بتن مگر

بتن یکی از پرکاربردترین مصالح مورد استفاده در ساختمان سازی می باشد که به انواع مختلفی همچون بتن سبک، سنگین، معمولی، بتن مگر و ... دسته بندی می شود. بتن مگر (Lean Concrete) که به آن بتن لاغر یا بتن نظافت نیز گفته می شود بتنی است که پیش از آغاز عملیات ساخت و ساز در بستر پروژه برای آرماتوربندی و صفحه گذاری اجرا می گردد. از این جهت به آن بتن لاغر گفته می شود که در تهیه آن از مقدار سیمان کمی استفاده می گردد. در واقع بتون مگر که با نام های دیگری همچون بتن پوششی و بتن رگلاژ نیز شناخته می شود نوعی بتن با عیار سیمان کم است. یکی از مهم ترین نکات در اجرای این نوع بتن ضخامت آن است، به طور کلی ضخامت بتن مگر بین ۱۰ تا ۱۵ سانتی متر می باشد. شایان ذکر است که در اجرای بتن مگر فونداسیون، بتن ریزی در هر طرف به اندازه ۵ تا ۱۰ سانتی متر بیشتر از ابعاد فونداسیون انجام می شود.

قیمت بتن مگر

به طور کلی از مهم ترین عوامل موثر بر قیمت بتون، عیار آن می باشد. قیمت بتن مگر نیز از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به اینکه عیار بتن مگر کمتر از سایر انواع بتون آماده می باشد، به نسبت قیمت آن نیز کمتر است. برای برآورد هزینه های تهیه بتون مگر ، باید ضخامت بتن مگر و همچنین طرح اختلاط بتن مگر را نیز مدنظر قرار داد.

اجرای بتن مگر

اولین مرحله از اجرای بتن مگر پس از خاکبرداری محل پروژه و کوبیدن آن در صورت لزوم، آماده سازی کف پی به منظور بتن ریزی می باشد. بدین منظور بستر بتن ریزی را مرطوب می کنند تا از خروج سریع آب بتن از کف زیر پی و جذب آن و در نتیجه پوک شدن بتن جلوگیری به عمل آید. شایان ذکر است که این میزان رطوبت باید در حدی باشد که آب در کف پی جمع نگردد. پس از این مرحله بتن ریزی انجام می شود. در ادامه سطح بتن با استفاده از تخته ماله صاف می گردد. در انتها نیز عمل آوری بتن انجام می شود.

قیمت اجرای بتن مگر

قیمت اجرای بتن مگر از بسیاری از بتن ریزی های دیگر همچون اجرای بتن سخت، ارزان تر است. یکی از دلایل این امر این است که در اجرای بتن مگر دیگر نیازی نیست که سطح بتن با استفاده از ماله پروانه صاف شود. با افزایش ضخامت، قیمت اجرای بتن مگر افزایش می یابد. همچنین در صورت نیاز به قالب بندی برای بتن ریزی، ممکن است قیمت اجرای بتن مگر تغییر یابد. دستمزد پیمانکار دیگر عامل تاثیرگذار بر قیمت اجرای بتن مگر می باشد.

کاربرد بتن مگر

اجرای بتن مگر در ساخت و ساز به دلایل مختلفی انجام می شود که برخی از مهم ترین آنها به شرح زیر می باشد:

• به عنوان یک لایه پوششی در محافظت از سازه و جلوگیری از جذب آب بتن توسط خاک
• جلوگیری از تماس مستقیم بتن اصلی فونداسیون با خاک و پیشگیری از نفوذ سیمان به خاک
• آماده سازی بستر خاک برای پی ریزی و ایجاد یک سطح تراز و صاف و همگن برای اجرای فونداسیون سازه
• تراز کردن کف پی در صورت خاکبرداری بیش از حد لزوم
• به منظور پر کردن فضای خالی
• استفاده از آن به عنوان زیر اساس در راهسازی و ساخت جاده با هدف افزایش استحکام جاده در برابر تنش های وارده

مواد تشکیل دهنده بتن مگر همانند بتن معمولی شامل شن، ماسه، سیمان و آب بوده و تنها تفاوت آن در مقدار سیمان مصرفی می باشد. همان طور که پیشتر نیز بیان گردید، میزان سیمان مصرفی در این نوع بتن از بتن های معمولی کمتر می باشد. به طوری که مقدار سیمان مورد استفاده در تهیه این نوع بتن بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم سیمان بر متر مکعب است. در طرح اختلاط بتن مگر ، نسبت اضافه کردن آب به سیمان ، به میزان رطوبت سنگدانه ها وابسته است. همچنین در این نوع بتن نیازی به مسلح سازی نمی باشد. شایان ذکر است که وزن مخصوص بتن مگر کمتر از بتن های معمولی می باشد.

نکات اجرای بتن مگر

• در ساخت این نوع بتن که غالبا توسط دستگاه بتونیر کوچک انجام می شود باید دقت گردد که عملیات اختلاط تا حداقل ۲ دقیقه پس از اضافه نمودن آب ادامه یابد.
• علاوه بر مرطوب نمودن خاک بستر لازم است که پیش از آغاز عملیات بتن ریزی به منظور دفع حشرات و همین طور جلوگیری از رویش گیاهان و نفوذ آن به فونداسیون، بر روی سطح خاک گازوئیل یا ماده مناسب دیگری ریخته شود.
• بهتر است که اجرای بتن مگر بلافاصله پس از عملیات گودبرداری انجام شود تا خاک بستر دچار تورم و هوازدگی نگردد.
• در حین بتن ریزی باید دقت شود که در هیچ نقطه ای ارتفاع بتون مگر کمتر از ۵ سانتی متر نگردد. همان طور که پیشتر نیز بیان گردید بتن ریزی به اندازه ابعاد پی به علاوه ۵ تا ۱۰ سانتی متر از هر طرف انجام می شود، اما باید توجه داشت که به حریم همسایه تجاوز نگردد. همچنین باید توجه نمود که افزایش ضخامت بتن مگر بیشتر از ۱۵ سانتی متر توجیه چندانی ندارد.
• در صورت اجرای بتن مگر بر روی شفته آهک باید سطح شفته آهک مرطوب شود تا از جذب آب بتن توسط آن و پوک شدن بتن جلوگیری گردد. بتن مگر باید پس از رسیدن مقاومت شفته آهک به ۱/۵ کیلوگرم بر سانتی متر مربع بر روی آن اجرا شود. یعنی در حالتی که با راه رفتن بر روی شفته آهک اثر کفش بر روی آن باقی نماند.
• به منظور عمل آوری این نوع بتن، باید حدود ۱۰ ساعت سطح آن مرطوب نگه داشته شود (این زمان بر حسب دمای محیط تعیین می گردد) و پس از گذشت یک روز می توان مراحل اجرایی بعدی را بر روی آن آغاز نمود.
• از آنجایی که اجرای بتن مگر در زیر فونداسیون به منظور پاکسازی کف و اجرای دقیق تر فاصله گذاری آرماتوربندی از کف انجام می شود، لذا باید برای انجام آرماتوربندی بهتر به تمیز و یکنواخت بودن سطح توجه ویژه ای نمود.

مزایای اجرای بتن مگر چیست

همان طور که پیشتر نیز ذکر گردید اجرای بتن مگر موجب جلوگیری از خروج آب بتن شده و در نتیجه از پوک شدن آن جلوگیری می نماید. این بتن با ایجاد فاصله بین بتن اصلی فونداسیون و سطح خاک موجب جلوگیری از پوسیدن بتن توسط سولفات خاک می گردد و به این ترتیب از فونداسیون و اسکلت بتنی حفاظت می نماید. فراهم نمودن زمان کافی برای انجام فرآیند هیدراتاسیون و سفت شدن بتن در حالت عادی از دیگر مزیت های آن می باشد. همچنین اجرای بتن مگر امکان ساخت سازه بر روی زمین های نامناسب را فراهم می آورد.