طراحی معماری مسکن

طراحی معماری مسکن به مجموعه اقداماتی که طی آن تمامی فضا های ساختمان مشخص و تمامی عرصه ها و حریم ها تعیین می شوند، اطلاق می شود. طراحی پلان مسکونی یکی از پیچیده ترین انواع طراحی پلان ها است؛ چراکه پلان با نیاز های افراد ساکن در منزل مسکونی ارتباط مستقیم دارد. توجه به تفاوت های اقلیمی، نیازهای متفاوت وگوناگون ساکنان، به طور کلی سبک زدگی افراد صاحب خانه باعث ایجاد تفاوت هایی در طراحی پلان می شود. توجه به انواع سبک های طراحی ساختمان نیز نکته مهمی است.  طراحی نمای ساختمان، اولین و مهمترین اصل در طراحی یک سازه به حساب  می آید. طراحی نما به سبک کلاسیک و یا سبک رومی در دهه گذشته در کشور ما، ایران بسیار محبوب شده است. طراحی نما کلاسیک به گونه ایی پیش می  رود که طراح با چند بخش عمودی و عرضی رو به رو خواهد بود.

در طراحی معماری مسکن در طراحی بخش های عمودی ، معمار از ستون های کلاسیک با ابزارهای کلاسیک برجسته استفاده می کند که توجه خاصی را معطوف به این بخش از طراحی خواهد کرد. استفاده از تکنیک های حجیم سازی زیبایی بنا را دو چندان خواهد کرد، البته این تکنیک ها در برقراری ارتباط بخش ها با یکدیگر نیز موثر بوده اند.

در مناطق شهری، به خاطر کمبود زمین و استفاده مطلوب از امکانات عمومی و جاده ها طراحی معماری مسکن به صورت مجموعه ای ساخته می شود. در این مناطق ردیف خانه های دوخانواری چسبیده به هم یا با دیوار مشترک بسیار رایج است. آن ها اغلب، منظره های شهری جذابی را تشکیل می دهند و گروه های بسیاری آن ها را نمونه خوبی برای خانه سازی در مناطق شهری می دانند. این خانه های دوتایی فواید بسیاری دارند. علاوه بر این، اینگونه خانه ها به منظور استفاده بیشتر از تأسیسات شهری، زمین کمتری را اشغال می­کنند؛ به خصوص که در مناطق متراکم یافتن زمین بسیار مشکل است. این نوع خانه سازی نمونه های از خانه سازی امن شهری محسوب می شود، زیرا مناظر خوبی از خیابان برای فضاهای داخلی تأمین می کند و به ساکنان اجازه می دهد که از فعالیت های موجود در خیابان (احتمالاً فعالیت های بزهکارانه) آگاه شوند.

ویژگی شاخص طراحی معماری مسکن های دو تا چهار خانواری، چه کاملا مجزا از یکدیگر و چه پیوسته، ارتفاع نسبتاً کم و وجود زمین هایی در اطراف آن هاست که حیاط هایی را در جلو یا عقب ساختمان تشکیل می دهد. علاوه بر این، گاهی حیاط های جانبی ماهرانه ای نیز طراحی می شوند که معمولاً خصوصی هستند. ارتفاع نسبتا کم این ساختمان ها، آن ها را از نظر سکناپذیری، ایمنی و اقتصادی مطلوب می کند. به طور مثال، اگر واحد مسکونی کم ارتفاع باشد،‌ دسترسی به خیابان و حیاط های پشتی آن بدون نیاز به آسانسور امکان پذیر است. این نوع خانه سازی سال های زیادی است که در اروپا رایج است. در آن جا قانون منطقه بندی سه گانه ای وجود دارد که با استفاده از آن، طراحان شهری، سایت پلان هایی را طراحی می کنند که در آن ها دقیقاً موقعیت پنجره ها و نقاط دسترسی به ساختمان مشخص می شود. استفاده از سایت های طراحی شده در این کشور به سرعت رو به افزایش است. برخی از انواع رایج طراحی در بخش های بعدی مورد بحث قرار می­گیرد.

مراحل طراحی معماری مسکن :

– تنظیم اهداف و سیاست های طراحی کالبدی

– تعیین فضا ها و کاربری های مورد نیاز سایت

– تعیین ابعاد فضایی

– تصمیم گیری در مورد نسبت بین واحد های مسکونی با ابعاد گوناگون

– تعیین استاندارد های تراکم مسکونی

– گونه بندی طراحی کل یک محله مسکونی

– گونه بندی طراحی کل یک واحد همسایگی

– گونه بندی طرح بن بست

– گونه بندی نحوه اتصال ساختمان ها

– ترکیب گونه بندی معابر و گونه های بلوک شهری

طراحی مسیر خیابان، ورودی یک منطقه مسکونی

گرچه هر سایتی دارای خصوصیات خاص بوده و نیاز به برخورداری خاص دارد، اما می توان دستور العمل های مشخص و جامعی که برای طراحی معماری مسکن ها مشترک باشند، پیشنهاد نمود.