اصول طراحی بانک

برای طراحی درست و اصولی فضای بانک ابتدا لازم است با ضوابط طراحی بانک آشنا شوید. اصول طراحی بانک برای هر کدام از بخش های داخلی بانک متفاوت است. معمولا بانک ها از دو بخش عمومی و خصوصی تشکیل می شوند. هر کدام از این بخش ها دارای ریزفضاهایی است که باید اصول و ضوابط طراحی بانک در اجرای آن ها رعایت شود. در ادامه با انواع فضاهای یک بانک و اصول آن ها آشنا خواهید شد.

اصول طراحی فضاهای عمومی بانک

فضاهای عمومی شامل بخش ورودی، سالن انتظار بانک، بخش های خدماتی به مشتریان و مراجعان، بخش صندوق امانات و … می باشد. در طراحی این بخش ها لازم است اصول طراحی بانک به درستی رعایت شود تا از لحاظ عملکردی در بهترین کیفیت ارائه شوند. در ادامه فضاهای عمومی و استاندارد های آن ها مورد بررسی قرار می گیرند.

• بخش ورودی: قسمت ورودی در طراحی بانک ها باید به گونه ای باشد که هم رفت و آمد ها به طور کامل کنترل شوند و هم مشکلی در عبور و مرور مراجعه کنندگان به وجود نیاید.
• پیشخان: بخش پیشخان به فضاهایی می گویند که در یک سمت کارمندان و در سمت دیگر مشتریان مراجعه می کنند. از جمله وظایف بخش پیشخان جداسازی فضای کارمندان از مراجعه کنندگان است. برای هر باجه در بانک ابعاد حدودی ۱.۵ در ۱.۵ در نظر گرفته می شود. تعداد و فاصله باجه ها نسبت به هم نیز بستگی به ظرفیت بانک و تعداد مراجعین دارد. فاصله ای که هر باجه با بخش اداری پشت میز دارد، حدود ۱.۵ متر می باشد. البته توجه داشته باشید که این مقدار حداکثری است و در صورت متراژ کمتر و پلان کوچک تر این فاصله می تواند کمتر باشد.

• فضای انتظار: هنگام بررسی اصول طراحی بانک حتما باید به ابعاد و اندازه های استاندارد فضای انتظار توجه داشت. سالن انتظار فضایی است که مراجعه کنندگان زمان خود را در آن می گذرانند تا نوبتان شود، به همین منظور باید فضای مطلوب و راحت باشد و خسته کننده نباشد. صندلی هایی که در اتاق انتظار قرار دارند باید راحت و نرم باشند و از لحاظ ابعاد طبق اصول طراحی بانک به مساحت بانک و تعداد باجه ها وابسته هستند.
• فضاهای خدماتی: فضاهای خدماتی از دیگر فضاهایی است که جزو فضاهای خصوصی به حساب آمده و برای طراحی آن باید با اصول طراحی بانک آشنا بود. این فضا شامل سرویس های بهداشتی، اتاق آبدار خانه، در برخی بانک ها اتاق های استراحت کارکنان می شود.

اصول طراحی فضاهای خصوصی بانک

حال به بررسی فضاهای خصوصی که رعایت ضوابط طراحی بانک برای آن ها از لحاظ امنیت، از اهمیت بالایی برخوردار است، می پردازیم. فضاهای خصوصی شامل خزانه یا گاوصندوق، بایگانی، اتاق مدیریت، اتاق تاسیسات، فضای کارمندان و … می باشد.

• فضای کارمندان: در اصول طراحی بانک ، رعایت ابعاد و اندازه های استاندارد باجه ها از جمله مواردی است که باید حتما به آن توجه شود. ابعاد هر باجه ۱.۵ تا ۱.۵ متر بوده و تعداد آن نیز بر اساس ظرفیت پذیرش مراجعه کننده برای هر شعبه متفاوت است.

• خزانه یا گاوصندوق: خزانه ها جزو امنیتی ترین فضاهای بانک بوده و طراحی استاندارد آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. طبق اصول طراحی بانک ابعاد خزانه برای شعبه های معمولی بانک ها ۴ تا ۸ متر مربع و برای بانک های بزرگ تا ۲۰ متر مربع نیز می رسد. در خزانه ها ضمانت نامه ها بانکی، اوراق مشارکت، وجوه نقد، سفته، چک های بانکی و … نگهداری می شود. طبق ضوابط طراحی بانک و اصول امنیتی لازم است ساختار گاوصندوق ها کاملا از دیوار های اطراف جدا باشد.
• فضای بایگانی: بایگانی ها از جمله فضاهای پرکاربرد در بانک ها هستند. شعب بانکی متاسفانه به طور روزانه حجم زیادی از کاغذ تولید می کند که برای نگهداری آن ها به یک فضای مستقل نیاز است. از آنجایی که این مدارک از اهمیت بالایی برخوردار هستند باید با امنیت بالا نگهداری شوند.
• اتاق مدیریت: تایید و امضای نهایی مدارک بر عهده رئیس شعبه است؛ از همین رو طراحی استاندارد و درست اتاق مدیریت می تواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد. ابعاد اتاق ریاست طبق ضوابط طراحی بانک بستگی به ابعاد کلی فضا و ظرفیت آن دارد.
• اتاق UPS: اتاق منبع تغذیه اضطراری UPS فضایی مجزا برای قرارگیری دستگاه های رک و منابع تغذیه اضطراری است. این فضاهای از لحاظ اصول طراحی بانک باید کاملا ضدرطوبت و دارای دیوار هایی با عایق حرارتی باشند. هنگام طراحی این فضاها به مبحث امنیتی آن ها باید توجه ویژه ای داشت.
• فضاهای تاسیساتی: فضای تاسیسات را نباید با موتورخانه اشتباه گرفت. این فضاها طراحی تمیز و دقیقی داشته و در آن ها با رنگ های روشن و مشخصی مسیر های مختلف را مشخص کرده باشند تا خوانایی فضا تامین گردد. این فضاها طبق اصول طراحی بانک از لحاظ مساحت معمولا حدود ۷ درصد فضای ناخالص کل بنا به مجموعه تاسیسات اختصاص می یابد.

ضوابط طراحی بانک

برای طراحی هر فضایی با هر نوع کاربری نیاز به رعایت اصول و ضوابطی است که کیفیت فضا را چه از لحاظ طراحی و چه استفاده کاربران تضمین می کند. برای طراحی بانک نیز باید حتما پیش از شروع کار به مطالعه ضوابط طراحی بانک یا اصول طراحی بانک پرداخت. در ادامه به نکاتی در این رابطه اشاره می شود.

ضوابط نورپردازی در طراحی بانک

اصول و قوانینی که برای نورپردازی در نظر گرفته می شود برای هر کدام از فضاهای داخلی بانک فرق دارد و به نسبت کاربری و نوع فعالیتی که در آن فضا صورت می گیرد، متغیر است. توجه به سایه ها و محل تشکیل آن ها از جمله مواردی است که در طراحی فضاهای اداری باید در نظر داشت. به عنوان مثال برای بخش پیشخان در یک بانک لازم است نورپردازی به گونه ای باشد که سایه ایجاد نشود تا نوشتن و خواندن به ساده ترین شکل ممکن باشد. از آنجایی که ساعت کاری بانک ها در طول روز است پس می توان از نور طبیعی روز بیشترین استفاده را داشت. استفاده از نور روز برای روشن کردن سالن های انتظار و فضاهای عمومی در ضوابط طراحی بانک یا اصول طراحی بانک توصیه می شود.

ضوابط مبلمان در طراحی بانک

پیش از این درباره مبلمان در بخش اصول طراحی بانک صحبت شد، اما لازم است یادآور شویم، مهم ترین فاکتور ها در انتخاب یک مبلمان مناسب برای بانک، رنگ آن ها، نوع راحتی و یا رسمی بودن آن ها و تعداد و فاصله آن ها از یکدیگر است.

ضوابط کفسازی در طراحی بانک

کفسازی در یک محیط اداری به خصوص بانک که رفت و آمد مراجعه کنندگان نیز بسیار زیاد است، مسئله مهمی به شمار می رود. نوع کفسازی باید به گونه ای باشد که سر و صدای اضافه هنگام رفت و آمد ایجاد نکند و مقاومت بالایی در برابر سایش و ضربه داشته باشد. عمر بالا و ماندگاری متریال کف نیز از جمله فاکتور های کفسازی در ضوابط طراحی بانک است.

ضوابط پلان در طراحی بانک

تجربه ثابت کرده است فضاهایی که دارای پلان باز می باشند بیشتر برای فضاهای اداری با تعداد مراجعین زیاد، شرکت های بزرگ و محیط های تجاری می باشد. به همین منظور طبق اصول طراحی بانک استفاده از پلان باز در این مجموعه ها بهترین گزینه است. این پلان ها پیچیدگی و طراحی خاصی نمی طلبد و محیط را ساده و شفاف عرضه می کند.

برای مطالعه بیشتر:

طراحی ساختمان اداری کارخانه

طراحی داخلی دفتر اداری

استاندارد طراحی فضای اداری

طراحی لابی اداری