طراحی و ساخت تابلو برق

طراحی و ساخت تابلو برق ، به منظور حفاظت الکتریکی ، نظارت و کنترل بر عملکرد تجهیزات برقی انجام می شود. با توجه به اهمیت آن، توجه به تمامی استانداردها در طراحی و ساخت انواع تابلو برق بسیار اهمیت دارد. سطح ولتاژ ، تجهیزات حفاظتی و کنترلی مورد استفاده و همچنین درجه حساسیت قطعات الکتریکی از عوامل بسیار مهم در محاسبه قیمت ساخت تابلو برق هستند. علاوه بر آن برای سفارش طراحی ، تولید و ساخت تابلو برق بایستی نقشه، لیست تجهیزات الکتریکی و تعداد سرخط های مورد نیاز در اختیار سازندگان قرار بگیرد.

قیمت ساخت تابلو برق

تابلو برق از تجهیزات پایه برقکاری ساختمان است که برای جلوگیری از هرگونه خطرات احتمالی مانند برق گرفتگی، آتش سوزی، قطع برق و غیره؛ توجه به جزییات و اصول در طراحی و ساخت آن بسیار مهم است. ساخت تابلو برق با توجه به نوع محل و ولتاژ کاری مورد نظر (فشار قوی، متوسط و ضعیف) انجام می شود. به طوری که اندازه، ضخامت، تعداد سلول ها و لیست تجهیزات به واسطه آن مشخص شده و در نتیجه محاسبه قیمت ساخت تابلو برق بر اساس مقدار متریال مورد استفاده توسط سازندگان انجام می شود.

اصول طراحی تابلو برق

طراحی و ساخت تابلو برق باید متناسب با سطح ولتاژ، جریان ورودی و فرکانس مورد نیاز انجام شود. چرا که بر اساس آن تجهیزات حفاظتی، ورودی ها، خروجی ها، کلیدها و فیوزها؛ مشخص می شوند. سفارش ساخت انواع تابلو برق صنعتی، ساختمانی و کنتوري (شامل چهار یا تعداد کنتور بیشتر) نیز بایستی بر اساس دستورالعمل های مرتبط با شرایط مکانیکی، حرارتی و رطوبتی محیط، برای نصب انشعابات و لوازم الکتریکی صورت گیرد.

علاوه بر آن مواردی از قبیل ایمنی، زیبایی، استحکام تابلو برق، کاهش تلفات شبکه، سهولت در دسترسی، تعمیر و نگه داری، حفظ امنیت تجهیزات و غیره از اصول پایه در سفارش طراحی و ساخت تابلو برق است.

مراحل طراحی و تولید تابلو برق

به منظور طراحی و تولید تابلو برق متناسب با استانداردها و اصول برق کشی ساختمان نشریه ۱۱۰ لازم است تا مراحل زیر برای تهیه نقشه ایزومتریک و جانمایی مورد توجه قرار بگیرد.

طراحی تابلو برق و توان الکتریکی

در ساختمان ها و محل های مختلف متناسب با تجهیزات الکتریکی مورد استفاده، مقدار توان مصرفی (ولتاژ و جریان ورودی و خروجی تابلو برق) جهت طراحی تابلو برق مشخص می شود. به عنوان مثال در ساخت تابلو های برق کارخانه ها و مراکز صنعتي بایستی توجه شود که ورودی ها از خطوط توزیع و فوق توزیع هستند. بنابراین تابلوبرق نه تنها بایستی توانایی تغذیه جریان مورد نیاز مجموعه تجهیزات را داشته باشد، بلکه باید از آن ها در برابر هرگونه اضافه بار و اتصال کوتاهی محافظت کند. پس از مشخص شدن بار کلی سیستم، محل قرارگیری تابلوهای تقسیم به منظور حفاظت و مراقبت بیشتر تعیین می شود. با توجه به محل قرارگیری، طول و نوع هادی (سیم و کابل، نوع عایق و تعداد رشته) مورد نیاز جهت اتصالات الکتریکی در زمان سفارش طراحی و ساخت تابلو برق مشخص می شود. لازم به ذکر است که سطح مقطع هادی از عوامل بسیار مهم در ساخت تابلو برق است که تأثیر به سزایی نیز در محاسبه قیمت آن توسط سازندگان دارد. 

طراحی تابلو برق و تجهیزات حفاظتی

پس از مشخص شدن نوع کاربری، محل و توان الکتریکی مورد استفاده، تجهیزات حفاظتی لازم برای طراحی و تولید تابلو برق مشخص می شوند. هر تابلو برق شامل یک کلید اصلی قطع بار است که در انواع مختلف قابل تهیه می باشند. اما نکته مهم انتخاب کلیدها در ساخت تابلو برق توجه به مقدار جریان نامی و جریان اتصال کوتاه آن ها می باشد. چرا که بایستی قابلیت تحمل جریان الکتریکی کل برای عملکرد دائمی تابلو برق و همچنین جریان اتصال کوتاه احتمالی در صورت بروز خطا را داشته باشند.

توجه به نوع بار (سلفی و خازنی) نیز در اصول طراحی ساخت تابلو برق اهمیت زیادی دارد چرا که در بسیاری از موارد برای تنظیم ضریب قدرت سیستم لازم است تا از بانک های خازنی در تابلو برق و یا تابلو خازنی مجزا استفاده شود. علاوه بر موارد فوق، هماهنگی تجهیزات مختلف در طراحی تابلو برق برای صحت عملکرد در برابر انواع اتصال کوتاه، اضافه بار و همچنین حفاظت جان از اهمیت بالایی برخوردار است.

مراحل ساخت تابلو برق

پس از طراحی تابلو برق و مشخص شدن تعداد، نوع و محل تجهیزات برای جانمایی؛ مراحل ساخت آن آغاز می شود. مراحل تولید تابلو برق عبارتند از جوشکاری و برشکاری، رنگ کاری، مونتاژ تابلو برق و قطعات الکتریکی که در ادامه مورد بررسی قرار گرفته است.

ساخت تابلو برق و جوشکاری

ساخت تابلو برق در دو مرحله پیچ و مهره کردن شاسی و بدنه انجام می شود. جنس بدنه معمولاً از فولاد ضد زنگ با ضخامت ۱/۵ تا ۲/۵ میلی متر است که بسته به محل مورد استفاده و کاربرد آن متغیر خواهد بود. در طراحی تولید انواع تابلو برق هایی که شامل سلول های مختلف برای قرارگیری تجهیزات می باشند؛ باید به لیست سایز و فاصله سلول ها توسط سازندگان توجه شود. جوشکاری نقش اساسی در تأمین استحکام لازم تابلو برق دارد. پس از مشخص شدن اندازه و ضخامت قطعات در مراحل ساخت تابلو برق ؛ برشکار ، خم و مته کاری می شوند. سپس قطعات برای اتصال، جوشکاری می شوند.

ساخت تابلو برق و رنگ کاری 

پس از اتمام مرحله جوشکاری و برشکاری در فرآیند تولید تابلو برق ، رنگ کاری آن آغاز می شود. برای انجام رنگ کاری ابتدا چربی زدایی با استفاده از انواع محلول های شیمیایی انجام می شود. سپس تابلو مورد نظر زنگ زدایی و فرزکاری می شود تا مرحله فسقاته کاری برای جلوگیری از زنگ زدن فلزات انجام شود. این مرحله از اهمیت بسیار بالایی در  سفارش طراحی و ساخت تابلو برق برخوردار است چرا که به نوعی سطح تابلو برق را نیز عایق می کند. نوع رنگ مورد استفاده معمولاً رنگ های مرکب اپوکسی بوده که با رنگ مورد نظر مشتری ترکیب می شود. عملیات رنگ کاری به صورت پاششی انجام شده و پس از اتمام، تابلو برق به کوره پخت رنگ منتقل می شود.

مونتاژ تابلو برق و قطعات

در مرحله مونتاژ قطعات برشکاری و رنگ کاری شده پیچ و مهره می شوند. این مرحله از سفارش طراحی و ساخت تابلو برق بر اساس نقشه سفارش داده شده صورت می گیرد. در صورت عدم رعایت اندازه ها در مراحل قبلی ممکن است عملیات سوراخ کردن و پانچ زنی نیز در این مرحله انجام گیرد.  پس تکمیل مراحل ساخت تابلو برق ، قطعات الکتریکی مورد نیاز در محل خود قرار می گیرند. این کار بر اساس نقشه تهیه شده در اصول طراحی تابلو برق انجام می شود. این کار بسیار به نوع تجهیزات، جریان و ولتاژ نامی آن ها و نوع کابل مرود استفاده بستگی دارد. پس از تکمیل این مرحله لازم است تا برای اطمینان از صحت عملکرد، سلامت تجهیزات تست شود. محاسبه قیمت مونتاژ قطعات در ساخت تابلو برق در این حالت بر اساس کاربرد تابلو و همچنین سطح ولتاژ و جریان انجام می شود.

سازنده تابلو کنتور برق