طراحی آزمایشگاه

آزمایشگاه ها از جمله فضاهایی هستند که به طور مستقیم با سلامت انسان ها در ارتباط هستند. از این رو طراحی آزمایشگاه باید بر اساس ضوابط و استانداردها صورت گیرد. به طور کلی انواع آزمایشگاه ها به دو دسته ی صنعتی و پزشکی تقسیم می شوند که هر دوی آن ها بر سلامت انسان اثرگذار خواهند بود. علاوه بر موارد ذکر شده، طراحی دکوراسیون داخلی آزمایشگاه در عملکرد و راندمان کارکنان نیز نقش دارد. در این مقاله قصد داریم تمام جوانب طراحی آزمایشگاه ، از تصمیمات کلی فضا گرفته تا طراحی دکوراسیون پذیرش آزمایشگاه را بررسی نماییم.

همچنین شما می توانید برای طراحی آزمایشگاه خود با متخصصین عمران مدرن تماس بگیرید.

هزینه طراحی آزمایشگاه

طراحی آزمایشگاه بخش مهمی در تاسیس آزمایشگاه شما می باشد. در صورت انجام اصولی و استاندارد، طراحی دکوراسیون آزمایشگاه نقش مهمی در برندینگ و بهبود عملکرد پرسنل خواهد داشت. از مهم ترین مراحل در شروع پروسه طراحی آزمایشگاه ، محاسبه هزینه های مرتبط است. متخصصین شرکت عمران می توانند با معرفی بهترین شرکت های طراحی، به شما در تخمین هزینه طراحی آزمایشگاه و پیشبرد آن با بهترین قیمت کمک کنند.

موارد متعددی همچون متراژ، مصالح و امکانات به کار رفته در طراحی آزمایشگاه ، بر برآورد قیمت موثر هستند. برخی از هزینه های طراحی غیرقابل اغماز هستند و ناچار به انجام آن ها خواهیم بود. برای مثال، ناچار به صرف هزینه ی مشخصی برای لوله کشی و سیستم های سرمایش و گرمایش هستیم. ولی در مورد برخی بخش های طراحی دکوراسیون آزمایشگاه همچون انتخاب کیفیت مصالح و سبک طراحی اعم از کلاسیک و مدرن، می توان با توجه به بودجه ی کارفرما تصمیم گیری کرد. این بخش ها بیشتر از آنکه از نظر عملکرد اهمیت داشته باشند، با سلیقه ی مخاطب در ارتباط هستند.

اهمیت طراحی آزمایشگاه

طراحی آزمایشگاه با رعایت اصول و استانداردها، مزایای متعددی را به همراه خواهد داشت ولی از مهم ترین دلایل اهمیت توجه به طراحی آزمایشگاه ، می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• پاسخ به نیاز کاربر: ظرفیت فضای آزمایشگاه باید بر اساس تعداد کاربران و نوع فعالیت صورت گرفته در آن تعیین شود.
• توسعه به آینده: در طراحی باید به شرایطی که ممکن است در آینده پیش بیاید نیز توجه شود. به عنوان مثال تکنولوژی و تجهیزات به مرور زمان دچار تغییر خواهند شد. از این رو پیش بینی فضای لازم برای اعمال تغییرات باید از ابتدا در نظر گرفته شود.
• ایمنی: در کنار توجه به زیبایی و عمکلرد فضا، باید مسائل ایمنی نیز در طراحی رعایت شوند. از راهکارهای تامین ایمنی در فضای آزمایشگاه، تعبیه ی تجهیزات مناسب برای کاهش خطرات ناشی از آتش سوزی است. 
• کمک به افزایش تمرکز کاربران: طراحی دکوراسیون آزمایشگاه به صورت استاندارد، می تواند بر افزایش دقت و تمرکز افراد به ویژه پرسنل موثر باشد. 

اصول کلی طراحی آزمایشگاه

مهم ترین بخش طراحی آزمایشگاه ، معماری داخلی فضای آزمایشگاه و طراحی دکوراسیون داخلی آزمایشگاه می باشد. این قسمت بر تمامی مراحل طراحی اثرگذار است. به طوری که در صورت طراحی نامناسب فضای آزمایشگاه، ایمنی و ظاهر آن نیز دچار مشکل خواهد شد. از مهم ترین اصول طراحی آزمایشگاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تامین ایمنی تمامی کاربران اعم از پرسنل و مراجعه کنندگان
• در نظر گرفتن فضای مناسب برای انواع فعالیت ها
• چیدمان صحیح و اصولی مبلمان و تجهیزات
• در نظر گرفن متراژ مناسب برای هر بخش با توجه به نوع فعالیت و کارمندان آن
• طراحی بر اساس تعداد کاربران و ویژگی آنان
• انتخاب رنگ مناسب
• رعایت استانداردها و ضوابط طراحی آزمایشگاه
• تامین روشنایی استاندارد
• توجه به سیرکولاسیون و نظام حرکتی
• توجه به ترتیب خدمات ارائه شده
• نصب سیستم سرمایش و گرمایش و همچنین ایجاد تهویه مناسب
• به کارگیری متریال مناسب و بهداشتی
• جداسازی فضاها بر اساس کاربری
• ایجاد حریم مناسب برای هر بخش
• فراهم کردن شرایط لازم برای حضور تمام افراد با ویژگی های مختلف

یکی از راهکارهای مفید جهت تسهیل طراحی آزمایشگاه ، توجه به ترتیب خدمات آزمایشگاه می باشد. به طور معمول، روند کاری آزمایشگاه به ترتیب زیر است:

• پذیرش
• نمونه گیری
• بررسی نمونه
• تهیه گزارش
• جواب دهی

طراحی تمامی بخش ها اهمیت بالایی دارد ولی قسمت آزمایش نمونه ها و دکوراسیون پذیرش آزمایشگاه ، دارای ارزش بالاتری در طراحی دکوراسیون داخلی آزمایشگاه هستند. زیرا دو کاربر اصلی طراحی آزمایشگاه ، پرسنل و مراجعین می باشند و بیشترین زمان حضور این افراد در پذیرش و بخش آزمایش سپری می شود. 

اصول مرتبط با ظاهر آزمایشگاه

یکی از مهم ترین بخش های طراحی آزمایشگاه ، توجه به ظاهر آن و اصول زیبایی شناسی است. طراحی زیبا و خلاقانه ی محیط های درمانی، علاوه بر جذابیت بصری، می تواند بر کاهش اضطراب بیمار نیز نقش داشته باشد. اصلی ترین موارد، انتخاب رنگ و دکوراسیون داخلی هستند. انتخاب رنگ مناسب برای طراحی آزمایشگاه ، بر اساس جامعه هدف صورت می گیرد. از آنجا که روحیات و ویژگی های افراد در سنین مختلف متفاوت می باشد، بهتر است ابتدا به طور کامل با مخاطب و کاربر اصلی آزمایشگاه آشنا شد. به عنوان مثال، در صورتی که طراحی آزمایشگاه برای کودکان انجام شود، استفاده از رنگ های شاد انتخاب مناسب تری است. این در حالی است که اغلب طراحان از رنگ های روشن همچون سفید برای طراحی دکوراسیون داخلی آزمایشگاه استفاده می کنند.

رنگ سفید متداول ترین رنگ برای طراحی فضاهای درمانی است. رنگ های روشن با بازتاب نور، سبب روشن و بزرگ تر نشان دادن فضای داخلی خواهند شد. استفاده از این رنگ ها، آلودگی های محیط را زودتر نشان می دهد و در القای حس پاکیزگی به مخاطب نقش موثری دارند. اما توجه داشته باشید که استفاده ی بی رویه از رنگ های سفید و خنثی در طراحی آزمایشگاه ، محیط را یکدست و بی روح خواهد کرد. لذا توصیه می شود از ترکیب های رنگی استفاده کنید.

علاوه بر موارد ذکر شده، انتخاب و چیدمان مبلمان داخلی نیز در طراحی آزمایشگاه حائز اهمیت هستند. افراد در هنگام بیماری، آستانه ی تحمل پایین تری دارند و نسبت به شلوغی و ازدحام واکنش سریع تری از خود نشان می دهند. بهتر است تا حد ممکن از المان هایی با جزئیات زیاد در طراحی دکوراسیون آزمایشگاه استفاده نشود. همچنین ضروری است فضای کافی برای نشستن مراجعین در مدت انتظار تعبیه گردد. 

اهمیت دکوراسیون پذیرش آزمایشگاه

اولین قسمتی که بیمار هنگام ورود به آزمایشگاه با آن برخورد می کند، پذیرش می باشد. در نتیجه توجه به طراحی و دکوراسیون پذیرش آزمایشگاه ، بسیار حائز اهمیت است. پذیرش باید در نزدیک ترین فاصله با ورودی قرار بگیرد یا به صورتی طراحی شود که هنگام وارد شدن به محیط آزمایشگاه، به راحتی قابل تشخیص باشد. نکته دیگر در دکوراسیون پذیرش آزمایشگاه ، توجه به ابعاد میزها است. ابعاد میزهای بخش پذیرش باید متناسب با فضای انتظار انتخاب شود تا بتواند پاسخگوی تعداد افراد بالایی باشد. از دیگر نکات مهم هنگام دکوراسیون پذیرش آزمایشگاه ، توجه به شرایط جسمی معلولین است. میز پذیرش باید به نحوی طراحی و انتخاب شود که افراد در حالت ایستاده و نشسته، بتوانند با منشی ارتباط بگیرند. در دکوراسیون پذیرش آزمایشگاه ، باید به مواردی همچون انتخاب متریال و رنگ متناسب با سایر اجزا و عناصر دکوراسیون داخلی آزمایشگاه نیز توجه شود. 

اصول طراحی آزمایشگاه جهت تامین آسایش

یکی از اهداف اصلی در طراحی آزمایشگاه ، تامین ایمنی و آسایش پرسنل و مراجعین است. با رعایت موارد زیر می توان به این هدف دست یافت.

• نورپردازی اصولی
• در نظر گرفتن فضای کافی برای فعالیت پرسنل
• انتخاب مبلمان بر اساس ارگونومی بدن بیماران
• در نظر گرفتن شرایط معلولین
• تنظیم رطوبت و دمای محیط
• به کارگیری مصالح بهداشتی و قابل شستشو

متریال مناسب برای طراحی دکوراسیون آزمایشگاه

از آنجا که محیط آزمایشگاه همواره با آلودگی هایی نظیر خون، ادرار و انواع عفونت ها در ارتباط می باشد، رعایت بهداشت در طراحی آزمایشگاه از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو یکی از نکات حائز اهمیت در طراحی آزمایشگاه ، استفاده از متریال های بهداشتی با قابلیت شستشوی مکرر می باشد. به طور کلی مهم ترین ویژگی های مصالح انتخابی برای طراحی دکوراسیون آزمایشگاه به شرح زیر می باشد:

• امکان شستشو 
• نگهداری آسان
• مقاومت بالا در برابر گرما، ضربه و خط و خش
• مقاومت در برابر رطوبت
• عدم واکنش با مواد شیمیایی
• القای حس تمیزی و پاکیزگی

سنگ، سرامیک، کاشی، لمنیت های چوبی و پلاستیکی و فلز از پرکاربرد ترین مصالح برای طراحی دکوراسیون داخلی آزمایشگاه محسوب می شوند. اما علاوه بر این مصالح، یکی از بهترین گزینه ها برای طراحی آزمایشگاه ، کورین و SPL می باشد. از ویژگی های منحصر به فرد کورین، ضد باکتریال بودن آن است. همچنین این متریال در اثر برخورد با موارد شیمیایی و اسیدهای آزمایشگاهی، خراب نخواهد شد. SPL نیز از دیگر مصالح ایده آل برای طراحی دکوراسیون داخلی آزمایشگاه است. این متریال در برابر اسیدها و مواد شیمیایی، حرارت و نفوذ میکرو ارگانیسم ها مقاوم می باشد. بیشترین استفاده از SPL و کورین در دکوراسیون آزمایشگاه ، برای سنگ روی کابینت های آزمایشگاه است.

استانداردهای کلی شرایط آزمایشگاه

در کنار اصول طراحی دکوراسیون داخلی آزمایشگاه که در بخش های قبلی به آن ها اشاره شد، برخی استانداردها و ضوابط نیز در رابطه با طراحی آزمایشگاه وجود دارند که رعایت آن ها الزامی است. این استانداردها به منظور ایجاد محیطی ایمن و کاربردی ارائه می شوند. از مهم ترین استانداردهای جهانی برای طراحی آزمایشگاه ، ۳۳۶ ISO/TC می باشد. از جمله موارد ذکر شده در ضوابط طراحی آزمایشگاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دمای هوا: بین ۲۲ تا ۲۴ درجه سانتیگراد 
• حداقل میزان روشنایی: ۱۰۰ لوکس
• رطوبت نسبی هوا RH)): بین ۳۵ تا ۵۵ درصد
• حداکثر سر و صدای محیط: ۴۵ دسی بل

حفظ حریم افراد در طراحی دکوراسیون داخلی آزمایشگاه

یکی از موارد حائز اهمیت در طراحی دکوراسیون آزمایشگاه ، توجه به حریم شخصی افراد می باشد. یکی از اصلی ترین بخش هایی که مراجعه کننده با آن در ارتباط است، قسمت نمونه گیری است. طراحی این فضاها در دکوراسیون آزمایشگاه باید به نحوی انجام شود که حس امنیت و خصوصی بودن را به مخاطب منتقل کند. در نتیجه بر خلاف بسیاری از فضاهای عمومی که باز بودن دید و پلان، در جذب اعتماد مخاطب تاثیر مثبت دارد، طراحی اتاق نمونه گیری باید با کمترین میزان ارتباط با اطراف صورت بگیرد.

نکات طراحی آزمایشگاه

• در نظر گرفتن شرایط مختلف افراد: یکی از مهم ترین موارد در طراحی دکوراسیون داخلی آزمایشگاه ، در نظر گرفتن ملاحظاتی جهت حضور و استفاده ی افراد با شرایط خاص در محیط آزمایشگاه می باشد. به عنوان مثال طراحی آزمایشگاه باید مطابق شرایط بدنی سالمندان، معلولین جسمی و حرکتی و همچنین خانم های باردار صورت بگیرد. همچنین استفاده از مبلمان مدل نیمکتی به منظور اشغال کمتر فضا، گزینه ی مناسبی برای دکوراسیون آزمایشگاه می باشد.

• تعبیه روشویی: بر اساس ضوابط طراحی آزمایشگاه ، برای تمام فضاهایی که لزوم کنترل آلودگی و عفونت وجود دارد، تعبیه ی روشویی به منظور شستن دست ها الزامی است. همچنین توصیه می شود از شیرآلات خودکار برای به حداقل رساندن تماس و انتقال آلودگی استفاده شود.

• گیاهان: استفاده از گیاهان در دکوراسیون آزمایشگاه ، نقش موثری در کاهش اضطراب افراد و تهویه هوا دارد. همچنین ترکیب رنگ سبز گیاهان با دیوارهای روشن و سفید، سبب افزایش جذابیت بصری خواهد شد. در صورت تمایل می توانید بخشی را نیز به دیوار سبز اختصاص دهید تا طراحی دکوراسیون داخلی آزمایشگاه خود را خاص تر کنید.

• بازشو و تهویه: بر خلاف بسیاری از محیط های درمانی که از بازشو برای تهویه ی هوا استفاده می شود، در طراحی داخلی آزمایشگاه بهتر است میزان پنجره و بازشوها به حداقل برسد. وجود پنجره و بازشو، احتمال ورود آلودگی، میکروب و عفونت را از خارج به داخل محیط بهداشتی آزمایشگاه بالا می برد. توصیه می شود در طراحی آزمایشگاه ، تهویه توسط سیستم های تهویه مطبوع صورت گیرد. همچنین در صورت وجود پنجره و بازشو برای برخورداری از روشنایی طبیعی روز، از پنجره های دو جداره با کرکره داخلی استفاده کنید. از راهکارهای دیگری که می تواند منجر به کاهش آلودگی در محیط آزمایشگاه شود، استفاده از درزبند برای کابینت های دیواری و زمینی است.