اجرای دیوار دیافراگمی

امروزه با گسترش جمعیت و در پی آن افزایش ساخت و ساز، گودبرداری نیز که جزو مراحل اولیه ساخت و ساز محسوب می گردد، افزایش یافته است. پایدارسازی گود به روش های مختلفی انجام می شود که اجرای دیوار دیافراگمی یا دوغابی یکی از این روش ها است. در این روش از دیواره های بتنی مسلح و یا غیرمسلح به منظور پایدار نمودن گود استفاده می شود. لازم به ذکر است که برای حفاری دیوار دیافراگمی از دستگاه های ویژه ای همچون گراب و یا هیدروفرز استفاده می گردد. در این مطلب به معرفی روش اجرای دیوار دیافراگمی و مزایا و معایب آن پرداخته شده است.

 
حفاری با دستگاه هیدروفرز

روش اجرای دیوار دیافراگمی

به طور کلی اجرای دیوار دیافراگمی در ۵ مرحله حفاری ، آرماتورگذاری ، آب بندی ، بتن ریزی و حفاری گود و مهارگذاری دیوار انجام می شود.

حفاری

اولین گام در اجرای دیوار دیافراگمی ، آماده سازی سطح زمین برای آغاز عملیات حفاری می باشد. پس از تسطیح زمین و برداشتن خاک های سست و نباتی، دیوار راهنما که به آن Guide Wall نیز گفته می شود، در بستر مناسب اجرا می گردد. از دیوار راهنما به منظور محقق نمودن اهدافی همچون اجرای دقیق دیوار دیافراگمی ، شاقولی اجرا شدن دیوار دیافراگمی در مراحل اولیه حفاری و نیز در ادامه آن و جلوگیری از ریزش جداره ها در حین عملیات حفاری و یا بتن ریزی، استفاده می شود. 

به منظور اجرای راحت تر دیوار دیافراگمی ، آن را در قطعات کوچکتری به نام پانل اجرا می نمایند. پانل ها در اشکال مختلفی همچون L، T، U و ... اجرا می شوند که انتخاب شکل و ابعاد آنها وابسته به شرایط زمین منطقه، عمق اجرای دیوار، موقعیت اجرای پانل و نوع تجهیزات حفاری می باشد. 

حفاری پانل ها با توجه به طول آنها در یک تا سه مرحله انجام می شود. با افزایش طول پانل ها، تعداد مراحل حفاری نیز افزایش می یابد. برای حفاری هر پانل، آن را به قطعات کوچک تری که بارت نامیده می شوند، تقسیم بندی می کنند. لازم به ذکر است که تعداد بارت خود وابسته به طول و ابعاد کلامشل گراب می باشد. بر این اساس، حداکثر اندازه هر بارت می تواند برابر با طول کلامشل باشد. همزمان با حفاری هر بارت، به منظور پایداری و جلوگیری از ریزش دیواره های آن از محلول بنتونیت استفاده می شود. کیک بنتونیت ایجاد شده سبب پایداری دیواره ها می گردد. پس از اتمام حفاری یک پانل، نوبت به حفاری پانل بعدی می رسد. 

پانل های دیوار دیافراگمی به دو صورت یک در میان و یا در کنار هم قابل اجرا می باشند. در روش یک در میان ابتدا حفاری و بتن ریزی پانل های دو طرف درز اجرایی انجام شده و پس از آن پانل های میانی اجرا می گردند. در روش کنار هم، پس از حفاری و بتن ریزی یک پانل نوبت به اجرای پانل کنار آن می رسد.

شماتیک مراحل اجرای دیوار دیافراگمی

آرماتوربندی

مرحله بعدی اجرای دیوار دیافراگمی ، آرماتوربندی است. بدین منظور سبدهای آرماتور بافته شده، در درون پانل های حفاری شده قرار داده می شوند. طراحی و اجرای سبدهای آرماتور وابسته به عواملی همچون طول پانل ها می باشد. 

آب بند کردن درز اجرایی

در صورت لزوم برای آب بند کردن درز بین پانل ها از روش هایی همچون روش CWS ، بتن پلاستیک ، لوله ژوئن و ... استفاده می گردد. روش CWS از نوین ترین روش های آب بندی در اجرای دیوار دیافراگمی می باشد.

بتن ریزی

چهارمین مرحله از اجرای دیوار دیافراگمی ، بتن ریزی است. بدین منظور از لوله های ترمی استفاده می گردد. در عملیات بتن ریزی باید توجه داشت که دوغاب بنتونیت به درون بتن نفوذ نکند. بتن ریزی تا تراز روی دیوار راهنما و یا ارتفاع دیوار دیافراگمی ادامه می یابد.

حفاری گود و خاکبرداری

عملیات خاکبرداری و حفاری گود در دیوار دیافراگمی به صورت مرحله به مرحله انجام می شود. در صورت نیاز، در هر مرحله گودبرداری اجرای انکراژ نیز انجام می شود.

مزایای اجرای دیوار دیافراگمی

از مهم ترین مزایای دیوار دیافراگمی سرعت بالای اجرای آن می باشد. همچنین ضریب ایمنی آن بسیار بالا است. از دیوار دیافراگمی می توان هم به عنوان سازه نگهبان و هم به عنوان دیوار حائل (در حین بهره برداری) استفاده نمود. اجرای دیوار دیافراگمی برای حفاری و گودبرداری های با طول زیاد بسیار مناسب است.

آرماتورگذاری در اجرای دیوار دیافراگمی

معایب اجرای دیوار دیافراگمی

در مقابل مزایای اجرای دیوار دیافراگمی ، این روش معایبی نیز دارد. شاید بتوان گفت از مهم ترین معایب آن هزینه بالای اجرا در پروژه های کوچک می باشد. نیاز به تجهیزات و ماشین آلات ویژه از دیگر معایب اجرای دیوار دیافراگمی محسوب می گردد. همچنین اجرای آن نیازمند نیروهای متخصص است. اجرای این روش، نسبت به سایر روش های پایدارسازی گود نیاز به فضای کار بیشتری دارد. این امر سبب می شود که در پروژه های دارای محدودیت فضا در دو طرف دیواره، اجرای دیوار دیافراگمی غیر ممکن گردد و یا اینکه به سختی انجام شود.