اجرای نمای جی آر سی (GRC)

امروزه اجرای نمای جی آر سی (GRC) در نماهایی با طرح های سه بعدی و مشبک رایج شده است. بتن مسلح به الیاف شیشه یا GRC/GFRC ، با نام سیمان تقویت شده با الیاف ، بتن الیافی و یا  Fibreboard نیز شناخته می شود. در بتن معمولی از سیمان ، سنگدانه و آب برای تولید بتن استفاده می‌گردد. اما در نمای بتنی GRC ، به منظور دستیابی به خواص برتر نسبت به بتن معمولی ، از الیاف شیشه و مواد و مکمل های بسیار پیشرفته و سیلیس استفاده شده و روش تولید آن نیز بسیار متفاوت است.

نمای جی اف ار سی در حقیقت نوعی کامپوزیت است که با به کارگیری الیاف تقویت کننده یکپارچگی و پیوستگی مناسبی داشته و امکان استفاده از بتن به عنوان یک ماده شکل پذیر جهت تولید سطوح مقاوم و پرانحنا را فراهم می آورد. نمای GFRC یا بتن مسلح به الیاف شیشه شامل مخلوط سیمان ، سنگدانه ، آب ، افزودنی های بتن و الیاف شیشه مقاوم در مقابل محیط های قلیایی می باشد. نقش مهم الیاف شیشه در اجرای نمای جی آر سی (GRC) از یک سو و تکنولوژی ساخت و فرم قالب باعث شده که این محصول مورد علاقه اکثر مهندسین و طراحان قرار گیرد. از این رو در این نوشته به بررسی ویژگی های این نما و روش های اجرای نمای GRC پرداخته شده است.

هزینه اجرای نمای GRC

هزینه اجرای نمای جی آر سی (GRC) بسته به نوع طرح آن متفاوت خواهد بود. اگر از مدول های متفاوت استفاده شود، بسته به تعداد قالب های مورد نیاز، هزینه اجرای آن بالاتر خواهد بود. در حال حاضر هزینه اجرای نمای GRC نسبت به نمای سنگی بالاتر است و در واقع جزو نماهای گران قیمت محسوب می شود. 

ویژگی های نمای GRC

اجرای نمای GRC ، به دلیل انعطاف پذیری بالا در طراحی و ظاهر زیبا و بادوام ، در میان طراحان و معماران از محبوبیت بالایی برخوردار می باشد. مقاومت مکانیکی آن نسبت به بتن معمولی بیشتر است و احتیاجی به شبکه آرماتور بندی ندارد. این قطعات با ضخامت تا حدود یک سانتی متر قابل تولید می باشند. میزان مصرفی الیاف شیشه ، حدود ۵-۲٪ می باشد که حین فرآیند تولید در کارخانه با روش اسپری یا با استفاده از روش پیش اختلاط به ملات نمای جی اف ار سی اضافه می شود. وجود الیاف در بتن الیافی جی آر سی، ضمن افزایش مقاومت فشاری و کششی، یکی از عوامل بسیار مهم در دوام آن و رفع ترک های معمول بتن می باشد.

• شکل پذیری و مقاومت در برابر ضربه: قطعات پیش ساخته نمای جی آرسی خواص مناسبی همچون شکل پذیری بالا ، مقاومت فوق العاده ، قابلیت جذب انرژی و پایداری در برابر ترک خوردن را دارا می باشد.
• رنگ پذیری بالا: قطعات ساخته شده قابلیت رنگ پذیری بالایی دارند. همچنین می توان آنها را به صورت خود رنگ به کار برد. به دلیل استفاده از رنگدانه های غیرشیمیایی از دوام و پایداری بالایی برخوردارند .
• عایق صوتی مناسب: به کارگیری این نوع قطعات در نمای یک ساختمان ، علاوه بر زیبایی ، از مزایایی همچون عایق بودن در برابر صدا و سرعت بالای اجرا نیز برخوردار است. 
• سبک سازی ساختمان: از آنجایی که روش اجرای نمای جی آر سی (GRC) بدون ملات و به صورت خشک است، وزن کلی نما نسبت به بسیاری از نماهای دیگر کاهش می یابد.
• مقاوم در برابر یخبندان و شرایط سخت جوی: نمای GFRC به دلیل جذب آب پایین و مقاوم بودن بافت مولکولی آن ، در برابر يخبندان و سرماهای بسیار شدید مقاوم است. این قطعات در مقابل تغییرات جوی و اشعه خورشید نیز مقاوم می باشند.
• مقاوم در برابر باد و طوفان: مقاومت قطعات نما ی بتنی GRC در مقابل باد بر اساس استاندارد بین المللی، در رسته ۴ باد و طوفان قرار می گیرد. که این تست بر اساس ضخامت حدود ۲ سانتی متری قطعه و اتصالات معمول پوسته قطعات جی ار سی ، با سرعت باد تقریبی ۱۹۳ کیلومتر در ساعت، بدون آسیب قطعه انجام شده است.
• مقاوم در برابر آتش: اجرای نمای جی آر سی (GRC) با مواد معدنی غیرقابل اشتعال و درجه گسترش صورت می گیرد. همچنین این قطعات قابلیت تحمل دو ساعته آتش را دارا می باشند.
• سرعت بالای اجرا: به دلیل اجرای نمای GRC به صورت خشک و پیش ساخته بودن قطعات، سرعت اجرای این نما در مقایسه با سایر نماها بالاست.

انواع نمای GFRC

نمای بتنی GFRC به صورت انواع قطعات نما اعم از تایل و اسلب ، قطعات سه بعدی و مدول های تکرار شونده ، قطعات حجمی و سرستون های نمای کلاسیک رومی در ساختمان کاربرد دارد. 

تایل و اسلب در اجرای نمای GRC

در این روش ، اجرای نمای جی آر سی (GRC) با کمک تایل یا اسلب و با ضخامت متوسط ۳۱ میلی متر می باشد. تایل ها و اسلب ها بسته به شرایط پروژه و سفارش مشتری در ابعاد و اشکال مختلف تولید شده و به صورت خشک اجرا می شوند.

قطعات سه بعدی و مدول های تکرار شونده نمای جی اف ار سی

این نوع از بتن مسلح به الیاف شیشه ، طراح و معمار را قادر به استفاده از عناصر ۳ بعدی یا اشکال هندسی خاص و پیچیده می نماید .

امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی ساخت قالب های گوناگون ، به راحتی و با رعایت تمامی اصول طراحی و با ظرافت دقیق ، می توان بتن را به هر شکلی با همان استحکام و پایداری درآورد. در این روش پس از ساخت قالب اولیه ، بتن با الیاف شیشه و به صورت همزمان به صورت پاششی کل سطح قالب را در تمام زوایای مثبت و منفی و با ظرافت خاص در بر می گیرد. از نمای بتنی GFRC می توان به عنوان تابش بند و لوور در نماهای ساختمانی استفاده کرده و به عنوان پوسته دوم نما بر روی نمای شیشه ای اجرا کرد.

در اجرای نمای جی آر سی (GRC) ، دست طراحان در انتخاب طرح و هندسه بازتر بوده و می توانند علاوه بر هندسه دو بعدی، از مدول های سه بعدی و تکرار شونده استفاده کرده و به کمک طراحی دیجیتال، موفق به اجرای طرح های پارامتریک شوند. نحوه نصب قطعات، وابسته به نوع طراحی ، سایز مقاطع و شکل هندسی به کار رفته در طرح می باشد، که معمولا نصب این قطعات بر روی سازه فلزی (آلومینیوم، فولادی) به صورت اتصالات آشکار و پنهان می باشد.

قطعات حجمی و سرستون های کلاسیک نمای GRC

نقوش و طرح های نما که در نمای کلاسیک رومی استفاده می شود در کارخانه با قالب گیری به صورت پیش ساخته تولید می شود. این قطعات در کارخانه قالب گیری می شوند و با توجه به پیش ساخته بودن ، این قطعات کیفیت بسیار بالاتری نسبت به قطعات تولید شده دستی در محل دارند. همچنین سرعت اجرای بالایی در مقایسه با سایر روش های اجرای نمای کلاسیک دارند.

نصب و اجرای نمای جی آر سی (GRC)

نصب و اجرای نمای جی آر سی (GRC) با توجه به نوع قطعات و طرح مورد نظر متفاوت خواهد بود. در حالت کلی بسته به اندازه و نوع قطعات ، به روش ترکیبی با اسکوپ و دوغاب یا به روش خشک با اتصالات پنهان اجرا می شود. در اجرای روش ترکیبی اسکوپ و دوغاب ، نحوه اجرا مانند نصب نمای سنگی است.

اجرای نمای GRC تایل و اسلب

تایل های نمای بتنی GFRC در ابعاد کوچک تا بزرگ قابل تولید است. اجرای نمای GFRC تایل و اسلب ، به روش خشکه چینی می باشد و نیاز به زیرسازی پشت کار دارد. نصب قطعات بر روی زیرسازی ، با جوش و یا اسکوپ های مخصوص پیچ و مهره انجام می شود. این شیوه نصب همانند سایر مصالح کامپوزیتی است. 

جدا از اینکه نما ی بتنی GRC با توجه به روش تولید، به صورت های مختلف نصب می شود؛ معمولا تولید قطعات نمای جی اف ار سی به این صورت است که برای هر تایل مطابق با ابعاد و اندازه آن تعدادی اسکوپ به شبکه فلزی داخلی آن جوش شده و برای نصب تعبیه می شود. برای اجرا هم کافی است که بعد از زیرسازی نما با پروفیل های فلزی ، با توجه به ابعاد ، پنل ها با پیچ به زیرسازی متصل شوند. در این روش پیچ به صورت پنهان در کنار و یا پشت پانل ها باقی می ماند.

اجرای نمای GRC سه بعدی و مدول های تکرار شونده

اجرای نمای GRC سه بعدی مانند اجرای نمای GRC به صورت اسلب است. با این تفاوت که قطعات فلزی آن بسته به نوع هندسه سه بعدی آنها متفاوت خواهد بود.

در قسمت هایی که قطعات سه بعدی فاصله کمی با زیرسازی پشت کار دارد قطعات به طور مستقیم بر زیرسازی نصب می شود. در قسمت هایی که فاصله قطعه از زیرکار زیاد است ، با قطعات واسطه ، پانل ها به زیرسازی نما متصل می شود.

اجرای نمای جی آر سی (GRC) با قطعات حجمی و سرستون های کلاسیک رومی

اجرای نمای جی آر سی (GRC) در نماهای رومی به روش ترکیبی اسکوپ و دوغاب می باشد که در این روش مانند نصب سنگ ، قطعات اول اسکوپ می شود و بعد با دوغاب پشت کار پر می شود. برای اسکوپ کردن قطعات نمای جی اف ار سی باید سیم مفتول هایی از جنس گالوانیزه درون پنل ها قرار داده شود که باعث محکم نگه داشتن پنل ها به دیوار می شود. برای این کار می توان از روش لقمه گذاری نیز استفاده کرد و یا قطعاتی فلزی برای گیر دادن پنل ها به دیوار پس زمینه ایجاد کرد.