استعلام قیمت
۰۲۱-۶۲۹۹۹۶۷۵
خدمات آزمایشگاهی

آزمایش تراکم خاک

آزمایش تراکم خاک با هدف کاهش میزان تخلخل خاک ، صورت می گیرد. اگر در آزمایشگاه ژئوتکنیک به هنگام متراکم کردن ، به خاک مورد نظر آب اضافه کنند، تراکم خاک راحت تر انجام می شود. چراکه افزودن رطوبت موجب روغنکاری و آسان شدن تراکم خاک می گردد. اما اگر در این تست خاک مقدار آب از حدی بیش تر شود، چگالی خاک کاهش می یابد و تراکم به خوبی صورت نمی گیرد. به عبارتی هدف از انجام تست تراکم خاک ، یافتن مقدار رطوبت بهینه است.

عوامل موثر در آزمایش تراکم خاک

تراکم خاک در واقع افزایش چگالی خاک با خروج هوا آن است که این کار نیازمند انرژی مکانیکی است. در ازمایش تراکم خاک یا تست تراکم خاک ، درجه تراکم را بر حسب وزن واحد حجم خشک خاک اندازه گیری می کنند. هنگامی که به خاک آب اضافه می شود، به عنوان یک عامل نرم کننده ذرات خاک عمل می کند. ذرات خاک بر روی یکدیگر لغزیده و به یک موقعیت متراکم تر حرکت می کنند.

آزمایش تراکم خاک

پس از تراکم با افزایش گنجایش رطوبتی خاک ، وزن واحد حجم خشک آن افزایش می یابد اما پارامترهایی که بر روی مقدار تراکم خاک موثر اند، شامل نوع خاک و میزان انرژی استفاده شده در فرآیند تست یا آزمایش تراکم خاک می باشد.

نوع خاک

منظور از نوع خاک ، توزیع اندازه ذرات ، شکل دانه های خاک ، چگالی ویژه ذرات جامد و مقدار و نوع کانی های رس موجود در خاک است که تاثیر مهمی بر وزن واحد حجم خشک ماکزیمم و گنجایش رطوبت بهینه دارد. شکل ذیل منحنی تراکم چهار نوع خاک را نشان می دهد. منحنی تراکم زنگوله ای شکل معرفی شده در شکل ، مربوط به خاک های رسی است.

برای خاک های ماسه ای نیز، با افزایش گنجایش رطوبتی، ابتدا وزن مخصوص خشک خاک ، کاهش یافته و با ادامه افزایش گنجایش رطوبتی تا یک مقدار ماکزیمم افزایش می یابد. کاهش اولیه وزن مخصوص خشک با افزایش گنجایش رطوبتی، ناشی از اثرات صعود موئینگی است. در گنجایش های رطوبتی پایین تر، صعود موئینگی آب در داخل خلل فرج ریز، مانع از حرکت ذرات جامد خاک و متراکم تر شدن آن ها می شود.

 

منحنی آزمایش تراکم خاک

انرژی استفاده شده در آزمایش تراکم خاک

انرژی تراکم بر واحد حجم مربوط به آزمایش تراکم خاک به روش پروکتور استاندارد را می توان به صورت زیر محاسبه کرد:

اگر انرژی تراکم بر واحد حجم یک خاک در آزمایش تراکم خاک به روش پروکتور استاندارد تغییر کند، منحنی رطوبت – وزن واحد نیز تغییر خواهد کرد.

آزمایش تراکم خاک در محل

تست تراکم خاک در محل که به سندباتل نیز معروف است برای بدست آوردن چگالی خاک انجام می شود. برای انجام آزمایش تراکم خاک در محل ابتدا گودالی حفر می کنند. وزن خاک حفاری شده به راحتی و به کمک ترازوهای مخصوص قابل اندازه گیری است. برای بدست آوردن حجم خاک در تست تراکم خاک در محل ، از ماسه استاندارد با چگالی مشخص استفاده می شود. ماسه را درون گودال حفاری شده می ریزند. مقدار ماسه مصرفی را وزن کرده و با توجه به چگالی و وزن مشخص، حجم را محاسبه می نمایند.

آزمایش تراکم خاک در محل برای خاک هایی مناسب است که دارای درصد قابل توجهی سنگ و مصالح درشت دانه با اندازه بزرگتر از ۳۸ میلیمتر نباشند.

انواع تراکم خاک برحسب مشخصات فیزیکی

ازمایش تراکم خاک و نحوه تراکم برحسب مشخصات فیزیکی خاک و چسبنده و غیرچسبنده بودن آن متفاوت است که در ادامه این تفاوت بیان می گردد.

 

تجهیزات تست تراکم خاک

آزمایش تراکم خاک های غیر چسبنده (شن و ماسه)

خاک های غیر چسبنده معمولا از ذرات درشت دانه و نسبتا کروی شکل تشکیل می شوند و درجه تراکم آن ها به طرز قرار گرفتن ذرات در کنار یکدیگر وابسته است. از آن جایی که ذرات تقریبا غیر قابل تغییر شکل و تراکم ناپذیر هستند، استفاده از ارتعاش و لرزش در تست تراکم خاک در محل ، بهترین وسیله جهت متراکم کردن خاک های غیر چسبنده در آزمایش خاک می باشد.

جدول روش انجام آزمایش یا تست تراکم خاک های درشت دانه

نوع ماسه روش ایجاد تراکم
ماسه خشک ارتعاش
ماسه مرطوب استغراق و ارتعاش
ماسه مستغرق ارتعاش

آزمایش تراکم خاک های چسبنده (سیلت و رس)

به سبب ساختمان ویژه ذرات ریز دانه چسبنده مانند سیلت ریز و رس ، تراکم آن ها به وسیله ارتعاش مقدور نیست و بار یا فشار استاتیک ، بهترین وسیله برای تراکم خاک های چسبنده است. برای نشان دادن تراکم پذیری خاک های چسبنده تحت فشار ، می توان مقداری آب را به توده ای از خاک میکا افزود و سپس مخلوط را در یک لیوان قرار داد.

چنانچه با یک استوانه فلزی مقداری فشار بر روی سطح خاک موجود در لیوان وارد آید، مشاهده خواهد شد که سطح خاک نشست قابل ملاحظه ای نموده است. به عبارتی تحت تاثیر فشار استاتیک متراکم شده است.

کاربرد آزمایش تراکم خاک

در هنگام ساخت و اجرای بزرگراه ها، فرودگاه ها و سازه های دیگر، متراکم کردن خاک یک امر ضروری جهت بهبود مقاومت خاک می باشد.

به عبارتی در ساخت خاکریز بزرگراه ها، سدهای خاکی و تعداد زیادی سازه های مهندسی دیگر، خاک های سبک متراکم می شوند تا وزن واحد حجم (وزن مخصوص) آن ها افزایش یابد. تراکم ، خصوصیات مقاومتی خاک را افزایش می دهد که نتیجه آن افزایش ظرفیت تحمل شالوده های ساخته شده بر روی آن هاست. تراکم خاک همچنین مقدار نشت نامطلوب را کاهش می دهد و پایداری شیب های خاکریز ها را افزایش می دهد.

 

آزمایش تراکم خاک به روش پروکتور استاندارد

انواع آزمایش تراکم خاک

پروکتور در سال ۱۹۳۳ یک آزمایش تراکم آزمایشگاهی ابداع کرد تا به وسیله آن حداکثر وزن مخصوص خشک خاک که تحت تراکم در محل می تواند استفاده شود را تعیین کند. این آزمایش به نام آزمایش تراکم پروکتور شناخته می شود که به دو روش پروکتور استاندارد و اصلاح شده انجام می گردد.

آزمایش تراکم خاک به روش پروکتور استاندارد (تراکم دستی)

در تست یا آزمایش تراکم خاک به روش پروکتور استاندارد از چکشی به وزن ۵.۵ پوند، ارتفاع سقوط ۱۳ اینچ (یک فوت)، تعداد ۵۶ ضربه در سه لایه تراکم و یک قالب با قطر ۶ اینچ استفاده می گردد.

آزمایش تراکم خاک به روش پروکتور اصلاح شده (تراکم پیشرفته)

در آزمایش پروکتور اصلاح شده از چکشی به وزن ۱۰ پوند، ارتفاع سقوط ۱۸ اینچ (یک و نیم فوت)، تعداد ۲۵ ضربه در پنج لایه تراکم و یک قالب با قطر ۴ اینچ استفاده می گردد.

تجهیزات مورد نیاز ازمایش تراکم خاک

  • الک ۴.۳ اینچ
  • چکش پروکتور
  • قالب با ارتفاع ۴.۶ اینچ
  • سر قالب با ارتفاع ۲.۵ اینچ
  • زیر قالب با متعلقات
  • ترازو با دقت ۰.۰۱ گرم
  • گرمخانه (Oven)
  • کاردک و خط کش

 

تجهیزات آزمایش تراکم خاک

روش انجام آزمایش تراکم خاک

جهت انجام ازمایش یا تست تراکم خاک لازم است در ابتدا سرقالب بر روی قالب ، سرهم شده و وزن گردد. سپس مقداری خاک عبوری از الک ۴.۳ اینچ (تقریبا دو برابر حجم قالب)، در داخل استامبولی ریخته و به مقدار تقریبی ۱۵ درصد، آب به آن اضافه می گردد. البته میزان آب آزمایش تراکم خاک با توجه به دانه بندی خاک که هر چه ریزتر باشد، آب بیشتری مورد نیاز بوده و هر چه درشت دانه باشد، آب کمتری نیاز است، اضافه می گردد.

سپس کمی بیش از یک سوم قالب از خاک مرطوب بدست آمده پر شده و در ادامه بر حسب نوع آزمایش تراکم خاک ، از چکش مربوطه تحت ضربات و تعداد لایه های مشخص، عمل تراکم خاک انجام می گردد.

پس از اتمام عمل تراکم خاک ، سرقالب باز می گردد و ضمن تسطیح سطح قالب با یک وسیله مانند کاردک یا خط کش فولادی، قالب محتوی خاک مرطوب وزن می گردد. سپس از قسمت ابتدا و انتهای قالب، نمونه برداری شده و پس از توزین در داخل گرمخانه قرار داده می شود.

در ادامه آزمایش تراکم خاک تحت رطوبت های مختلف تکرار می شود. لازم به ذکر است تعداد تست تراکم خاک انجام شده هر چه بیشتر باشد، نتیجه مطلوب تری حاصل می گردد. اما حداقل تعداد تست تراکم خاک در محل ، سه بار می باشد تا با رسم نمودار، یک سهمی بوجود آید. برای تفسیر آزمایش تراکم خاک باید گفت که پس از رسم سهمی تست یا ازمایش تراکم خاک ، نقطه راس این سهمی ، رطوبت بهینه است که برای ایجاد تراکم حداکثری به این میزان رطوبت نیاز است.

 

چکش آزمایش تراکم خاک

انواع روش های ایجاد تراکم در خاک

روش های مختلفی برای ایجاد تراکم جهت دستیابی به مقاومت هدف در خاک وجود دارد. اما روش استاتیکی ، ضربه ای ، ارتعاشی ، گردشی و غلتکی از رایج ترین روش های ازمایش تراکم خاک است.

تراکم استاتیکی

در روش تراکم استاتیکی ، مقداری تنش به آرامی به خاک وارد شده و سپس رها می شود.

تراکم ضربه ای

در روش تراکم ضربه ای همانطور که از نام این روش پیداست، فرآیند تراکم با ضربه همراه خواهد بود. به طوری که در این روش ، جرم سنگینی بر روی سطح خاک ، ضربه وارد می کند.

تراکم ارتعاشی

به طور کلی این روش از تراکم خاک با اعمال تنش ارتعاشی بر خاک همراه است. عملاً تکرار اعمال تنش توسط صفحه یا پتک بر خاک ، ذرات آن را به مرتب شدن و کنار یکدیگر قرار گرفتن وامی دارد که در این صورت فضای خالی کمتری بین ذرات وجود خواهد داشت و دانسیته خاک افزایش پیدا خواهد کرد.

تراکم گردشی

تراکم گردشی عمدتا در ازمایشگاه خاک صورت می پذیرد. به طوری که در روش گردشی ، هنگامی که خاک در حال حرکت چرخشی حول محور اعمال فشار می باشد، فشار استاتیکی در یک جهت مداوم به خاک وارد می شود.

 

تراکم خاک

تراکم غلتکی

در روش تراکم غلتکی ، جرمی استوانه ای بر روی خاک می غلتد. نتیجه این نوع از تراکم بستگی زیادی به شرایط خاک و میزان بار وارده از سوی غلتک دارد.

هزینه آزمایش تراکم خاک

تست یا آزمایش تراکم خاک از رایج ترین آزمایشاتی است که جهت بررسی تعیین رطوبت بهینه خاک انجام می گیرد. هزینه انجام آزمایش خاک تراکم در مقایسه با اهمیت آن و پیامدهای ناشی از نامناسب نبودن تراکم خاک بسیار ناچیز است.

آزمایش خاک

یکی از اولین آزمایش های لازم برای آغاز احداث ساختمان، آزمایش خاک می باشد. تست خاک ساختمان به منظور تعیین تیپ خاک، مقاومت، نفوذپذیری و … انجام می شود. ازمایش خاک به دو صورت صحرایی و آزمایشگاهی توسط آزمایشگاه ژئوتکنیک قابل انجام است. با توجه به نوع تست، تعداد آزمایشات، تجهیزات مورد نیاز و … هزینه آزمایش خاک متفاوت می باشد. از جمله این آزمایش ها می توان به دانه بندی خاک ، تست صحرایی خاک ، آزمایش spt خاک ، ازمایش دانهول ، آزمایش صفحه و آزمایش برش مستقیم اشاره کرد. برای انجام برخی از آزمایش ها نیاز به حفاری گمانه است.

آزمایش بتن

آزمایش بتن از دیگر آزمایش هایی است که برای ساخت و ساز الزامی می باشد. آزمایشات بتن توسط ازمایشگاه بتن انجام می شود که هر کدام دارای پایه های متفاوتی هستند. استان تهران از پرجمعیت ترین استان های کشور بوده که همواره در حال ساخت و ساز است. آزمایشگاه بتن در تهران از پرکارترین آزمایشگاه ها محسوب می گردد. تست بتن شامل موارد بسیاری می باشد که توسط این آزمایشگاه ها قابل انجام است. آزمایشات بتن به دو دسته مخرب و غیر مخرب دسته بندی می گردند. از جمله آزمایش های بتن شامل آزمایش اسلامپ بتن ، کرگیری بتن ، آزمایش مقاومت فشاری بتن ، آزمایش چکش اشمیت ، آزمایش التراسونیک بتن و اسکن آرماتور می باشد.

تست التراسونیک تست mt تست مایعات نافذ تست vt آزمایش جوش تست rt آزمایش میلگرد

برای مطالعه بیشتر:

لیست شرکت های خدمات آزمایشگاهی ذیصلاح جوش و بتن

آزمایش هم ارز ماسه

آزمایش تحکیم

وزن مخصوص بتن

آزمایش cbr

آزمایش درصد هوای بتن

مقاومت فشاری بتن

آزمایش کرگیری بتن

آزمایش التراسونیک بتن

شرکتهای کرگیری بتن

آزمایش اسلامپ بتن

آزمایش برش پره

مشاهده نظرات

  • سلام یه سوال داشتم پروژه ای که کار میکنم یه سطحی کار فرما گفته با خاک رس ۶۰ سانت بار ریزی بشه و تراکم ۱۰۰٪ میخواستم بدونم خاک رس ۱۰۰ جواب میده

  • سلام ، چه عواملی میتونه باعث تغییر نتیجه آزمایش خاک بشه و روی اون تاثیر بذاره یا بهتر بگم چه چیزی میتونه باعث خطا در آزمایش تراکم خاک بشه ؟!

  • سلام برای متراکم کردن خاک های غیر چسبیده سه روش پیشنهاد شده استفاده از هر کدوم از این روش ها یا ترکیبی از اون ها با توجه به آزمایش تراکم خاک مشخص میشه یا روش های دیگه؟؟!

  • سلام آزمایش تراکم خاک فقط یکبار و قبل پروژه انجام میشه و یا اینکه ممکنه تکرار داشته باشه مثلا به صورت دوره ای هر ۵ الی ۱۰ سال یه بار؟؟
    تراکم خاک امکان تغییر داره ! برای یه پروژه مثلا جاده سازی اگر فرض کنیم لاین رفت مسال و لاین برگشت ۱۲ سال دیگه انجام داده بشه هر دو بار نیاز به آزمایش تراکم خاک هست یا نتیجه اولین آزمایش برای دفعات بعدی هم صادقه!!!

  • اول اینکه دکمه سرچ و منو افتاده رو هم اون بالا سمت راست
    بعد این که مطالب مفید و عالی هستن اگر‌ کانال تلگرام و یا اینستاگرام دارید ممنون میشم معرفی کنید

آخرین عناوین

مقدار آهن مصرفی در اسکلت فلزی

آهن از اصلی ‌ترین مصالح اسکلت های فلزی است که به طور مستقیم استحکام و…

20 ساعت پیش

مخلوط کن بتن

مخلوط کن بتن که با نام های میکسر بتن و دستگاه خلاطه بتن ریزی نیز…

21 ساعت پیش

موزاییک پلیمری چیست: معرفی ویژگی ‌ها و کاربرد های آن

اگر به دنبال یک گزینه‌ منحصر به فرد برای پوشش کف و دیوار ها هستید…

23 ساعت پیش

کارخانه بلوک سبک

کارخانه بلوک سبک نقش کلیدی در تامین مصالح مدرن برای پروژه ‌های ساخت‌ و ساز…

2 روز پیش

مشخصات ساندویچ پانل

ساندویچ پانل‌ ها به عنوان یکی از مصالح مدرن و پرکاربرد در صنعت ساخت‌ و…

2 روز پیش

بهترین کف کاذب

کف کاذب، یک ساختار نوآورانه و قابل تنظیم است که برای مدیریت کابل‌ ها، لوله…

2 روز پیش