شن شسته

سنگ دانه‌ها به دو دسته شن و ماسه تقسیم می‌شوند. شن شسته ۶۰ تا ۷۰ درصد از حجم کل بتن را تشکیل داده و میزان خلوص شن و دانه‌بندی آن، مستقیما روی کارکرد بتن تاثیر دارد. سنگ دانه‌هایی مانند شن در واقع نقش اسکلت اصلی بتن را بازی میکند. شن شسته شده به دلیل کاهش آلاینده‌ها و خاک اضافی که علمکرد آن را مختل می‌کند، کاربرد گسترده‌ای در صنعت ساختمان دارد. 

قیمت شن شسته

قیمت شن شسته طبیعی که اغلب ظاهر آن گرد و صاف و صیقلی است معمولا ارزان‌تر تمام می‌شود. این شن‌ها معمولا زمانی استفاده می‌شود که قصد داشته باشیم میزان سیمان کمتری استفاده کنیم. قیمت شن شسته شکسته گران تر است و برای مواردی که سیمان بیشتری نیاز باشد مناسب است. به طور کلی فرآیند شستن شن هزینه بر است و طبیعتا قیمت شن شسته از شن معمولی بیشتر خواهد بود. البته خلوص و کارایی آن نیز نسبت به شن معمولی بالاتر است. 

خرید شن شسته

هنگام خرید شن شسته باید توجه داشت که دانه‌بندی و شکل ظاهری شن روی کیفیت نهایی بتن، میزان مصرف سیمان و میزان جداشدگی و کرمو شدن بتن تاثیر خواهد داشت. به طور کلی هر تغییراتی در دانه بندی شن در نهایت بر مقاومت فشاری و دوام و انقباض بتن موثر است. کیفیت دانه بندی و دفعات شستن شن در هنگام خرید باید در نظر گرفته شود. 

فروش شن شسته 

کارخانه‌های استخراج شن طبیعی اقدام به فروش شن شسته با درصد خلوص و دانه‌بندی استاندارد می‌کنند. فروشندگان اغلب قیمت شن شسته را برای یک تن اعلام می‌کنند. تفاوت در قیمت شن شسته به دلیل تفاوت دانه‌بندی، میزان شستن شن و وجود ناخالصی و خاک در شن است. هر چه ناخالصی‌ها و آلاینده‌ها، بیشتر زدوده شود و دانه‌بندی دقیق‌تر انجام شود، قیمت شن شسته بالاتر خواهد رفت. 

شن شسته چیست ؟

همانطور که از نام آن پیداست به شن هایی که پس از استخراج از معادن با آب شسته می‌شوند تا گرد و غبار و خاک رس و نمک و سیلت از آن‌ها پاکسازی شود، شن شسته گفته می شود. طبقه بندی شن شسته معمولا بر اساس دانه بندی آن صورت می‌گیرد. شن درشت، شن متوسط، انواعی است که برای شن شسته می‌توان نام برد. مرز تشخیص شن از ماسه، الک نمره ۴ (اندازه مش آن ۴.۷۵ میلیمتر) است. دانه‌هایی که از این الک عبور می‌کنند در دسته ماسه جای می‌گیرند و بزرگتر از این مقدار را شن می‌نامند. از این مقدار کوچکتر تا ۰.۰۷۵ میلیمتر در دسته ماسه‌ها جای دارد. شن به دو صورت شن طبیعی و شن شسته در بازار موجود است. 

انواع شن شسته شده

شن شسته به دو دسته طبیعی و شکسته تقسیم می‌شود. شن طبیعی به طور مستقیم از کف رودخانه‌ها یا معادن شن و ماسه استخراج می‌شود و شن شسته شكسته از شکستن سنگ‌های بزرگ توسط دستگاه‌ها و سرندکردن تولید می‌شود. قیمت شن شسته معمولا بر اساس انواع زیر اعلام می‌شود:

• شن شسته عربی
• شن شسته نخودی
• شن شسته بادامی
• شن و ماسه دوبارشور
• شن و ماسه شکسته و شسته
• شن شسته و سنگ ریزه
• شن و ماسه مخلوط
• شن اورسایز
• شن ریز
• شن شسته طبیعی
• شن شسته سیاه
• شن شسته سفید
• شن کوهی
• شن بیس کوهی

شن شسته شکسته

شن شسته شکسته شده به وسیله دستگاه، بتن هایی با مقاومت کششی و فشاری بالاتر تولید می‌کنند. سنگ دانه‌هایی با گوشه‌ی تیز هنگام پر کردن زوایای قالب ممکن است دردسرساز شود یا حمل و جابجایی آن نیاز به دقت بیشتری داشته باشد اما در مقایسه با شن طبیعی عملکرد بهتری دارند. 

شن شسته طبیعی 

شن شسته طبیعی معمولا درصد بالاتری از سنگ دانه‌های گردگوشه دارند. سنگ‌دانه‌های گرد گوشه با داشتن سطوح صاف و صیقلی اصطکاک کمتری دارند و راحتتر روی هم می‌لغزند. در صورتی که نیاز به تولید ملات ماسه و سیمان و مصالح مناسب بنایی باشد، شن طبیعی با سنگ دانه های گردگوشه عملکرد بهتری دارد. ملات شکل‌پذیرتری تولید می‌شود و مناسب زیرسازی آجر و سنگ فرش و موزاییک است.

شکل ظاهری 

شکل و بافت شن شسته در میزان آب مورد نیاز برای مخلوط بتن تاثیر دارد. در واقع تراکم بتن و فضای خالی میان دانه‌ها تعیین کننده میزان آب مورد نیاز است. افزایش تعداد دانه های تیزگوشه میزان روانی بتن را کاهش می‌دهد. هر چه اندازه سنگ دانه‌ها بزرگتر باشد، میزان آب کمتری برای مرطوب شدن بتن نیاز است و این به معنای افزایش مقاومت بتن است. در ادامه انواع شکل ظاهری شن شسته بررسی می‌شود.

شن شسته گرد 

این شن‌ها معمولا در دسته شن شسته طبیعی جای می‌گیرند که در اثر فرسایش خاک تمام گوشه‌های آن ساییده و گرد و صاف شده است. از نظر اقتصادی، قیمت شن شسته گرد و انواع شن شسته طبیعی ارزان تر تمام می‌شود.

شن نامنظم

شن شسته نامنظم نیز معمولا دارای سطح صاف و صیقلی است اما کاملا گرد نیست. این نوع از شن‌ها نیز در دسته شن طبیعی قرار می‌گیرد. 

شن گوشه دار

شن شسته گوشه دار در دسته انواع شن شسته شكسته قرار می‎‌گیرد. سطح این شن‌ها صاف نیست و دارای گوشه‌های تیز است و شکل هندسی مشخصی نیز ندارد. این شن دارای مقاومت مناسبی است. 

شن پولکی

دانه های پولکی شکل دانه‌هایی هستند که ضخامت آن‌ها نسبت به سایر دانه ها کمتر است. معمولا برای ساخت بتن از این دانه‌ها استفاده نمی‌کنند. به این دلیل که زیر دانه‌های پولکی حباب تشکیل می‌شود و در سطح رویه آن مقاومت صفر است. 

شن سوزنی

دانه های سوزنی شکل به انواعی گفته می‌شود که طول آن‌ نسبت به دو بعد دیگر به طرز قابل توجهی بیشتر باشد.

ابعاد شن شسته 

همانطور که گفته شد، با تقریب بالایی سنگ دانه‌های بیش از ۵ میلیمتر را شن می‌نامند. حداکثر قطر دانه های شن ۶۴ میلیمتر است و بیش از این مقدار در دسته شن جای ندارد. البته تمام طیف سنگدانه‌های شن برای تولید بتن مورد استفاده نیست.

استاندارد شن شسته شده

بر اساس آیین نامه بتن ایران حداقل اندازه‌ای که می‌توان برای شن در نظر گرفت بر اساس موارد زیر تعیین می‌شود:

• به طور کلی قطر شن در بتن آرمه به هیچ عنوان نباید از ۳۸ میلیمتر بیشتر شود.
• در بتن غیر مسلح قطر میلگرد نباید از ۱۳ میلمتر بیشتر شود.
• شن نباید از یک پنجم بعد داخلی قالب بتن بزرگتر باشد.
• کمترین فاصله آزاد میان پین میلگردها نیز در تعیین ابعاد شن مهم است. قطر شن باید از سه چهارم این اندازه بزرگتر باشد.
• قطر شن باید از یک سوم ضخامت دال کمتر باشد.
• قطر شن باید از سه چهارم پوشش روی میلگردها بیشتر باشد.
• استفاده از شن شسته درشت دانه در بتن های کم سیمان مزیت محسوب می‌شود. در بتن های پر سیمان مزیت مهمی نیست و حتی زیاد بودن سنگ دانه های بزرگ خطر جداشدگی را افزایش می‌دهد.

مشخصات

دانه های شن شسته باید در مقابل سایش مقاومت داشته باشند. خصوصا اگر بتن در معرض تنش‌های ناشی از تردد طولانی مدت قرار داشته باشد این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. از نظر تحمل میزان تنش، شن شسته نقش استخوان بندی بتن و چسباننده‌ی تمامی دانه‌ها را بر عهده دارد. به همین دلیل میزان تحمل تنش سنگ دانه‌های شن بسیار مهم است. 

جدول مشخصات شن شسته

کاربرد شن شسته

شن شسته معمولا برای سه کاربرد متفاوت استفاده می‌شود. اولین کاربرد شن برای تولید بتن است که بخش ۷۰ درصدی از حجم بتن را تشکیل می‌دهد. کاربرد دوم مربوط به تولید ملات است و کاربرد سوم مربوط به بخش زیباسازی و روسازی خواهد بود. 

شن شسته مناسب بتن 

شن مناسب بتن پس از استخراج از زمین و غربالگری، شسته می‌شود تا سیلت و سایر آلاینده‌ها از آن زدوده شود. از این شن‌ها معمولا در راه سازی و روسازی استفاده می‌کنند یا به عنوان مواد اولیه تولید بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولا پیش از استفاده حرارت داده می‌شود تا آب اضافی از آن خارج شود. 

شن شسته مناسب ملات ساختمان

در ملات ساختمانی از شن شسته استفاده می‌شود. فرآیند تولید آن با شن شسته مناسب بتن تفاوتی چندانی ندارد و تنها دانه بندی دقیق‌تری در آن رعایت شده است. از این ملات برای چسباندن بلوک‌های سیمانی و پرکردن شکاف‌ها و ترمیم دیوار استفاده می‌شود. 

شن شسته سفید برای زیباسازی کف

شن سفید یکی از بهترین تزئینات برای کف حیاط و باغچه‌ها، زیباسازی پارک‌ها و فضای سبز است. از این شن‌ها برای زیباسازی سواحل دریاچه‌ها نیز استفاده می‌شود. رنگ روشن و بافت این شن‌ها به دلیل ماهیت آن است که معمولا برای تولید آن از سنگ آهک استفاده می‎‌شود. 

مقایسه شن شسته و شن معمولی

وجود ناخالصی در مقادیر شن تاثیر مخربی بر عملکرد آن خواهد داشت. به طور مثال، وجود نمک در مخلوط شن، خوردگی میلگردهای داخل بتن مسلح را تشدید می‌کند. بر اساس استاندارد ملی، میزان ناخالصی و ریزدانه عبوری از الک ۲۰۰ میکرون بیش از ۳ تا ۵ درصد شن باشد، موجب ضعیف شدن بتن تولید شده می‌شود. خصوصا در مورد شن طبیعی گاهی لازم است دو تا سه مرتبه شن شسته شود. ‌بر همین اساس، شن شسته کیفیت بالاتر و قیمت بیشتری نسبت به شن معمولی دارد. 

اهمیت شستن شن 

دانه‌های شن شسته باید کاملا تمیز و عاری از گل و لای و ناخالصی شیمیایی باشد. در صورتی که شن در مجاورت کود یا برگ درختان دپو شود امکان وجود نیترات در آن وجود دارد. آلودگی نیترات شن ، عملکرد سنگدانه را در تولید بتن تحت تاثیر قرار می‌دهد.