اجرای سیستم آبیاری محوطه

یکی از مهم ترین اصول طراحی هر نوع فضای سبز، اجرای سیستم آبیاری محوطه است. سیستم آبیاری فضای سبز یا محوطه یکی از ملزومات ماندگاری بالای فضای سبز می باشد. اگر در اجرای سیستم آبیاری محوطه دقت لازم انجام نشود و روش های درست در طراحی آن به کار گرفته نشود، عمر فضای سبز کاهش یافته و ممکن است هزینه هارا نیز در طول زمان افزایش دهد. این هزینه ها جدای از هدررفت آب که جبران ناپذیر است، شامل هزینه های مالی تعمیر و تعویض سیستم و هزینه بالای پرداخت قبض آب است.

اجرای سیستم آبیاری محوطه در انواع مختلفی قابل انجام است. بهترین نوع آن سیستم آبیاری فضای سبز هوشمند است که در ابتدا ممکن است به نظر بیاید هزینه های بالایی دارد اما به مرور همه هزینه ها را کاهش می دهد. منظور از همه هزینه ها شامل دستمزد کارگران، قبض های آب، هزینه ها تعمیر و تعویض در طول زمان می باشد. نکته قابل توجه این است که اجرای سیستم آبیاری محوطه با توجه به نوع پوشش گیاهی و درختان و گیاهان موجود در محوطه انجام می شود.

هزینه اجرای سیستم آبیاری محوطه

هزینه اجرای سیستم آبیاری محوطه بیشتر از هرچیز به نحوه سیستم آبیاری فضای سبز بستگی دارد. یکی از راه های مدیریت مصرف آب و کنترل هزینه ها استفاده از سیستم های اتوماتیک و هوشمند است. اجرای سیستم آبیاری محوطه به روش اتوماتیک در کاهش هزینه ها بسیار موثر است.

اجرای انواع سیستم آبیاری محوطه

اجرای سیستم آبیاری محوطه بر اساس معیار های مختلفی در دسته بندی های گوناگون جای می گیرند. اجرای سیستم آبیاری محوطه به دو دسته کلی آبیاری فضای سبز با روش سطحی و تحت فشار تقسیم می شود. در ادامه به معرفی این روش ها و انواع آن پرداخته می شود.

آبیاری سطحی

در این روش آب به وسیله نیروی جاذبه روی سطح زمین محوطه جاری شده و گیاهان آبیاری می شوند. لوله های دریچه داری که به روی خاک جاساز شده اند آب را هدایت کرده و روی زمین جاری می سازند. این آب کم کم جذب ریشه گیاه می شود. روش آبیاری سطحی در اجرای سیستم آبیاری محوطه ، خود به روش های مختلفی انجام می گیرد.

• آبیاری فضای سبز کرتی 
• آبیاری فضای سبز نواری
• آبیاری فضای سبز شیاری

اجرای سیستم آبیاری محوطه به روش سطحی دارای اجزای مختلفی می باشد که شامل قسمت انتقال، دفع و مصرف می باشد.

آبیاری تحت فشار

اهداف و مزایای اجرای سیستم آبیاری محوطه از روش تحت فشار شامل افزایش محصول در واحد سطح، حفظ پوکی خاک ، قابلیت استفاده برای تمام گیاهان، انجام آبیاری فضای سبز همراه با کود پاشی و سمپاشی و پخش یکنواخت آن ها، وارد نشدن بذر علف هرز به مزرعه توسط آب انتقالی ، کاهش تبخیر سطحی و جلوگیری از خارج شدن آب از محوطه ریشه، افزایش کیفی و کمی محصول، عدم نیاز به نیروی کارگر زیاد و ... می باشد. اجرای سیستم آبیاری محوطه با روش تحت فشار به دو روش آبیاری بارانی و آبیاری قطره ای صورت می گیرد. 

آبیاری بارانی

اجرای سیستم آبیاری محوطه با روش آبیاری بارانی از روش های نوین آبیاری فضای سبز است که به علت استفاده از لوله های سبک با اتصالات سریع و آسان رایج شده است. اجزای آبپاش در اجرای سیستم آبیاری محوط با روش بارانی طوری است که هنگامی که آب با فشار از آن خارج می شود بصورت قطرات ریز و درشت در آمده و مشابه باران در سطح محوطه پخش می شود. به طور کلی آبیاری به روش بارانی در مناطق شیبدار، خاک های سبک، سنگین قابل اجرا است.

آبیاری بارانی می تواند با انواع روش های زیر انجام شود.

• اجرای سیستم آبیاری محوطه با روش بارانی کلاسیک
• اجرای سیستم آبیاری محوطه با روش بارانی غلطان
• اجرای سیستم آبیاری محوطه با روش بارانی دوار مرکزی
• اجرای سیستم آبیاری محوطه با روش بارانی خطی

آبیاری قطره ای

اجرای سیستم آبیاری محوطه قطره ای تقریبا مشابه روش آبیاری بارانی است با این تفاوت که به جای آبپاش از قطره چکان استفاده می شود و برای هر درخت معمولا از تعدادی قطره چکان استفاده می شود. میزان آبدهی هر قطره چکان بین 2 تا 4 لیتر در ساعت است. انواع روش های آبیاری قطره ای در ادامه ذکر شده است.

• اجرای سیستم آبیاری محوطه با روش قطره ای دریپ
• اجرای سیستم آبیاری محوطه با روش قطره ای زیر بستری
• اجرای سیستم آبیاری محوطه با روش قطره ای فواره ای
• اجرای سیستم آبیاری محوطه با روش قطره ای اسپری

مراحل اجرای سیستم آبیاری محوطه

برای اجرای سیستم آبیاری محوطه لازم است که یک سری نکات و مراحل به طور دقیق و کامل طی شوند زیرا صرفه جویی در مصرف آب یک امر بسیار جدی می باشد که رعایت آن از اولویت ها است. در ادامه به بررسی مراحل اجرای سیستم آبیاری محوطه به ترتیب پرداخته می شود.

شناخت نیاز آبی

در ایجاد و طراحی و اجرای سیستم آبیاری محوطه مراحل گوناگونی صورت می گیرد که اولین و مهم ترین آن شناخت نیاز آبی محوطه است. شناخت نیاز آبی محوطه به معنای بررسی متراژ و مساحتی که پوشش داده می شود و شناخت نوع گیاهان است. 

شناخت گیاهان محوطه

مرحله بعدی اجرای سیستم آبیاری محوطه شناخت گیاهان محوطه و نیاز آن ها است. هر نوع گیاه به مقدار خاصی از آب و در بازه های زمانی مختلفی نیاز دارد. شناخت گیاهان و شناخت مقدار نیاز آن ها به آب در اجرای سیستم آبیاری محوطه بسیار کمک کننده است.

تقسیم بندی سایت

در این مرحله از اجرای سیستم آبیاری محوطه ، سایت یا همان محوطه را بر اساس نوع کشت گیاهان تقسیم بندی می کنند تا بر اساس هر نوع گیاهی که در آن منطقه رشد می کند سیستم آبیاری را تنظیم کنند.

انتخاب نوع سیستم آبیاری 

برای اجرای سیستم آبیاری محوطه آخرین و مهم ترین مرحله انتخاب سیستم است. انواع سیستم های آبیاری برای محوطه وجود دارد که پیشتر مورد بررسی قرار گرفته اند. انتخاب درست آن ها بر اساس نوع گیاه و متراژ محوطه و شرایط سایت از اهمیت بالایی برخوردار است.

کاربرد اجرای سیستم آبیاری محوطه

از اجرای سیستم آبیاری محوطه برای آبیاری فضای سبز پارک ها، فضای سبز زمین چمن استادیوم ها، آبیاری فضای سبز مجتمع ها و باغ های مسکونی و غیر مسکونی و ... استفاده می شود.