پروانه اشتغال به کار عمران

محاسبات ، نظارت و اجرا مهندسی عمران

مهندسان عمران برای دریافت پروانه اشتغال به کار در آزمون های ورود به حرفه نظام مهندسی در سه بخش  نظارت ، محاسبات و اجرا شرکت می کنند. طبق قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان ، برای شرکت در این آزمون فارغ التحصیلان باید حداقل ۳ سال از مقطع کارشناسی مهندسی عمران ، ۲ سال از مقطع کارشناسی ارشد در رشته مهندسی سازه یا زلزله و یا ۱ سال از مقطع دکتری در رشته مهندسی سازه یا زلزله گذشته باشد یا به عبارتی دارای این میزان سابقه حرفه ای باشند.

استعلام قیمت
ثبت درخواست

آزمون های ورود به حرفه مهندسی عمران به صورت مجزا و تستی برگزار می شود و طبق قوانین نظام مهندسی حد نصاب قبولی در آن ۵۰ درصد از نمره کل است. به عبارتی برای دریافت پروانه اشتغال به کار عمران موارد زیر لازم است:

• مدرک تحصیلی مرتبط
• گواهی اشتغال به کارآموزی
• گواهی قبولی در آزمون های مرتبط
• داشتن سابقه کار

فصل دوم قانون نظام مهندسی مربوط به پروانه اشتغال به کار مهندسان و حدود صلاحیت آن هاست. وزارت راه و شهرسازی بعد از بررسی، پروانه اشتغال به کار مهندسی را صادر می کند.

پروانه اشتغال به کار مهندسی در چهار درجه، پایه ۳ ، پایه ۲ ، پایه ۱ و ارشد صادر می شود. طبق ماده ۱۱ قانون نظام مهندسی ، برای متقاضیان پروانه اشتغال با توجه به سوابق تجربی ، کارآموزی ، مدرک تحصیلی و قبولی در آزمون ، پروانه اشتغال به کار پایه ۳ صادر می شود. جهت ارتقاء از «پایه ۳» به «پایه ۲» داشتن ۴ سال و از «پایه ۲» به «پایه ۱» ۵ سال و از «پایه ۱» به «ارشد» ۶ سال سابقه کار حرفه ای در پایه قبلی و موفقیت در آزمون مربوطه ضروری است.

حدود صلاحیت حرفه ای مهندسان عمران

تعیین حدود صلاحیت و ظرفیت اشخاص حقوقی به وسیله سازمان برنامه و بودجه تشخیص صلاحیت و تعیین ظرفیت شده و به طور مشترک توسط وزارت مسکن و شهرسازی و سازمان برنامه و بودجه تهیه و ابلاغ می شود.

برای تعیین حدود صلاحیت و ظرفیت اشتغال دارندگان پروانه اشتغال در مهندسی ساختمان ، طبق ماده ۱۲ قانون نظام مهندسی ، فعالیت های مهندسی براساس پیچیدگی عوامل و حجم کار ساختمان ها به چهار گروه الف ، ب ، ج و د به ترتیب زیر تقسیم می شوند.

• گروه «الف» با مقیاس کاربری محله ۱ تا ۲ طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیربنای ۶۰۰ مترمربع.
• گروه «ب» با مقیاس کاربری ناحیه ۳ تا ۵ طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیربنای ۲۰۰۰ مترمربع.
• گروه «ج» با مقیاس کاربری منطقه ۶ تا ۱۰ طبقه ارتفاع از روی زمین یا حداکثر زیربنای ۵۰۰۰ مترمربع.
• گروه «د» با مقیاس کاربری شهر بیش از ۱۰ طبقه ارتفاع از روی زمین یا بیش از ۵۰۰۰ مترمربع.

برای اجرای هر ساختمان ، تهیه طرح معماری ، انجام محاسبات سازه ، نظارت معماری و نظارت سازه برای تمام گروه های ساختمانی ذکر شده الزامی است. و طبق جدول زیر حدود صلاحیت مهندسان معماری و عمران برای هر گروه ساختمانی مشخص شده است.

صلاحیت گروه ساختمانها	تهیه طرح معماری توسط :	انجام محاسبات سازه توسط:	نظارت بر طرح معماری توسط:	نظارت بر اجرای سازه توسط:
گروه «الف»	مهندس معمار پایه ۳ یا بالاتر	مهندس عمران پایه ۳ تا بالاتر	مهندس معمار یا عمران پایه ۳ یا بالاتر	مهندس عمران یا معمار پایه ۳ یا بالاتر
گروه «ب»	مهندس معمار پایه ۲ یا بالاتر	مهندس عمران پایه ۲ یا بالاتر	مهندس معمار پایه ۳ یا بالاتر	مهندس عمران پایه ۳ یا بالاتر
گروه «ج»	مهندس معمار پایه ۱ تا بالاتر	مهندس عمران پایه ۱ یا بالاتر	مهندس معمار پایه ۲ یا بالاتر	مهندس عمران پایه ۲ یا بالاتر
گروه «د»	مهندس معمار ارشد	مهندس عمران ارشد	مهندس معمار پایه ۱ یا بالاتر	مهندس عمران پایه ۱ یا بالاتر

وظایف مهندس محاسب

مهندس محاسب که مهندس عمران دارای پروانه اشتغال بکار است، محاسبات ساختمانی که قرار است اجرا شود را انجام می دهد. این محاسبات شامل محاسبات فنی ، ایمنی ، اقتصادی و زیست محیطی است. به عبارتی مهندس محاسب با توجه به نقشه های ساختمان طراحی شده توسط مهندس معمار ، نوع سازه ساختمان و نوع سازه نگهبان را به همراه جزئیات مورد نیاز مشخص و نقشه های مربوط به آن را تهیه می کند. سازمان نظام مهندسی نقشه های سازه ساختمان را کنترل و مهر می کند اما در صورت وجود ایراد، مسئول هر اتفاق و حادثه احتمالی مهندس محاسب ساختمان می باشد.

وظیفه مهندس محاسب بعد از تکمیل نقشه ها توسط مهندس معمار آغاز می شود و بارهای وارد به ساختمان و تمامی عوامل مربوط به سازه ساختمان توسط مهندس محاسب ، محاسبه و بررسی می شود. به عبارتی می توان گفت که مهندس محاسب برای شروع کار نیاز به یک سری اطلاعات و مدارک به شرح زیر دارد:

• گزارش های آزمایش مکانیک خاک
• ابعاد زمین و وضعیت همجواری ها
• نقشه های معماری فاز ۱ و ۲

وظایف مهندس محاسب ، همان طور که گفته شد محاسبه بارهای وارد بر ساختمان ، طراحی سازه و ارائه نقشه های اجرایی ساختمان است، اما به طور دقیق و به صورت مرحله ای این وظایف به شرح زیر است:

تجزیه و تحلیل نقشه های معماری

اولین مرحله  خواندن و شناخت نقشه های طراحی شده توسط مهندس معمار است. و مهندس محاسب با توجه به نقشه های معماری ، بارهای وارد بر ساختمان و ابعاد المان های مختلف را محاسبه می کند. همچنین با توجه به تجربه خود تمامی بخش های ساختمان را از نظر استحکام، تاسیسات ساختمان ، مصالح مناسب و فاکتورهای مرتبط دیگر بررسی می کند.

محاسبه بارهای وارد شده بر ساختمان

مهندس محاسب براساس نقشه های معماری ، سازه ساختمان را به صورت فولادی یا بتنی طراحی می کند. همچنین با حضور در محل پروژه و بررسی ساختمان های مجاور آن، طرح و نقشه سازه نگهبان و جزئیات مربوط به آن را تهیه می کند.

طراحی سازه ساختمان براساس بارهای وارد بر آن طراحی می شود، که به دو دسته بارهای ثقلی و جانبی تقسیم می شوند. بارهای ثقلی شامل بار سازه ، بار دیوارها ، بار برف و … می شود. و بارهای جانبی شامل بارهایی هستند که محیط به سازه وارد می کند مانند زلزله ، باد و … است.

مهندس محاسب با نتیجه آزمایش مکانیک خاک ، محاسبات لازم برای اندازه گیری بار وارد به سازه را در هنگام زلزله محاسبه می کند. و در طراحی بسیار مهم است که این موارد در نظر گرفته شود. همچنین برای محاسبه بار باد به ساختمان نیز، نیاز به اطلاعاتی مثل سرعت و جهت وزش باد است که در خصوص ساختمان های بلندمرتبه محاسبه دقیق آن بسیار مهم و حیاتی است.

مدلسازی سازه

بعد از انجام محاسبات سازه و اندازه گیری بارهای وارد بر ساختمان ، مهندس محاسب با استفاده از نرم افزارهای مربوطه، سازه ساختمان را مدلسازی می کند. هنگام مدلسازی لازم است تمامی جزئیات و جوانب کار بررسی و در نظر گرفته شود. با نرم افزارهای مدلسازی (معمولا نرم افزار ایتبس ) با توجه به نقشه ساختمان و جزئیات محاسبه شده، تمامی شرایط وارد بر سازه مدلسازی و بررسی می شود و در صورت نیاز تغییراتی در آن اعمال می شود.

تحلیل ، طراحی و کنترل

پس از مدلسازی سازه ساختمان ، بارهای وارد شده بر ساختمان اندازه گیری و تجزیه و تحلیل می شود. قسمتی از سازه به طور توسط مهندس عمران به صورت دستی تحلیل می شود تا نتایج نرم افزار تایید شود. همچنین سازه مدلسازی شده توسط مهندس محاسب ، باید بر اساس ضوابط آیین نامه های مختلف بررسی شود.

به عبارتی سازه طراحی شده کنترل می شود تا بدون اشکال، قابل اجرا و اقتصادی باشد. به عنوان مثال باید بررسی بشود که ابعاد و اندازه های پیشنهادی نرم افزار ، قابلیت اجرا داشته باشد و از نظر اقتصادی نیز به صرفه باشد.

تهیه و ارائه نقشه

در آخر مهندس محاسب ، محاسبات ، اندازه گیری ها و طرح کلی سازه را در قالب نقشه تهیه می کند و به کارفرما ارائه می کند. نقشه های تهیه شده، برای ساختمان های بالای ۱۵۰۰ مترمربع باید توسط سازمان نظام مهندسی  تایید شود تا عملیات اجرا شروع شود. و همان طور که گفته شد بروز هر مشکلی مربوط به نقشه های سازه در زمان اجرا بر عهده مهندس محاسب است.

علاوه بر مواردی که گفته شد، کار مهندس محاسب با تهیه و ارائه نقشه ها به کارفرما به پایان نمی رسد و در طول اجرا نیز می تواند حضور داشته باشد زیرا مسئولیت هرگونه خرابی و خسارت جانی و مالی پس از کار و یا در هنگام بلایای طبیعی مثل زلزله بر عهده مهندس محاسب است.

با این حال نظارت بر روند ساخت و ساز و اتفاقاتی که در حین ساخت برای ساختمان و کارگران بیفتد بر عهده مهندس ناظر است.

وظایف مهندس ناظر عمران

مهندسین ناظر ساختمان شامل ۵ رشته می شوند که شامل رشته های عمران ، معماری ، تاسیسات مکانیکی ، تاسیسات برقی و نقشه برداری می باشند. همان طور که گفته شد مهندس عمران با پروانه اشتغال به کار نظارت ، با توجه به پایه می تواند نظارت بر اجرای ساختمان را بر عهده بگیرد. همچنین می تواند ناظر بر طرح معماری در گروه های ساختمانی گروه” الف” نیز باشد.

انتخاب مهندس ناظر ساختمان با مالک نمی باشد و به صورت حاکمیتی است و توسط سازمان نظام مهندسی از میان مهندسان عمران دارای پروانه اشتغال بکار معرفی می شود و دارای مسئولیت های زیادی است. مسئولیت های هر کدام از ناظرها در مبحث دوم مقررات ملی ساختمان شرح داده شده است که مسئولیت مهندس ناظر عمران به طور خلاصه در ادامه آورده شده است:

• کنترل کفایت اطلاعات و مشخصات فنی در نقشه ها و رعایت روش کار اجرایی با نقشه ها
• مسئولیت و نظارت بر عملیات تخریب ، خاک برداری و سازه نگهبان
• نظارت بر اجرای فونداسیون و بتن ریزی
• اجرای اسکلت ساختمان ، اجرای سقفها ، کنترل جوش ، آزمایشات بتن و اتصالات پیچ و مهره ای
• کنترل رعایت جزئیات اجرایی دیوارها وانطباق با نقشه ها و مشخصات فنی از لحاظ الزامات سازه ای و لرزه ای

علاوه بر موارد ذکر شده، لازم است مهندس ناظر عمران در مراحل سفت کاری و نازک کاری نیز به ساختمان سر بزند تا در مراحل اجرای تاسیسات به سازه آسیبی وارد نشود. همچنین در زمان اجرای نما نیز اتصال نما به ساختمان بررسی شود تا بار به صورت متقارن به بنا وارد شود و به سازه آسیبی وارد نشود.

در حیطه نظارت مهندس عمران ، در صورت حادثه، خسارت مالی یا جانی در حین ساخت مهندس ناظر عمران به همراه ناظر هماهنگ کننده باید در محاکم قضایی و انتظامی جوابگو باشند. طبق قوانین نظام مهندسی ، ناظران در حین اجرا اگر با تخلفی برخورد نمایند باید مورد را به مرجع صدور پروانه ساختمان و سازمان نظام مهندسی استان اعلام نمایند.

همچنین ناظر هماهنگ کننده ساختمان یکی از ناظرهای معماری یا عمران است.

وظایف مهندس مجری

اجرای ساختمان توسط مهندس معمار یا مهندس عمران که دارای پروانه اشتغال بکار اجرا ( مجری ذیصلاح ) است، انجام می شود. مطابق مقررات ملی ساختمان یکی از الزامات صدور پروانه ساختمانی وجود مجری ذیصلاح و دارای پروانه اشتغال به کار در روند ساخت وساز است. و مهندس ناظر باید بر کار مجری نظارت کند.

مجری ساختمان نماینده فنی کارفرما در اجرای ساختمان است و باید پاسخگوی تمام مراحل اجرای کار باشد. کلیه عملیات اجرایی ساختمان باید توسط اشخاص حقیقی و یا شرکتهای حقوقی به عنوان مجری طبق دستورالعمل های وزارت راه و شهرسازی و سازمان نظام مهندسی انجام شود.

وظایف مجری ساختمان به طور خلاصه در ادامه ذکر شده است:

• کنترل صحت انجام کلیه عملیات اجرای ساختمان طبق مقررات ملی ساختمان ، ضوابط و مقررات شهرسازی و نقشه های مصوب مرجع صدور پروانه
• رعایت اصول ایمنی ، حفاظت اولیه در کارگاه و رعایت مسائل زیست محیطی
• اعلام برنامه زمانبندی اجرا به ناظر ساختمان و فراهم کردن شرایط نظارت
• بررسی دقیق نقشه ها و اعلام نظرات و پیشنهادات به طراح و محاسب
• کسب مجوز از ناظر برای اعمال هرگونه تغییر
• تطابق مصالح مصرفی با مصالح مندرج در نقشه ها
• تهیه نقشه های چون ساخت یا ازبیلت و تایید شده توسط ناظران
• تضمین کیفیت اجرای ساختمان

همچنین مجری ساختمان موظف است از مهندسان رشته های دیگر ساختمان ، کاردان های فنی ، معماران تجربی ، کارگران و استادکاران و همچنین عوامل فنی ماهر در اجرای پروژه استفاده کند. ضمنا مجری موظف است ساختمان احداثی خود را تحت پوشش بیمه قرار دهد.

تابلو کنتور برق تبریز تابلو کنتور برق بجنورد تابلو کنتور برق کرمانشاه تابلو کنتور برق ارومیه تابلو کنتور برق اهواز تابلو کنتور برق یاسوج تابلو کنتور برق اردبیل تابلو کنتور برق زنجان تابلو کنتور برق گرگان تابلو کنتور برق اصفهان تابلو کنتور برق سمنان تابلو کنتور برق رشت تابلو کنتور برق کرج تابلو کنتور برق زاهدان تابلو کنتور برق خرم آباد تابلو کنتور برق ایلام تابلو کنتور برق شیراز تابلو کنتور برق ساری تابلو کنتور برق بوشهر تابلو کنتور برق قزوین تابلو کنتور برق اراک تابلو کنتور برق شهرکرد تابلو کنتور برق قم تابلو کنتور برق بندرعباس تابلو کنتور برق بیرجند تابلو کنتور برق سنندج تابلو کنتور برق همدان تابلو کنتور برق مشهد تابلو کنتور برق کرمان تابلو کنتور برق یزد تابلو کنتور برق تهران

برای مطالعه بیشتر:

استخدام پیمانکار ساختمان

ارزانترین روش ساختمان سازی

اخذ پروانه نظام مهندسی

صرفه جویی در مصرف انرژی در ساختمان

تمدید قرارداد نظارت

قرارداد نظارت بر اجرای ساختمان (چهار ناظره)

قرارداد نظارت بر اجرای ساختمان توسط شخص حقوقی

قرارداد نظارت بر اجرای استاندارد تاسیسات برق کلیه اماکن

ارجاع کار نظارت

تغییر کاربری