نقشه کشی برق ساختمان

طراحی نقشه کشی برق ساختمان اولین گام پیش از شروع فرآیند سیم کشی بوده چرا که به واسطه آن محل قرارگیری لوله ها و قوطی ها بر اساس پلان بخش های مختلف مشخص می گردد. برای نقشه کشی برق ساختمان لازم است تا متناسب با نقشه بخش های مختلف ساختمان تعداد اتاق ها ، محل کلیدها، پریزها، لامپ ها، لوله های برق، جعبه تقسیم، جعبه فیوز و غیره مشخص گردد. علاوه بر آن در طراحی نقشه سیم کشی ساختمان یک طبقه ، دو طبقه و 4 طبقه توجه به بندهای مقررات ملی (مبحث ۱۳) بسیار مهم بوده و لازم است در تمامی مراحل تهیه نقشه برق کشی خانه ، ساختمان ویلایی و… مورد توجه قرار گیرد تا خسارت های ناشی از بی توجهی به آن حداقل شود.

طراحی برق ساختمان

طراحی نقشه سیم کشی ساختمان بسته به نوع پروژه و کاربرد ساختمان به دو روش توکار و روکار انجام می شود. در طراحی نقشه سیم کشی روکار برق ساختمان سیم ها برای حفظ زیبایی، نظم و امنیت از یک لوله برق مخصوص یا داکت برای پوشاندن سیم ها از روی گچ دیوار عبور داده می شوند. مزیت این نوع نقشه سیم کشی سادگی در عیب یابی و دسترسی به سیم ها است. نقشه سیم کشی توکار برق برای انواع ساختمان های مسکوني یک طبقه ، دو طبقه و 4 طبقه ؛ تجاری؛ اداری و غیره بسیار متداول و قابل اجرا است. این روش به دلیل قابل رویت نبودن سیم ها نه تنها دارای ظرافت و زیبایی بوده بلکه امنیت بیشتری نیز نسبت به روش سیم کشی روکار دارد. طراحی نقشه سیم کشی توکار ساختمان در دو حالت انجام می شود. 

در طراحی نقشه برق کشی ساختمان از سیم های مخصوص مجهز به چند لایه عایق مستقیماً در زیر گچ استفاده می شود. در حالت دوم سیم ها از روی لوله های خرطومی و pvc عبور داده می شوند. معمولاً استفاده از لوله های برق در تهیه نقشه سیم کشی خانه می تواند امنیت و دسترسی بهتری برای عیب یابی برق ساختمان ایجاد کند. بنابراین با توجه به قرارگیری سیم ها در زیر گچ دیوار، طراحی نقشه سیم کشی توکار برق ساختمان در سه مرحله انجام می شود. مرحله اول در هنگام ساخت ساختمان، مرحله دوم بعد از کف کاری، کاشی کاری و سفیدکاری دیوار ها و مرحله سوم بعد از نقاشی و تمام کردن کف انجام می شود.

هزینه نقشه کشی برق ساختمان

برقکشی ساختمان جزء اقدامات اصلی و در عین حال خطرناک ساختمان سازی است که پس از طراحی نقشه سیم کشی ساختمان باید توسط افراد مجرب و متخصص انجام شود. تعیین هزینه نقشه سیم کشی ساختمان متناسب با متراژ، تعداد اتاق ها، کاربری هر فضا، تعداد سرخط های مورد نیاز و تجهیزات مورد استفاده در هر قسمت صورت می گیرد. بنابراین بر اساس هر یک از موارد مذکور هزینه نقشه کشی ساختمان متغیر است.

نقشه برق کشی ساختمان

در نقشه برق کشی ساختمان آن چه که اهمیت دارد، اطلاعات نشان داده شده در هر نقشه است. نقشه ها متناسب با نوع تجهیزات و تاسیسات برقی در انواع مختلف شماتیک، گرافیکی و گزارشی تهیه می شوند. مدار های شماتیک در نقشه سیم کشی ساختمان کاربرد بیشتری دارند که در دو نوع تک قطبی و چند قطبی انجام می شود. نقشه شماتیک تک قطبی در دو نوع نقشه فنی و نقشه تاسیسات قابل تهیه است.

نقشه برق کشی ساختمان یک طبقه

نقشه فنی برق کشی ساختمان یک طبقه قسمت های مهم تجهیزات به کار رفته در مدار الکتریکی را نشان می دهد. این نوع از نقشه ها برای مدارهای سیم کشی کاربرد دارند. ترتیب قرار گرفتن قطعات و سیم ها اغلب به صورتی است که با تأسیسات دیگر هم خوانی داشته باشد و باعث اضافه بار نشود. در نقشه فنی برق کشی ساختمان یک طبقه اغلب موقعیت مکانی قطعات اهمیتی ندارد. هدف اصلی این نقشه ارائه یک دید کلی به بیننده، با استفاده از علائم اختصاری، درباره تاسیسات مورد نظر است که با استفاده از آن می توان تعداد و نوع مصرف کنندگان را مشخص کرد.

در نقشه سیم کشی ساختمان ، ﻣﺴﻴﺮ ﺳﻴﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت افقی و ﻋﻤﻮدی و ﺗﻚ خطی رﺳﻢ ﺷﺪه و تمامی اطلاعات ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮای اﻧﺠﺎم ﻛﺎر ﺑﺪون اراﺋﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﺪار و مشخصات تجهیزات، به ساده ترین صورت ممکن ارائه می شود. به طور کلی نقشه مدارات با استفاده از نقشه فنی تک خطی تهیه می شود.

نقشه سیم کشی ساختمان دو طبقه

ﻧﻘﺸﻪ سیم کشی ﺗأﺳﻴﺴﺎت ساختمان دو طبقه ﺑﺎ استفاده از ﻣﻘﻴﺎس ﻫﺎی معین شامل تمامی وﺳﺎﻳﻞ و ﺳﻴﻢ ﻫﺎ تهیه می شود. اﻳﻦ ﻧﻘﺸﻪ اﺳﺎس ﻛﺎر در ﻧﺼﺐ ﻗﻄﻌﺎت برقی بوده که از آن می ﺗﻮان اﻃﻼﻋﺎتی درﺑﺎره ﺟﻨﺲ ﺳﻴﻢ ﻫﺎی ﻣﺼﺮفی، تعداد رﺷﺘﻪ های سیم، قطر هادی، ﭼﮕﻮﻧﮕچگونگی ﻧﺼﺐ و ﻧﻮع ﻣﺪارﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ آورد.

اجزای نقشه برق کشی ساختمان

نقشه برق کشی ساختمان از اجزای مختلفی از قبیل علائم اختصاری، نقشه پلان ها، نمودار تابلوها، نمودار رایزرها، جزئیات و توضیحات تشکیل شده است که در مرحله اول متناسب با محل هر یک از آن ها ترسیم و سپس اجرا می شود. در ادامه هر یک از این اجزا و مقررات ملی مربوط به آن ها مورد بررسی قرار گرفته است.

نقشه کشی برق ساختمان و علائم اختصاری 

برای درک بهتر و راحتی نقشه کشی برق ساختمان، سیم ها و عناصر برقی با استفاده از علائم اختصاری نمایش داده می شوند. پیروی از یک استاندارد برای داشتن زبانی واحد در طراحی نقشه برق کشی ساختمان ، از اهمیت بالایی برخوردار است. علائم ترسیمی نقشه های برق بایستی مطابق با استاندارد مورد قبول مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان (IEC) بوده و اندازه آن ها متناسب با مقیاس پلان ها مشخص شود. علاوه بر آن مقدار توان مصرفی و سایر مشخصات کاربردی هر دستگاه با استفاده از کدهای مخصوص در جدول علائم بایستی ذکر شود.

پلان برق کشی ساختمان

در نقشه سیم کشی ساختمان های ویلایی ، یک طبقه ، دو طبقه و 4 طبقه توجه به پلان برق بخش های مختلف در درک صحیح چیدمان تجهیزات بسیار اهمیت دارد. چرا که برق رسانی به این تجهیزات وابسته به نحوه قرارگیری آن ها است. علاوه بر چیدمان تجهیزات برقی از قبیل سیستم های صوتی و تصویری، پریز آنتن و غیره لازم است تا مکان های خشک و نمناک نیز برای قرارگیری صحیح پریزها و کلیدها د رپلان برق کشی ساختمان مشخص شود. از آن جا که نقشه کشی برق تمامی بخش های ساختمان در یک پلان امکان پذیر نخواهد بود، لازم است تا برق کشی هر یک از بخش ها بر روی یک پلان جداگانه از قبیل پلان روشنایی، پریز برق، تلفن و آنتن صورت گیرد.

نقشه لوله کشی برق ساختمان

پس از تعیین محل قرارگیری تجهیزات روشنایی در نقشه کشی برق ساختمان ، نحوه ارتباط آن ها با هم و تابلو تقسیم از طریق لوله کشی تعیین می شود. محل قرارگیری روشنایی های سقفی در وسط اتاق بوده که با ترسیم قطر اتاق ها مشخص می گردد. مقدار روشنایی مورد نیاز فضاهای مختلف ساختمان متفاوت است. تعداد سرخط های روشنایی هر بخش از ساختمان، بر اساس متراژ، کاربری و متناسب با آن روشنایی موردنیاز تعیین می شود. بنابراین نیاز است تا متناسب با آن چیدمان کلیدها و چراغ ها در نقشه لوله کشی برق ساختمان در نظر گرفته شود مشخص شود. به عنوان مثال قرارگیری کلیدها باید به نحوی باشد که هیچ یک از کلیدها با باز شدن درب پشت آن قرار نگیرند. پس از تعیین مکان قرارگیری هر یک از تجهیزات نوبت به مداربندی آن ها در نقشه لوله گذاری برق می رسد تا تغذیه هر یک از آن ها مشخص گردد. علاوه بر آن می توان از کلیدهای تبدیل برای کنترل تجهیزات در بخش های مختلف استفاده شود.

نکات مهم در نقشه لوله کشی برق ساختمان

• انتخاب سرخط مدار: ابتدای هر مداربندی که به تابلو تقسیم متصل می شود، سرخط نام دارد.
• آدرس دهی خط: برای جلوگیری از شلوغی پلان روشنایی در طراحی نقشه کشی برق ساختمان ، به جای اتصال هر یک از تجهیزات به صورت مستقیم به تابلو تقسیم، آدرس محل اتصال سرخط مورد نظر به تابلو تقسیم، کنار آن نوشته می شود. علاوه بر آن آدرس اتصال هر فیوز با سرخط هر مدار نیز مشخص می گردد.
• حداکثر تعداد چراغ ها: در هر مدار بندی برابر با ۱۲ عدد است.
• مدارهای تغذیه چراغ‌ها: نباید برای تغذیه پریزهای مورد استفاده قرار گیرند.

پلان سیم کشی پریز برق ساختمان

تعداد و محل قرارگیری تجهیزات در نقشه سیم کشی اتاق نقش به سزایی در تعیین محل قرارگیری پریزهای برق دارد. مدار پریز برق نیز مانند مدار روشنایی نباید واسطه های سه تایی داشته باشد. به طوری که هر پریز تنها به یک پریز بعد از خود برق رسانی می کند. آدرس دهی منبع تغذیه پریزها در طراحی نقشه کشی برق ساختمان مشابه پلان روشنایی است.

1. هــر مدار پریز نباید بیش از 12 پریز مربوط به مصارف عمومى (غیرمشخص) را تغذیه کند.
2. کلیه پریزهای ســه فــاز و تکفاز، باید به هادى حفاظتى (ســیم ارت) مجهز باشــند.
3. توجه به درجه حفاظت (IP) تجهیزات در مکان های مرطوب مانند دستشویی، تراس پارکینگ، حیاط و … حائز اهمیت است. در این مکان ها باید نوع پریز ارت دار و دردار باشد.
4. حداکثر افت ولتاژ مجاز از تابلو توزیع اصلی برق ساختمان تا آخرین پریز هر خط، 5 درصد است.

ارتفاع نصب پریز ساختمان بایستی براساس جدول زیر باشد. همچنین ارتفاع نصب پریز تلویزیون هایی که در ساختمان های اداری، تجاری، غیرمسکوني (لابی) قرار می گیرند، با ارتفاع پریزهای برق تطابق دارد. لازم به ذکر است حداقل ارتفاع مجاز از کف اتاق برای نصب پریز برق در نقشه سیم کشی ساختمان ۳۰ سانتی متر است. بنابراین در ارتفاع بیش از ۳۰ سانتی متر هم مثلاً در ۱۱۰ سانتی متر در صورت لزوم، امکان نصب پریز وجود دارد.

ارتفاع استاندارد پریز برق

نقشه سیم کشی پریز تلفن ساختمان

پــلان پریز تلفــن جزء سیســتم هاى جریــان ضعیف در ساختمان محسوب می شود. در نقشه سیم کشی اتاق ساختمان ها پریز تلفن در مکان هایــى کــه پریز بــرق در نظر گرفته شــده اســت، قرار می گیرند. معمولاً یکى از پریزهاى تلفن نیز در نزدیکى پیش خوان آشپزخانه در نظر گرفته می شود. پریز آنتن نیز در پلان پریز تلفن ترسیم می شود. با توجه به محل هاى مناســب قرارگیرى تلویزیون در پذیرایى، محل نصب پریز آنتن تعیین می گردد.

مدار پریز تلفن در طراحی نقشه کشی برق ساختمان در هر طبقه به جعبة تقســیم (TB) قرار گرفته در راه پله همان طبقه، وصل می شود. جعبة تقسیم هر طبقه به جعبة تقســیم طبقه زیرین خود و در نهایت جعبة تقســیم طبقه اول به جعبة تقســیم ترمینال اصلى  (MTB) متصل می شوند. در نقشه سیم کشی ساختمان هاى مســکونى، جعبه تقسیم در طبقه یک ســاختمان نزدیک به ترمینال (MTB) در ورودى اصلى و در ســمتى که به راه پله ها نزدیک تر اســت قرار می گیرد. تا ارتباط بین آن و جعبه تقســیم طبقات (TB) به سهولت انجام پذیرد.

نقشه سیم کشی تابلو برق ساختمان 4 طبقه

انرژى الکتریکى از طریق کابل توســط شــرکت برق به داخل تابلوى اصلى ســاختمان مسکونى (تابلوى کنتور) آورده می شود. امروزه براى توزیع برق ورودى بین طبقات و واحدهاى مختلــف معمولاً از تابلوهاى تقســیم و تابلوهاى اشــتراکى استفاده می شــود. نقشــه سیم کشی تابلو برق ساختمان های ویلایی ، یک ، دو و 4 طبقه مشابه یکدیگر است. به طوری که از یک ســمت برق توسط کابل وارد آن می شــود و از سمت دیگر، چند خط به عنوان خروجى تابلو مشخص می شوند. ضرورى اســت در نقشه برق تابلو ساختمان و در محل ورودى و خروجى آن ها از تجهیزات حفاظتى مناسب استفاده شود.

نقشه سیم کشی تابلو برق اصلی ساختمان

در طراحی نقشه سیم کی تابلو برق اصلی تناسب بین فیدر اصلی تابلو با مقدار مصرف مشخص شده از طریق محاسبات تعیین آمپراژ و قوانین مربوط به آن، در محل ساختمان باید رعایت شود. متناسب با تعداد طبقات و نوع کنتور آن ها که معمولا ۲۵ آمپر تک فاز است و تعداد کنتورهای مشاع ۲۵ آمپری، کلیدهای اتوماتیک و فیوزها مشخص می شوند. برای مثال در صورتی که ساختمان مسکوني ۴ تا ۶ واحد با کنتور ۲۵ آمپر تک فاز و یک کنتور مشاعات ۲۵ آمپر سه فاز باشد، آن گاه در ورودی تابلو یک کلید اتوماتیک ۶۳ آمپر یا یک کلید فیوز ۶۳ آمپر در پایه فیوز مناسب نصب می شود.

در پلان سیم کشی ساختمان بـرق ورودى تابلو اصلی توسط کابل ۱۰*۳+۱*۶ میلی متر مربع تامین می شود. این کابل داراى سه هادى با سطح مقطع ۱۰ میلى متر مربع (سیم هاى سه فاز) و یک هادى با سطح مقطع 6 میلی متر (سیم نول) است. نوع جریان نیز متناوب و با فرکانس ۵۰ هرتز است.

نقشه سیم کشی تابلو برق مشاعات ساختمان

بعضى مصارف مانند روشنایى راه پله ها و پارکینگ، آیفون، آنتن مرکزى، آسانسور، شــوفاژ و تهویه  مطبوع جزء مصارف عمومى است و بین همه ساکنین یک آپارتمان مشترک هستند. به همین منظور، براى این گونه مصارف پلان سیم کشی تابلوى جداگانه برای مشاعات ساختمان در نظر گرفته می شود. محل نصب این تابلو در دیوار راه پله یا پیلوت ساختمان است.

برق ورودى این تابلو در \لان سیم کشی ساختمان ، توسط یک کابل ۳ ســیم تامین می شود که یک سیم آن براى فاز، یکى براى نول و دیگرى براى هادى حفاظتى (ارت) ) است. این تابلو توســط یک سیم با ســطح مقطع ۱۶ میلی متر مربع به سیستم زمین متصل می شود و داراى ۱۰ خط یا مــدار خروجى با فیوزهاى ۶ ، ۱۰ و۱۶ آمپر اســت. در نقشه کشی برق مشاعات ساختمان اندازه سیم ها نیز مشــخص شده اســت. یک یا چند خط نیز به صورت رزرو (space) در تابلو پیش بینى شــده اســت، تا در موقع خرابى یکى از خطوط یا اضافه شدن مصرف کننده، استفاده شود. دو دسته مدار در نقشه سیم کشی تابلو برق تابلو مشاعات ساختمان وجود دارد که یک دسته با کلید حفاظت از نشتی جریان (محافظ جان) و دسته دیگر بدون کلید محافظ جان است.

مدارهایی که به کلید محافظ جان نیاز دارند و در دسته اول هستند، عبارتند از: مدارهای روشنایی، پریز، آیفون، آسانسور، پمپ آب رسانی و … . دسته دوم مدار پمپ های آتش نشانی، آب افشان، فن فشار مثبت و کلیه تجهیزات مرتبط با سیستم اعلام حریق هستند که نیازی به کلید محافظ جان ندارند.

نقشه تابلو تقسیم واحدها

در یک واحد مسکونى تغذیه تمامی مدارهاى روشنایى، پریزها و سایر مصارف تابلویى از تابلو تقسیم واحدها انجام می شود. محل مناســب بــراى نصب ایــن تابلــو در نقشه سیم کشی ساختمان ، ورودى آپارتمانُ آشــپزخانه و یا اتاق ها اســت. تابلو تقسیم را با حروف DP نشان داده می شود و در پلان پریز برق ترسیم می شود. در آدرس دهى به این تابلو از دو عدد در کنار حروف اســتفاده می شــود کــه اولین عــدد شــماره تابلوى آپارتمان و دومین عدد شماره خروجى تابلو تقسیم در نقشه سیم کشی ساختمان است. به عبارت دیگر ســيم هاى خروجى مربوط به يكى از فيوزهاى مينياتورى است كه به آن قسمت از مدار روشنايى خواســته شده برق می دهد.