طراحی معماری موزه

ضوابط طراحی معماری موزه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. مکانی که موزه در آن واقع می شود اهمیت فراوان دارد و باید دارای امتیازات خاصی باشد. از جمله اینکه مطابق با ضوابط طراحی معماری ، موزه باید در جایی از شهر قرار گیرد که دسترسی به آن برای همگان آسان بوده و از سوی دیگر به سبب خصلت فرهنگی آن بهتر است که در کنار کتابخانه ها، مدارس، دانشگاه ها و سایر مراکز فرهنگی واقع شود تا افرادی که در موسسات یاد شده رفت و آمد دارند بتوانند از موزه نیز استفاده نمایند.

امروزه معمولا مطابق ضوابط طراحی معماری موزه این مکان های تاریخی در میان یک محوطه سرسبز و یا یک پارک احداث می شود، زیرا درختان پارک با تصفیه هوای اطراف، ایجاد رطوبت لازم، مقابله با گرد و غبار و دود و سر و صدا به منزله ی حفاظ عمل می کنند. 

مطابق ضوابط طراحی معماری موزه ، تاسیس موزه در محوطه سرسبز مزیت دیگری هم دارد، زیرا هنگامی که هوا مساعد باشد می توان بخشی از مجموعه را به محوطه خارج نیز منتقل کرد که سبب جلب بازدید کننده بیشتر می شود.

مسلم است که نه تنها شکل ظاهری در طراحی معماری موزه بلکه تزئینات داخلی آن نیز باید با روش های معماری معمول در جامعه کاملا مطابقت داشته باشد و درعین حال ساختمان موزه مطابق ضوابط طراحی معماری موزه باید در بر گیرنده جنبه هایی از هنر و تاریخ جامعه نیز باشد.

زیرا با گرته برداری از معماری های نامانوس یا نامتهانس،  موزه ای تاسیس می شود که یا با زندگی روزمره ی مردم کاملا مغایر است، یا چنان مهلل و دور از واقعیات است که مردم از آن رویگردان میشوند، در حالی که از جمله اصول عدول ناپذیر روند طراحی موزه داری جلب بازدید کننده است.

طراحی معماری گالری موزه 

در طراحی معماری گالری موزه ، اتاق هایی که دارای ابعادی برابر باشند، بیش از حد یکنواخت می شوند. با ایجاد تنوع و تناسب در ابعاد و همچنین با بکار بردن رنگ های متنوع بر دیوارها و کف پوش ها می توان انگیزه های ناخودآگاه را در جلب نظر بازدید کننده به وجود آورد. 

همچنین طراحی فضاها در یک خط مستقیم باعث یکنواختی می شود، بنابراین پیشنهاد می شود که پنجره ای در برابر درب قرار نگیرد. زیرا بازدید کننده به محض ورود دچار خیرگی چشم خواهد شد. در خصوص شکل و اندازه اتاق ها، برای جلب توجه همگان باید وسعت آن ها مختلف و متناسب با ابعاد نمایشگاه باشد. 

ابعاد اتاق ها باید متناسب با سیستم نورپردازی نیز باشد. نورپردازی سقفی تنوع بیشتری را داراست، زیرا همواره می توان روشنایی را متناسب با اندازه اتاق تنظیم کرد.

ضوابط طراحی معماری موزه تاریخی

همه ضوابط طراحی معماری موزه هایی که مجموعه‌هایشان از دیدگاه تاریخی تشکیل و عرضه شده‌اند ضوابط طراحی معماری موزه تاریخی شمرده می‌شوند، و هدفشان اساساً ارائه مستند تسلسل زمانی به یک رشته رویداد یا مجتمعی نمایانگر لحظه ای از یک لحظه متحول است. 

مدرن‌ترین این اصول طراحی موزه ها تمام تاریخ یک کشور، یک منطقه یا یک شهر را (همراه با تاریخی طبیعی یا جغرافیای آن از زمان پیدایش آن تا عصر حاضر، و بدون نادیده انگاشتن دیدگاه‌های واقعی رشد، از قبیل دسترسی به زمین رشد شهری، نمایش می‌گذارند. علم و هنر را تلفیق می کنند، از انواع وسایل سمعی ـ بصری کمک می‌گیرند، و مکان عمده‌ای به اسناد مکتوب، به بازسازی‌ها و مدلهای اقلیمی، و به نقشه‌ها اختصاص می‌دهند. 

نمایش‌هایشان غالباً در بنای کهن. که خود یک نماد تاریخی است، صورت می‌گیرند.سایر انواع روند طراحی موزه ‌های تاریخی مشتملند بر ضوابط طراحی معماری موزه های واقع در مواضع باستانشناسی، ضوابط طراحی معماری موزه های مستقر در یک بنای تاریخی یا در یک میدان جنگ و نیز اصول طراحی موزه های یادبود شخصیت‌ها.

این ضوابط طراحی معماری موزه‌ها معمولاً جنبه تعلیمی دارند و بازسازیها و مدلهایی را در بر می‌گیرند. مخازن و تالارهای مطالعه در این بناها فضای عمده‌ای را اشغال می‌کنند، چون وسعت موضوعات موردنظر چنان است که دانش مربوط به آنها بی‌وقفه پیشرفت می‌کند.

طراحی معماری بخش اداری موزه

در طراحی ضوابط طراحی معماری موزه آمده، فضایی که به واحدهای امور اداری در ضوابط طراحی معماری موزه اختصاص داده میشود بستگی به وسعت،میزان فعالیت و تعداد کارکنان ضوابط طراحی معماری موزه دارد. قسمت اداری ضوابط طراحی معماری موزه باید از سایر قسمت های نمایشی مجزا باشد و تا حد امکان سعی شود که سر و صدا به این قسمت نفوذ نکند. 

این واحد باید توسط یک در منشعب از محوطه ورودی با ضوابط طراحی معماری موزه مرتبط باشد و همچنین دارای یک ورودی مخصوص به خود نیز باشد، زیرا ساعت های کارکنان با ساعت های کار ضوابط طراحی معماری موزه متفاوت می باشد. همچنین در صورت امکان پارکینگ مخصوص کارکنان مقابل در نامبرده باشد.

طراحی معماری تالار ورودی موزه

معمولا یک ورودی واحد برای ورود و خروج بازدید کنندگان در پلان ضوابط طراحی معماری موزه ایده آل است، چون در این حالت حداکثر امنیت برای ضوابط طراحی معماری موزه فراهم می شود. در این حالت در صورتیکه بازدید کنندگان به طرق مختلفی به مجموعه می رسند باید با شیوه ای طراحی شده به مسیری واحد هدایت شوند که به ورودی اصلی منتهی می شود. بنابراین ممکن است برای کارکنان ورودی جداگانه ای در نظر گرفته شود.

درهای ورودی علاوه بر این که باید کاملا دیده شوند باید به حد کافی عمیق بوده و یکی پس از بسته شدن کامل دیگری باز شوند تا گرد و غبار و دما و رطوبت خارج به داخل مجموعه نفوذ نکند. از طرفی با توجه به اینکه ورودی و لابی تعریف کننده حس فضایی و حال و هوای کلی ضوابط طراحی معماری موزه هستند بهتر است از نظر نمادین نیز مورد توجه خاص طراح قرار بگیرند و استفاده از نور طبیعی و پنجره در این فضاها پیشنهاد می شود. 

درهای ورودی ضوابط طراحی معماری موزه ها باید طوری در طراحی لحاظ شوند که محافظت و کنترل آن برای نگهبانان به آسانی صورت گیرد. درب (یا دربهای ورودی ضوابط طراحی معماری موزه باید به لحاظ تزئینات ساده و با سبک معماری بومی ومعمول در جامعه هماهنگ باشد. همچنین ابعاد آن باید چنان باشد که در هر لحظه تعداد زیادی از بازدید کنندگان بتوانند به آسانی از آن عبور کنند. در عین حال می بایست درب ورودی اصلی بصورت دبل باشد و فاصله هریک حدود 4 متر باشد تا علاوه بر به تاخیر انداختن تبادل حرارتی کنترل بهتری بر روی ورود و خروج صورت گیرد.

گیشه فروش بلیط، گیشه در ضوابط طراحی معماری موزه باید در مکانی طراحی شود که دید کافی به فضای خارج داشته و در جایی باشد که فضای لازم برای صف مربوط به آن فراهم گردد، و افراد در معابر عمومی تجمع نکرده و همچنین مانع ورود و خروج بازدید کنندگان از ضوابط طراحی معماری موزه نیز نگردد. درب گیشه بهتر است به درون سالن انتظار باز شود، ولی این درب نباید طوری باشد که با باز شدن آن درون گیشه در معرض دید قرار گیرد. سطح آن به ازای هر نفر پرسنل باید حداقل 3 متر مربع باشد.

ضوابط طراحی معماری موزه‌ علمی

ضوابط طراحی معماری موزه های علوم طبیعی، ضوابط طراحی معماری موزه های علوم کاربردی و ضوابط طراحی معماری موزه های فنی (به استثنای ضوابط طراحی معماری موزه های تاریخ علوم و فنون، که تاریخی شمرده می‌شوند) در زمره ضوابط طراحی معماری موزه های علمی قرار دارند. 

وظیفه ضوابط طراحی معماری موزه های علمی این است که روحیه و ذهنیت علمی را به صورت سه‌بعدی منتقل کنند، تمایل طبیعی به دانش را برانگیزند، اطلاعاتی در مورد پژوهش‌ها و پیشرفت‌ها بدهند، به هر فردی احساس مشارکت در پیشرفت فنی را فصلند، و درک و قدردانی نسبت به حفظ محیط طبیعی از دیدگاه اقلیمی و تاریخی را تشویق کنند، تا بینندگان را با سیر تحول طبیعت و بشریت آشنا سازند. 

همه این روند طراحی موزه ‌ها شئ واقعی را (اعم از اینکه موجود طبیعی باشد، یا ماشین مصنوعی و با مدل آن (به صورت اسلاید تمام پرده رنگی، ماکت یا نمونه متحرک) و با نمایش (یعنی تجربیات فیزیکی، بازسازیهای کیهانی یا گردش‌های علمی) پیوند می‌دهند. هدفشان اساساً تعلیمی است، و فعالیتهای آموزشی آنها بسیار مهم و بدور از تمرکز هستند. 

بعضی از ضوابط طراحی معماری موزه‌ها نمایشگاههای قابل حمل و سوار کردن به راه می‌اندازند تا به مناطق دورافتاده و محروم از موهبات تکنولوژی خدمت برسانند؛ برخی دیگر، مانند ضوابط طراحی معماری موزه کلکته، از ضوابط طراحی معماری موزه های بسیار استفاده می‌کنند؛ عده‌ای نیز انواع تسهیلات را در اختیار مدارس فاقد آزمایشگاه و کارگاه می‌گذارند، همچنان که در میلان دیده می‌شود.

ضوابط طراحی معماری موزه های علمی محتملاً مواظبت شده‌ترین و پرفعالیت‌ترین ضوابط طراحی معماری موزه‌ها هستند. پیشرفتشان در ضوابط طراحی معماری موزه‌شناسی و در فنون ارائه از همه حیاتی‌تر بوده است.

طراحی معماری فضای انتظار موزه

این فضاها باید به گونه ای طراحی شود که نظر مردم را جلب نموده و معرف نوع ضوابط طراحی معماری موزه باشد، زیرا این اتاق نخستین بخش ضوابط طراحی معماری موزه است که بازدید کننده به آن وارد می شود. محوطه ورودی نباید آنقدر وسیع باشد که افراد در آن احساس غریبی و گم شدن نماید و از سوی دیگر باید آنقدر وسعت داشته باشد که گروههای بازدید کننده به راحتی در آن گرد آمده و از آنجا به سوی تالارهای نمایش حرکت کنند. 

این محوطه را نباید از میز و صندلی و دیگر وسایل انباشت، فقط چند صندلی با یکی دو نیمکت کافی است و به عبارتی به ازای هر 100 نفر بازدید کننده باید 10 صندلی در نظر گرفت. نقشه دیواری راهنمای ضوابط طراحی معماری موزه نیز باید در این قسمت نصب شود. کاتالوگ راهنمای ضوابط طراحی معماری موزه را نیز می توان بر روی میزها و استندهایکوچکی در این محل قرار داد. 

ساعت دیواری، تلفن عمومی، اینترنت و حتی صندوق پست نیز از وسایل ضروری این محوطه است. مطلوب ترین و مناسب ترین رابطه بین محوطه ورودی و تالارهای نمایش را می توان توسط دو درب به دو طرف ساختمان که تالارهای نمایش در آن واقع هستند برقرار کرد. وجود این دو درب ، تردد در تالارها و نظارت بر آنها را آسان می سازد. 

در ضوابط طراحی معماری موزه هایی که ورود و خروج به وسیله دستگاه های الکترونیکی کنترل می شود، تجهیزات مربوطه را می توان در محوطه ای که دو درب اصلی تالارها از آن منشعب می شوند تعبیه نمود.

طراحی معماری تالار موزه

امروزه به هنگام طراحی ضوابط طراحی معماری موزه ها سعی می شود که تالارهای نمایش منعطف باشند، بدین معنا که به نحوی ساخته شوند که بتوان در آنها به آسانی تغییراتی ایجاد کرد و شکل و اندازه آنها را در صورت نیاز تغییر داد، هر چند که در این تغییرات چارچوب کلی اتاقها، ورودی و خروجی ها، سیستم روشنایی و ابزارهای فنی دیگری همچون دزدگیر، تهویه و غیره تغییر نخواهد کرد. 

برای انعطاف پذیر نمودن تالارهای نمایش می توان از دیوارها با پانل های سبک که در یکدیگر قفل می شوند استفاده کرد، اما در بسیاری از ضوابط طراحی معماری موزه ها استفاده از پانل متداول نیست بلکه به همان روش سنتی تالارهای ثابت طراحی صورت می گیرد که در آنها فقط اشياء ثابت برای نمایش عرضه می گردند. 

درهای ورودی تالار نباید متعدد باشد و همچنین چندین تالار نباید به موازات یکدیگر ساخته شوند، زیرا در این صورت احتمال کم کردن راه برای بازدید کننده وجود دارد، تا بازدید کنندگان بتوانند از طریق آن به آسانی از یک تالار به تالار دیگر بروند.

ضوابط طراحی معماری موزه‌ تخصصی

اگر چه همه ضوابط طراحی معماری موزه های تخصصی را می‌توان در طبقه‌بندیهایی که دیدم گنجاند، لیکن نفس تخصص بودنشان مسایل ویژه‌ای برای آنها پدید می‌آورد. بسیاری از این ضوابط طراحی معماری موزه‌ها از فعالیتهای محدود اقتصادی حکایت می‌کنند (از قبیل کاوشهای کانی، صنعت کفاشی) و در اینگونه موارد، کم و بیش به صنعتی که در آنها مصور شده وابسته هستند، ضوابط طراحی معماری موزه های دیگری به معرفی یک فعالیت هنری می‌پردازند (نظیر تئاتر، خیمه‌شب‌بازی، موسیقی، سینما) و جنبه های ؟ هنری و فنی.

می‌توان در همین مقوله از روند طراحی موزه ‌ها یی نام برد که یک فصل از جامعه هستند، مانند فصلی مختص کودکان در یک ضوابط طراحی معماری موزه یا ضوابط طراحی معماری موزه های ویژه نابینایان

ضوابط طراحی معماری موزه‌ منطقه‌ای

ضوابط طراحی معماری موزه های منطقه‌ای، یا محلی، که به معرفی همه جنبه‌های (طبیعی، تاریخی و هنری) یک استان یا ولایت می‌پردازند و نظایر آنها را می‌توان در اروپای غربی یا شرقی، هند، مکزیک، شیلی و کانادا یافت، از حیث تعداد ارزش‌هایشان واجد اهمیت هستند و در عین حال اینها هم مربوط به جامعه‌ای هستند که از نظر فرهنگی همگی قابلیت جذب بازدیدکننده را دارند.

از این رو نخستین مسئولیتشان ارائه بازتابی از این جامعه و ارزش فصلیدن به سنن و روح خلاق آن است؛ مسئولیت دومشان گشودن آن جامعه به روی جهان برونی است، بویژه با ایفای نقش امتداد ضوابط طراحی معماری موزه‌ های مرکزی، که می‌توانند آثار یا مجموعه‌هایی را که میراث فرهنگی و طبیعی، ملی و بین‌المللی را مصور می‌سازند به رسم امانت برایشان بفرستند.

طراحی معماری دیوار و کفپوش موزه

رنگ و جنس دیوار و کفپوش در تالارهای نمایش ضوابط طراحی معماری موزه بسیار اهمیت دارد. در گذشته رنگ سفید را برای دیوارها انتخاب می کردند، زیرا معتقد بودند که اشیا در برابر رنگ سفید ماهیت خود را بهتر نشان می دهند. ولی امروزه کارشناسان عقیده دارند آثار در برابر رنگ سفید تیره تر جلوه می کنند. 

بنابراین رنگهایی برای دیوارها انتخاب می شوند که اشیاء در برابر رنگ سفید ماهیت خود را بهتر نشان می دهند. برای مقابله با یکنواختی تالارها می توان از رنگهای کمرنگ تر در نقاطی که نور کمتر است استفاده کرد و یا دیواری که نور بر آن مستقیم می تابد را اندکی پر رنگ تر نمود. جنس دیوارهای ضوابط طراحی معماری موزه نیز باید با شرایط ساختمانی بومی و اقلیمی مطابق باشد. 

انتخاب کفپوش مناسب نیز از نکات قابل توجه در معماری ضوابط طراحی معماری موزه است، زیرا بازدید کننده تمام مدت در حال حرکت است. به طور کلی در طراحی مسیرهای حرکتی رعایت دو مورد ضروری است: 1) اجتناب از محدودیت های با وقفه؛ 2) اجتناب از اختلاف سطوح زیاد.

طراحی معماری فضای آزاد موزه

با ایجاد این نوع ضوابط طراحی معماری موزه ها می توان به معرفی یافته ها و داده های مهم باستان شناسی کمک بزرگی نمود. زمان یکه یک کاوش علمی باستان شناسی منجر به نتایج مطلوب و کشف آثار ارزشمند غیر منقول می شود و قابل انتقال به ضوابط طراحی معماری موزه ها نیست، با فراهم آوردن شرایط و امکانات لازم، مکان مورد نظر را جهت باز دید عموم مهیا می نمایند. 

این امر در اصطلاح اصول طراحی موزه فضای باز مشهور است. از جمله این اصول طراحی موزه ها می توان به تخت جمشید در شیراز و محوطه تاریخی هگمتانه در همدان اشاره نمود.

این ضوابط طراحی معماری موزه ها در دیگر کشور ها مانند چین، یونان و برخی از کشور های اورپایی نیز معمول است. در استان خراسان محوطه تاریخ ” بندیان ” در گز که دارای گچ بری های بسیار زیبایی از دوره ساسانیان است و همچنین محوطه تاریخی ” شا یاخ ” نیشابور می توانند مکان مناسبی برای این امر باشند.

ضوابط طراحی موزه و رابطه فضا و آثار 

هر شیء برای جلوه نمایی ویژگی های خود، نیازمند فضایی خاص است. از آنجا که خصایص فضایی محیط، شکل و موقعیت شیء را تعیین می کند، لذا فضا بایستی از چنان سازماندهی برخوردار باشد که با آن ویژگی ها هماهنگ شود. از نقطه نظر روان شناسی ادراک شیء و فضای اطراف آن، مجموعه واحد را به وجود می آورند. 

در گالری، شیئی که در بهترین نقطه به نمایش گذاشته شود، از اولویت مکانی ویژه ای برخوردار شده و از دیدگاه معماری ممکن است بر آن تکیه بیشتری صورت گیرد، بنابراین بایستی توجه داشت که معماری، عاملی تعیین کننده در محیط است و نباید برای آن نقشی حاشیه ای قائل شد، روابط موجود بین اشیاء متعدد و بین اشیاء و فضا، مجموعه از اشکال و اندازه ها، تناسب و فواصل ... را پدید می آورد که اصولا تابع همان معیارهای روان شناسی طراحی است که اشیاء هنری از آن پیروی می کنند.

ضوابط طراحی معماری موزه تاریخی و باستان شناسی

دید تاریخی دارند و بیانگر سلسله و دوره های تاریخی هستند . بیشتر این آثار بر اثر کاوش های باستان شناسی به دست آمده اند و بیانگر فرهنگ و تمدون گذشته و تلفیق کننده علم، هنر و دانش یک ملت یا یک قوم هستند. 

چنین اصول طراحی موزه هایی مادر نیز نامیده می شوند. ضوابط طراحی معماری موزه ملی ایران ( ایران باستان )، ضوابط طراحی معماری موزه ملی ورسای در فرانسه و ضوابط طراحی معماری موزه تاریخ در واشینگتن از این نوع هستند.

ضوابط طراحی انبار مخزن 

در تمامی طراحی ضوابط طراحی معماری موزه ها ایجاد مخزن و انبار نیز ضروری است. انبار اشیاء را می توان در زیر زمین یا در طبقات فوقانی ضوابط طراحی معماری موزه و یا در محوطه ای خارج از ساختمان ضوابط طراحی معماری موزه قرار داد. ولی باید انبار کاملا خشک و عاری از رطوبت باشد. 

نور کافی به آن بتابد و به بهترین محو نیز تهویه گردد وسعت انبار نیز باید مکعبی باشد زیرا اغلب علاوه بر این که محلی برای ذخیره اشیاست، کار بسته بندی برای کارهای ضوابط طراحی معماری موزه ها نیز در آن انجام می گیرد. در مورد اشیاء امانی نیز اغلب از انبارها و یا مخزنها استفاده میشود. بهتر است انبار اصلی دور از موتورخانه و کنتور اصلی برق و سایر ابزار الکتریکی باشد.

ضوابط طراحی معماری موزه های مردم شناسی

فرهنگ، آداب و رسوم، اعتقادات، پوشاک و سنن اجتماعی حاکم بر جامعه را نشان می دهند. ضوابط طراحی معماری موزه مردم شناسی تهران و حمام گنجعلی خان کرمان از این نوع هستند.

طراحی معماری ویترین ضوابط طراحی معماری موزه

جنس شیشه ویترین باید محکم و نشکن و شفاف باشد و توسط ابزار و یراق لازم نسبت به گرد و خاک و حشرات موذی نفوذناپذیر باشد. همچنین توجه به شکل، طرح، جنس زهوارها، رنگ و سهولت نظافت آنها نیز ضروری است. ارتفاع ویترین باید چنان باشد که بازدید کننده بدون خم شدن و نگریستن به پایین و یا بلند شدن بر نوک پنجه های پا و نگریستن به بالا بتواند به راحتی اشیاء را مشاهده کند.

بررسی های مختلف معماران داخلی نشان داده که ارتفاع مناسب برای اشیا در ضوابط طراحی معماری موزه ها بین 90 سانتی متر پایین تر و 30 سانتی متر بالاتر از سطح چشم ها می باشد. ۲ چهار عامل قابل توجه در ویترین ضوابط طراحی معماری موزه ها عبارتند از نور، دما، رطوبت و آلودگی های محیط، کنترل شرایط محیطی محیطهای کوچک مانند ویترین های محل نمایش آثار مشکل تر از کنترل محیطهای بزرگ است. 

این محیطها معمولا کاملا بسته هستند، اما شرایط محیطی داخلشان تابعی از شرایط محیط اطراف است. تغییر رطوبت نسبی داخل ویترین ها ممکن است زیاد نباشد اما هنگامی که داخل آن ها منبع نور وجود دارد. دمای آنها با روشن و خاموش شدن منبع نور به شدت تغییر می کند، که برای اثر هنری داخل آن مضر است. دو راه حل معمولا برای کنترل این موضوع توصیه می شود. 

یکی این که منبع تولید حرارت باید تا حد امکان از محیط دور باشد و دیگر استفاده از سیستم اتوماتیک برای کنترل رطوبت و دمای این محیط هاست. ولی سیستمی که بسیار معمول است قرار دادن موادی خاص (به نام محاف) در محیط است، به طوری که با افزایش دما، انرژی جذب و رطوبت آزاد می شود و هنگام شب که چراغ ها خاموش اند، عمل عکس صورت می گیرد. عامل مهم در این روش میزان هوای داخل محفظه است که اگر زیاد باشد ممکن است به خوبی عمل نکند.

طراحی معماری کاخ ضوابط طراحی معماری موزه ها

بنا یا اثر تاریخی هستند که از گذشتگان به دست ما رسیده و بیانگر و ضعیت و نحوه زندگی صاحبان آن است. ممکن است در این بنا اشیای تاریخی و نیز آثار هنری از جمله نقاشی روی دیوار، گچ کاری و …. وجود داشته باشد. کاخ ضوابط طراحی معماری موزه ها معمولا” در مراکز حکومتی به وجود می آیند. هدف از تاسیس این ضوابط طراحی معماری موزه ها به نمایش گذاشتن اثر و بنای تاریخی و نیز عبرت آموزی است. مجموعه کاخ های سعد آباد تهران و باغ ملک آباد مشهد از این نوع ضوابط طراحی معماری موزه ها هستند.

طراحی ضوابط طراحی معماری موزه هنر

انواع هنرهای تجسمی و تزیینی که از زیبایی شناسی بالایی برخوردارند، را به نمایش در می آورند و معمولا” بازدید کنندگان زیادی نیز دارند. ضوابط طراحی معماری موزه هنرهای زیبا در تهران و ضوابط طراحی معماری موزه هنرهای تزیینی در اصفهان از این نوع هستند.

طراحی معماری تهویه مطبوع ضوابط طراحی معماری موزه

اهمیت و کارکرد سیستم های تهویه مطبوع در ضوابط طراحی معماری موزه با توجه به این که هوا در گالری ها باید به صورت یکنواخت توزیع شود و قابلیت تنظیم و کنترل آن نیز مهیا باشد، مناسب ترین سیستم جهت تامین چنین شرایط به کارگیری هواساز است. زیرا از این طریق کلیه عواملی را که لازم است تنظیم و کنترل شوند، را می توان پوشش داد. 

این عوامل به طور کلی عبارتند از: درجه ی حرارت، رطوبت هوا، گردش هوا، آلاینده های موجود در هوا و سطح صدا. به خصوص با توجه به تنوع اشیاء نمایشی و نیازهای محیطی متفاوت در فضاهای نمایشگاه، انبار، کارگاه و غيره لازم است تا سیستم تهویه مطبوع در یک ضوابط طراحی معماری موزه بر اساس نوع کاربری آن اعم از باستان شناسی و مردم شناسی و غیره و نیز لحاظ کردن شرایط آسایش بازدید کنندگان طراحی و اجرا شود. 

لذا نکات ذیل در این زمینه پیشنهاد می گردد الف - رطوبت نسبی توصیه شده نیز در گالری ها بین 55-45 درصد است. لازم به ذکر است که این شرایط می تواند در انبارها بر حسب نوع مکان و اشیاء نگه داری شده در آن ها متفاوت باشد به عنوان مثال شرایط نگه داری سفال و تابلو نقاشی کاملا متفاوت است.۲ ب - گردش هوا به منظور ایجاد شرایط یکنواخت بسیار ضروری است. در نقاط ساکن، چون کنترل شرایط هوا به صورت ضعیفی میسر می شود می تواند موجبات رشد قارچ و باکتری را فراهم کند.

ج - دی اکسید گوگرد به دلیل قابلیت ترکیب با آب و تولید اسید سولفوریک و اکسید نیتروژن و ازن از جمله آلاینده های موجود در هوا هستند که می توانند تاثیرات بسیار مخربی روی اشیاء داشته باشند.

دستگاههای فیلتراسیون هوا که دارای مواد شیمیایی جاذبند برای این منظور مناسب هستند. اصولا فیلترهای معمول بر چهار نوع زیر هستند 1) نوع سلولی غیر قابل شست و شو. 2) نوع سلولی قابل شست و شو. 3) نوع تسمه ای روغنی، 4) فیلتر الکترواستاتیک 13متر بر ثانیه با 25 فوت بر دقیقه و گردش کلی هوا با شدت تجدید 8 الی 12 بار بر دقیقه توسط انجمن مهندسان گرمایش تبرید و تهویه مطبوع آمریکا توصیه شده است.

۳ ج - دی اکسید گوگرد به دلیل قابلیت ترکیب با آب و تولید اسید سولفوریک و اکسید نیتروژن و ازن از جمله آلاینده های موجود در هوا هستند که می توانند تاثیرات بسیار مخربی روی اشیاء داشته باشند. دستگاههای فیلتراسیون هوا که دارای مواد شیمیایی جاذبند برای این منظور مناسب هستند. اصولا فیلترهای معمول بر چهار نوع زیر هستند 1) نوع سلولی غیر قابل شست و شو. 2) نوع سلولی قابل شست و شو. 3) نوع تسمه ای روغنی، 4) فیلتر الکترواستاتیک

ضوابط طراحی معماری موزه علوم و تاریخ طبیعی

تجربه های علمی بر اساس شواهد و وسایل کاری و تاریخی طبیعی که در بر گیرنده گونه های مختلف گیاهی به ویژه جانوان است را به نمایش می گذارند. ضوابط طراحی معماری موزه تاریخی طبیعی اصفهان و ضوابط طراحی معماری موزه علوم و تاریخ طبیعی مشهد از این نوع هستند.

اصول طراحی موزه 

۱) هر فعالیتی که مخاطب در ضوابط طراحی معماری موزه انجام می دهد نیاز به فضایی برای فعالیت متضاد آن دارد تا احساس خستگی در مخاطب از بین برود.

۲) سلسله مراتب به جا و مناسب فضای استراحت کوتاه مدت، بازده ضوابط طراحی معماری موزه را بالا برده و شوق بازدیدکننده را برای ماندن و دیدن افزایش می دهد.

۳) چون در ضوابط طراحی معماری موزه دیدن از نزدیک اتفاق می افتد، برای رفع خستگی نیاز به دیدن دور دست احساس می شود و به تبع آن توجه به چشم اندازهی اطراف، آزاد و بازگذاشتن مسیر دید چشم اندازهای اطراف و ارتباط بصری این چشم اندازها با تالارهای نمایش اشیاء از اهمیت خاصی برخوردار می شود.

۴) محل فعالیت انسان نیاز به فضای باز و ارتباط مستقیم با نور طبیعی، و محل نمایش اشیاء نیاز به نور مصنوعی و قابل کنترل دارد. معماری فضای نمایش باید پاسخی به همراهی این فعالیت ها و نیازهای متضاد باشد.

۵) معماری ضوابط طراحی معماری موزه باید به گونه ای باشد که هم رسالت اجتماعی آن – ارتباط مستقیم با مخاطب- لحاظ شود و هم مسائل امنیتی و حفاظتی رعایت گردد.

۶) هنر طراح در طراحی ضوابط طراحی معماری موزه، همنشینی مناسب فعالیت های متضاد خواهد بود.

۷) باید توجه کرد که ضوابط طراحی معماری موزه و ساختمان آن وسیله نمایش اشیاء است و نه اشیاء وسیله نمایش ساختمان ضوابط طراحی معماری موزه.

۸) ویژگی های معماری ضوابط طراحی معماری موزه باید منطبق بر روابط هماهنگ فضا، نور و آثار باشد.

۹) معماری ضوابط طراحی معماری موزه باید قابل تطبیق با مساله غرفه بندی و دسته بندی اشیاء بوده و بر آن تاکید کند.

۱۰) در عرصه نمایش، هیچ فضایی را نمی توان مطلقا ارتباطی دانست. کوچکترین سطح ضوابط طراحی معماری موزه نیز باید در خدمت ارائه اطلاعات و نمایش آثار برای مخاطب باشد.

۱۱) در معماری ضوابط طراحی معماری موزه، مدار گردش بازدیدکننده و مسیر حرکت کارکنان و مسیرجابجایی آثار باید از همدیگر جدا شوند.

۱۲) ورودی باید به صورت یک عنصر معماری مستقل اما در رابطه تنگاتنگ با ضوابط طراحی معماری موزه طراحی شود.

۱۳) ورودی پلی است که مردم را با محتویات ضوابط طراحی معماری موزه پیوند می دهد.

۱۴) تعبیه ورودی مستقل برای برخی فضاهای خدماتی (نظیر رستوران ها) ضوابط طراحی معماری موزه را در معرض بازدید اتفاقی (کسانی که برای دیدن ضوابط طراحی معماری موزه نیامده اند) قرار داده و به جذب مخاطب و فعال نگه داشتن مجموعه کمک می کند.

۱۵) شیرازه اولیه هر ضوابط طراحی معماری موزه ای رابطه شی و مخاطب است.

۱۶) هر بیننده ای به بهانه برقرار نمودن ارتباط فردی با شی به ضوابط طراحی معماری موزه می آید.

۱۷) طراح، در ساماندهی فضایی ضوابط طراحی معماری موزه باید کوشش کند تا انتظامی را فراهم آورد که بازدیدکننده به راحتی بتواند در فضاهای مختلف ضوابط طراحی معماری موزه سیر کند و سلسله مراتب آن را به خوبی ادراک نماید.

۱۸) طراح باید کوشش نماید تا در فضای نمایش انقطاع بازدید به وجود نیاید و حرکت عمودی مخاطب با حرکت افقی توام گردد. در اینجا توجه به انتخاب مناسب عناصر کالبدی اهمیت می باید.

۱۹) رسالت طراح در طرح ضوابط طراحی معماری موزه این است که فضا (برای بیان مطالب) به گونه ای تعریف و خلق شود که مخاطب عمق مسائل را دریابد و نتایج و رفتار موردنظر حاصل شود.

آکوستیک در ضوابط طراحی معماری موزه

آکوستیک در ضوابط طراحی معماری موزه می توان با زون بندی فضاها و در صورت نیاز با عایق کاری صوتی بخش های مختلف ضوابط طراحی معماری موزه، جهت کنترل نوفه موجود اقدام نمود میزان مجاز نوقه در فضاهای مختلف به طور تقریبی عبارتند از: 1) فضاهای آرام و ساکت در حدود 20 الى 35 دسی بل.

 2) فضاهای با سر و صدای کم مانند اتاق کارکنان در حدود 40 تا 50 دسی بل. 3) فضاهای پر سر و صدا مانند راهروها، رستوران در حدود 50 تا 60 دسی بل در صورتیکه فضاهای داخلی ضوابط طراحی معماری موزه، دارای روکارهای سخت باشند، باید دقت شود در این گونه فضاها باید از پوششها و مواد جذب کننده مانند کف پوش های مناسب، چوب، پارچه و غیره برای تعدیل شرایط نامناسب آکوستیکی استفاده کرد. 

کاربرد پنل های جذب کننده در فضای نمایشگاه ضوابط طراحی معماری موزه تاثیر بسیار در کنترل شرایط آکوستیکی دارد. از آنجا که به تدریج مواد ساختمانی سبک مانند بلوک های توخالی باصفحات کچی، جایگزین دیوارهای آجری می شوند، از این رو در صورت مجاورت خیابان های شهری شلوغ، لازم است تا ضوابط طراحی معماری موزه در این شرایط حتی الامکان عایق بندی صوتی شود.

انواع الگوهای فضاهای نمایشی 

۱- پلان آزاد : اقلام بزرگ و بصری در معرض نمایش، گردش آزاد، فضای کارکردی زیرزمین

 ۲- فضاهای درونی و ماهواره ای: فضای اصلی برای جهت یابی در ضوابط طراحی معماری موزه ها و نمایشگاهها، فضاهای جانبی برای نمایش های طرح ها و مجموعه ها)

۳- متر کشی خطی: توالی خطی فضاها، گردش کنترل شده، جهت یابی روشن، ورودی و خروجی مجزا

۴-هزار تو: گردش آزاد؛ مسیرها و جهت های هدایت شده متغیر هستند اما ورودی و خروجی می توانند از یکدیگر مجزا باشند.

۵-مجموعه: گروه های مرکب از فضاها با ویژگی های معمولی (۱-۴) سازماندهی مختلط مجموعه و مفهوم نمایش

 ۶-حلقه ای: مشابه متر کشی خطی (۳)، گردش کنترل شده که به پشت ورودی منتج می شود.