پتینه کاری ساختمان

پتینه کاری ساختمان نوعی هنر است که با انواع تکنیک ها به روی دیوار یا سقف قابل اجراست. در تعریف دقیق تر آن می توان به حالت سبز رنگ خوردگی، کهنگی و زنگ زدگی بر روی فلز مس یا سایر فلزات، چوب و یا سنگ اشاره کرد. اما در مورد کاربرد آن در ساختمان، باید گفت که هنر پتینه کاری ساختمان ، استفاده از تکنیک های است که می توان با کمک آن ها دیوارها را از یکنواختی و تکراری بودن نجات داد.

امروزه پتینه کاری ساختمان توانسته جایگزین مناسب و شیکی برای رنگ های ساختمانی مثل بلکا و مولتی کالر و... شود، زیرا عایق مناسبی برای رطوبت نیز هست. این کار نسبت به رنگ های روغنی و پلاستیکی ماندگاری بالاتری دارد که همین امر باعث شده است تا در بسیاری از محل ها که نیاز است تا رنگ ماندگاری زیادی داشته باشد، پتینه کاری ساختمان رواج بیشتری داشته باشد. اجرای این هنر روی هر سطحی با هر جنسی مانند چوب و فلز و... قابل اجرا است. پتینه کاری ساختمان روی دیوار ها و سقف ها به دو نوع پتینه برجسته و پتینه غیر برجسته تقسیم می شود که پتینه های برجسته با خمیرهای مخصوص پتینه اجرا می شوند.

قیمت پتینه کاری ساختمان

تعیین قیمت پتینه کاری ساختمان ، به معیارهای مختلفی وابسته است. که در ادامه به بررسی این معیارها می پردازیم. 

• متراژ یکی از عواملی است که با انتخاب هر نوع پوشش، بر روی قیمت نهایی تأثیرگذار است. قیمت پتینه کاری ساختمان به ازای متر مربع محاسبه می‌شود. البته ممکن است در متراژهای بالا تخفیف نیز شامل کار شود و هزینه قابل پرداخت نهایی کاهش یابد.
• معیار دیگر در تعیین قیمت پتینه کاری ساختمان ، روش و تکنیکی است که توسط آن پتینه اجرا می شود. برخی تکنیک ها بسته به زمان و دقتی که دارند هزینه ی تمام شده ی بیشتری نیز دارند.
• در پتینه کاری ساختمان قبل از انجام کار، نیاز به سطحی صاف و صیقلی است. که در صورت صیقلی و تراز نبودن سطح ابتدا باید هزینه بیشتری جهت صاف کردن سطح پرداخت شود.

پتینه کاری روی دیوار

یکی از موثرترین روش ها در تغییر و بهبود دکوراسیون داخلی، پتینه کاری روی دیوار است. باید توجه داشت تفاوت رنگ پتینه روی دیوار با رنگ های به کار رفته در اشیا منزل تاثیر به سزایی در بهتر کردن دکوراسیون داخلی دارد. دیوار ها به مرور زمان ترک بر می دارد و عیوب ظاهری آن ها نمایان می شود، کارکرد پتینه کاری ساختمان در پوشاندن این عیوب ظاهری، هم چنین کمک به زیبا تر شدن دیوار ها بسیار کاربردی است. در پتینه کاری ساختمان سطوح قابل شستشو هستند و به راحتی تمیز می شوند. خمیرهای مختلفی وجود دارد که با کمک آن ها می توان طرح‌های برجسته‌ای را روی دیوار ها ایجاد کرد. در صورت ضربه خوردن یا آسیب دیدن بخشی از دیوار ، سطح آسیب دیده به سادگی قابل ترمیم است.

رنگ پتینه دیوار

در پتینه کاری ساختمان همان طور که پیش تر گفته شد، به یک لایه زیر رنگ یا رنگ آستر نیاز داریم که در واقع اولین مرحله از مراحل پتینه کاری در مقطع رنگ آمیزی کار است. هم چنین سطح کار از پیش باید با سمباده صیقلی شده باشد. سپس روی آستر از رنگ اصلی استفاده می کنیم. انواع مختلف رنگ های آستر که برای رنگ پتینه دیوار استفاده می شود، شامل لاک الکل، شاپان، زیر رنگ های تیره و روشن است. لاک الکل زیر رنگ مناسبی در ساخته های سفالی، چوبی و گچی است. روغن برزک نیز در ساخته های چوبی و سفالی مورد استفاده قرار می گیرد. روغن الیف قابلیت چسبندگی خوبی دارد. همچنین زیر ساز و استر مناسبی برای صنایع چوبی، سفالی و گچی است.

حال به سراغ رنگ های پوشاننده می رویم که مرحله بعد از رنگ آستر است. رنگ هایی که در پتینه کاری ساختمان استفاده می شود شامل رنگ های اسپری، رنگ هایی با غلظت بالا، استفاده از پودر رنگ های مناسب با حلال خود رنگ و انواع رنگ های اکریلیک است. رنگ پتینه دیوار با ترکیب شدن با مات کننده ها به کیفیت مطلوب برای اجرا روی دیوار یا سقف می رسد.

برای روشن تر کردن رنگ پتینه دیوار باید به رنگ مورد استفاده، روشن کننده، و برای تیره تر کردن آن، تیره کننده استفاده کرد. به عنوان مثال روشن کننده رنگ اکریلیک، آب است. برای تیره کردن گاه از پودر رنگ ها و گاه از رنگ های تیره مثل مشکی و قهوه ای استفاده می شود.

به جهت پاک کردن رنگ پتینه دیوار یا سقف و یا رقیق تر کردن آن باید به سراغ حلال ها رفت. حلال ها، مایعات فراری اند که به رنگ اضافه می شوند و نقش رقیق کننده و یا پاک کننده رنگ را ایفا می کنند. تینر فوری یکی از این حلال ها است. برای انواع لاک های فوری پلی استر رنگ ماشین و بطور کلی رنگ های چرب مورد استفاده قرار می گیرد. تینر روغنی در رقیق کردن رنگ های روغنی، شاپان، روغن جلا و قیر مورد استفاده است. هم چنین الکل که علاوه بر خاصیت تمیز کنندگی سطح، برای رقیق کردن لاک جامد، به کار می رود.

پتینه کاری روی سقف

سقف خانه از مهم‌ترین اجزای خانه است و از گذشته تاکنون برای تزئین آن از روش های مختلفی استفاده شده است. برای سقف‌های کوتاه و سقف اتاق خواب‌ها بهتر است از تکنیک پتینه کاری ساختمان با استفاده از رنگ بهره‌گیری شود. در مورد سقف نیز ابتدا باید زیرسازی انجام شود. سپس رنگ آستر و بعد تکنیک های مختلف پتینه کاری ساختمان روی کار پیاده شود. باید توجه داشت رنگ‌کاری سقف با قلم مو و غلطک، کاری دشوار است و استفاده از پمپ در پتینه کاری روی سقف بسیار معمول و راحت است. تکنیک پتینه کاری با پارچه، در پتینه کاری روی سقف در بین کارفرمایان محبوب تر است. اما در نهایت تمامی تکنیک ها برای اجرا روی سقف امکان پذیر است. 

پتینه کاری مدرن

با تلفیق انواع طرح‌های جدید با روش‌های پتینه و پتینه کاری ساختمان و کاربرد آن ها در دکوراسیون منزل، می توان پتینه کاری مدرن را پیاده کرد. در انواع مدرن‌ تر از پوشش ابر و باد و آسمان یا طرح فرشته به عنوان الگوی پوششی استفاده می ‌شود. در پتینه کاری مدرن هم چنین می توان تکنیک‌های رنگ آمیزی، طرح چوب یا پوششی نقره‌ای را روی سطح اجرا کرد. این تخصص را روی هر سطحی قابل اجرا است. مانند دیوار گچی و رنگ خورده و کاغذ دیواری شده یا سطوح چوبی وسایل خانه و ستون‌ها.

پتینه کاری کلاسیک

پتینه کاری کلاسیک نوعی از پتینه کاری ساختمان است که با نقاشی دکوراتیو تلفیق می شود و طرح های زیبا و ظریفی را ایجاد می کند.

تلفیق هنر پتینه کاری ساختمان به همراه مینیاتورکاری که روی آن اجرا می شود یکی از هنر های رنگ آمیزی دیوار است که به تازگی و در طی سال های اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده است. در این روش ابتدا متخصصان پتینه کار سطح کار را آماده و پتینه را روی آن اجرا می کنند و سپس ترسیم مینیاتور ها توسط هنرمندانی که در این زمینه تخصص دارند انجام می شود.

این نوع ترکیب پتینه کاری ساختمان بیشتر در فضاهای لوکس و مدرن مانند لابی هتل های بزرگ، رستوران های بزرگ و مجلل و حتی در سالن پذیرایی منازل نیز قابل اجرا است.

تصویر بالا نمونه ای از هنر پتینه کاری روی سقف است که در اجرای آن از انواع تکنیک ها بهره گرفته شده است. تکنیک هایی مانند پتینه کاری ابر و باد ، پتینه کاری ساختمان با کمک ورق طلا ، پتینه کاری طرح فرشته و … در این اجرا قابل مشاهده است. در ادامه به تعریف انواع تکنیک ها می پردازیم. 

انواع پتینه کاری ساختمان

پتینه کاری ساختمان روش ها و تکنیک های گوناگونی دارد که هرکدام ویژگی خاصی دارد و برای مکانی خاص مناسب است.

پتینه کاری طرح آجر 

برای پتینه کاری ساختمان با طرح آجر ابتدا سطح را زیرسازی می کنند. در مرحله بعد با یک اسفنج به شکل آجر و یا هر وسیله دیگری که طرح آجر را روی سطح پیاده کند، سطوح برجسته و خشن تری نسبت به پس زمینه ایجاد می شود. در روشی دیگر ابتدا مرز بین آجر ها با چسب هایی به روی سطوح معلوم می شود سپس مواد به صورت برجسته روی سطح کار شده و قبل از خشک شدن کامل چسب ها جدا می شوند و طرح آجر به صورت برجسته نمایان می شود.

پتینه کاری طرح سنگ 

برای این کار ابتدا سطح کار را با رنگ پایه شبیه رنگ اصلی سنگ پوشانده می شود و سپس قدم به قدم با رنگ های دوم، سوم و چهارم، جزئیات افزوده می شوند و در نهایت طرحی درست شبیه سنگ اصلی ایجاد می شود.

ماربلایزینگ

ماربلایزینگ یا طرح مرمر قلابی نوعی از پتینه کاری ساختمان طرح سنگ است که در آن به روی دیوار یا سقف، طرح مرمر با کمک گچ یا رنگ جلا اجرا می شود. در این تکنیک، طرح سنگ مرمر به صورت طبیعی و با رنگ گذاری لایه لایه به روی دیوار اجرا می شود.

پتینه کاری طرح بتن

پتینه کاری ساختمان طرح بتن یکی دیگر از انواع پتینه می باشد که دارای تنوع بسیار زیادی است. به دلیل زیبایی بی نظیری که دارد، بسیار در این اواخر مورد توجه قرار گرفته است. پتینه طرح بتن در همه رنگی موجود است. پتینه کاری ساختمان طرح بتن در آپارتمان ها و ویلاها و حتی فروشگاه ها قابل استفاده است. این نوع از هنر پتینه با الهام از عمارت‌های تاریخی ایتالیا، رایج گردیده است. جنس این نوع پتینه یک پوشش متشکل از گچ و مواد معدنی است و حتی ممکن است از پودر سنگ، آهک هیدراته، سیمان سفید و سایر مصالح نیز استفاده شود.

پتینه کاری طرح چرم

برای اجرای پتینه کاری ساختمان با طرح چرم صاف ، ابتدا سطح با رنگ روغنی کم‌ رنگ، یک دست رنگ‌ آمیزی می شود. بعد از خشک شدن کار، از رنگ روغنی پررنگ مجدد استفاده شده و بلافاصله برای باز شدن رنگ و ایجاد طرح چرم پنبه را به بنزین آغشته کرده و بر روی کار به صورت ضربه های آرام اجرا می شود. در روشی دیگر، بعد از رنگ آمیزی با رنگ روغنی دوم، از چرم به عنوان طرح‌ دهنده استفاده می‌شود. یعنی با خود چرم ضربه های آرام را ایجاد می کنند. به جای چرم از نایلون نیز می توان استفاده کرد.

پتینه کاری طرح کاهگل

کاهگل از جمله مصالح قدیمی و بومی در ایران است که دیدن و لمس آن حس خوبی در مخاطب ایجاد می کند. به کارگیری طرح کاهگل در دیوار ها با هنر پتینه ، باعث می شود تا همان حس به واقعی ترین شکل تداعی شود با این تفاوت که این نوع سطوح کاملا قابل شستشو و ضد آب است. 

پتینه کاری با طرح چوب

این نوع پتینه کاری ساختمان جلوه تازه ای به دکوراسیون منازل می بخشد و با ایجاد طرح های طبیعی و زیبای چوب فضای داخلی خانه را از یکنواختی نجات می دهد.

پتینه کاری موتیف

معمولا در پتینه کاری موتیف از طرح های اسلیمی و ترکیب آن با پتینه کاری ساختمان با ورق طلا طرح های قابل تکراری ایجاد می شود که بر روی حاشیه ی سقف ها و یا دیوار ها پیاده سازی می شود.

پتینه کاری تکستچر

منظور از پتینه کاری ساختمان با کمک تکستچر ، ایجاد بافت و طرح های مختلف با خمیر تکستچر به روی سطح از پیش کار شده است. به این ترتیب که با خمیر تکستچر می توان رنگ و بافت انواع مواد را بر روی سطوح، با مانور دست و یا با قالب، بازسازی کرد.

پتینه کاری با فلز

پتینه کاری ساختمان با فلز نوعی از پتینه کاری است که در آن طرح زنگ زدگی فلز به روی دیوار اجرا می شود. همان طور که می دانید سطح فلزات با گذشت زمان دچار زنگ زدگی می شود و رگه هایی از رنگ قهوه ای یا سبز به روی آن ها ایجاد می شود. این ترکیب رنگ به کمک هنر پتینه کاری به روی سطوح قابل اجرا است.

پتینه کاری ساختمان با رنگ

برای این روش به زیرسازی سطح مورد نظر با بتونه کاری و سمباده کاری نیاز است. بیشتر این تکنیک برای سقف استفاده می شود. با خشک شدن رنگ زمینه، با پارچه و اسفنج و رنگ، طرح های زیبایی را می توان روی سطح به وجود آورد.

پتینه کاری ساختمان با پارچه

این روش مانند روش قبلی است با این تفاوت که این بار با برش قطعه های بزرگ از پارچه های بافت دار یک رول ساخته می شود و همانند وردنه روی سطح مورد نظر کشیده می شود.

پتینه کاری با اسفنج

پتینه کاری ساختمان با اسفنج یا ابر به صورت دست آزاد طیف رنگی خاصی را روی دیوار یا سقف ایجاد می کند. این تکنیک بسیار ساده است و انجام آن روی سطوح زیر سازی شده بدون هیچ گونه آموزشی قابل انجام است.

پتینه کاری ساختمان با رنگ برداشته شده

در این روش ابتدا زیرسازی انجام شده سپس رنگ زمینه اجرا می شود و پیش از خشک شدن رنگ، قسمت هایی از آن برداشته می شود تا جلوه ای قدیمی به خود بگیرد.

پتینه کاری ساختمان با ورق طلا و ورقه نقره

در این روش با یک لایه چسب ورقه ها روی گچ بری های مد نظر چسبانیده شده و اضافات آن با قلم مو برداشته می شود.

پتینه کاری ساختمان با کاردک

این روش یکی از به صرفه ترین و ساده ترین روش های اجرای پتینه کاری ساختمان می باشد. ابتدا رنگ با کاردک به سطح کار اضافه می شود و با فشار به سمت پایین هدایت می شود تا رنگ برداشته شده و سطح کهنه به نظر برسد.

پتینه کاری طرح ابر و باد

در این روش پتینه کاری ساختمان ابتدا رنگ زیمنه اجرا می شود سپس رنگ های جدید که افزوده می شوند به صورت تصادفی پخش یا جمع می شود و فرم هایی شبیه ابر ایجاد می کنند. باید توجه داشت تا زمانی که رنگ خشک نشده است به پخش کردن رنگ ادامه داد تا به طرح دلخواه رسید.

فرسکو

فرسکو به تکینیک نقاشی آب رنگ روی گچ می گویند. در تکنیک فرسکو رنگ دانه ها با گچ یا درزگیر ها ممکن است ترکیب شوند. این تکنیک به روی گچ خام و بدون زیر سازی قابل اجرا است.

پتینه کاری طرح فرشته

در پتینه کاری ساختمان با طرح فرشته، طرح موجودات افسانه ای شبیه به فرشته ها با پس زمینه پتینه روی دیوار ها یا سقف اعمال می شود. این نوع طراحی ها را با نام مورال می شناسند و از قدیم الایام معمول بوده است. این طرح ها در مکان هایی مثل برج ها یا ساختمان های بزرگ استفاده می شود.

کالر واش

در تکنینک پتینه کاری ساختمان با روش کالر واش ، هنرمند همراه با رنگ کاری بافت هایی را نیز بر روی دیوار ایجاد می کند. این بافت ها با برس هایی مخصوص و با ترکیب رنک دانه های مختلف بر روی دیوار نقش می بندند و طرح هایی نا منظم و بدیع را ایجاد می کنند.