درب ضد حریق

درب ضد حریق به منظور جلوگیری از گسترش شعله، دود و گاز سمی در هنگام وقوع آتش سوزی و فراهم کردن زمان کافی برای تخلیه افراد و مداخلات اضطراری نصب می شود. درب های ضد حریق باید تحت استانداردهای سخت گیرانه طراحی، ساخته و نصب شوند تا از نظر مقاومت حرارتی، پایداری ساختاری و عملکرد مکانیکی مورد تایید باشند. استفاده از درب ضدحریق در مکان های مسکونی، اداری و تجاری یک امر اجتناب ناپذیر است. 

این درب ها در برابر آتش سوزی مقاومت مشخصی دارند و برای مدت زمان مشخصی (معمولا ۳۰، ۶۰، ۹۰ یا ۱۲۰ دقیقه) از نفوذ شعله، حرارت و دود به سایر بخش های ساختمان جلوگیری می کنند. درب ضد آتش معمولا در راه پله های اضطراری استفاده می شود تا از جان ساکنان ساختمان بیشترین محافظت به عمل آید.

دربهای ضد حریق انواع مختلفی دارند و درنتیجه بازه قیمتی بسیار گسترده ای را شامل می شوند. حداقل قیمت درب ضد حریق از حدود ۶,۰۰۰,۰۰۰ تومان آغاز می شود. 

کاربرد درب ضد حریق چیست

همان گونه که از نام آن پیداست، در ضد حریق برای جلوگیری از انتشار و سرایت آتش به سایر نقاط ساختمان به کار برده می شود. اگر چه استفاده از این درب ها در تمام ساختمان ها لازم است، اما در برخی موارد استفاده بیشتری دارند. این موارد شامل استفاده به عنوان درب خروج اضطراری در ساختمان های اداری، مسکونی و هتل ها، استفاده به عنوان درب خزانه و انبار، استفاده به عنوان درب بیمارستان و استفاده در نیرگاه های برق است. این اماکن حساسیت زیادی دارند و درصورت آتش سوزی خطرات مالی و جانی بسیاری در پی خواهند داشت. به عنوان مثال در نیروگاه های برق، آتش سوزی و رسیدن شعله ها به ژنراتورهای برقی می تواند باعث انفجارهای بزرگی شود. در نتیجه دربهای ضد حریق می توانند ضریب ایمنی چنین مکان هایی را برای ساکنین و تجهیزات آن ها بالا ببرند.

انواع درب ضد حریق 

در حالت کلی دربهای ضد حریق را می توان به سه نوع فلزی، شیشه ای و چوبی تقسیم کرد، اما در این میان نباید از انواع درب ضد حریق ترکیبی یا کامپوزیت و برقی چشم پوشی کرد. کاربرد هر یک از این درب ها به استانداردهای سازمان آتش نشانی بستگی دارد و در این بین درب ضد حریق فلزی مقاوم تر از بقیه می باشد. در ضد حریق فلزی از جنس فلز و فولاد ساخته شده و به دلیل مقاومت بالایی که در برابر حرارت دارد، می تواند تا مدت زمان طولانی در برابر آتش و حرارت دوام بیاورد. در مکان هایی که نیاز به انتقال نور و دیدن وجود داشته باشد نیز می توان از درب های شیشه ای ضد حریق که از شیشه مقاوم در برابر آتش ساخته شده اند استفاده کرد. 

در ساختمان های تاریخی نیز می توان از درب حریق چوبی استفاده کرد، این درب ها نیز از چوب مقاوم در برابر حرارت ساخته شده اند. درب های کامپوزیت از ترکیب چوب، فلز و سایر مواد مقاوم در برابر آتش ساخته شده اند و برای مکان های عمومی و ساختمان های پر رفت و آمد مناسب هستند. البته گزینه دیگر برای ساختمان هایی با رفت و آمد زیاد و با عبور مستمر افراد از این درها، درب ضد حریق برقی است. این درها به طور خودکار و با سیستم الکترومکانیکی باز و بسته می شوند. 

جدول مقایسه انواع درب ضد حریق

در جدول زیر به طور خلاصه به مقایسه درب های ضد حریق پرداخته شده است.

اجزای درب ضد حریق چیست

درب ضد حریق مجموعه ای از اجزای هماهنگ و تخصصی است که هر کدام نقش حیاتی در عملکرد کلی سیستم این در دارند. شناخت دقیق این اجزا به درک بهتر کارکرد درب حریق ، انتخاب صحیح در پروژه های ساختمانی و رعایت استانداردهای ایمنی کمک می کند. در ادامه هر یک از اجزای اصلی در ضد حریق شامل لنگه درب، چهارچوب، نوار درزگیر، لاستیک نسوز، یراق آلات مقاوم، شیشه ضد حریق و برچسب فنی معرفی شده اند. 

چهارچوب و لنگه درب ضد حریق

لنگه درب ضد حریق بخش اصلی و متحرک درب ضدحریق است که مستقیما در برابر شعله، حرارت و فشار قرار می گیرد. ساختار لنگه معمولا از ورق های فولاد گالوانیزه یا در برخی موارد MDF نسوز تقویت شده تشکیل شده است. مهم ترین بخش لنگه، هسته داخلی آن است که مسئول مقاومت حرارتی در برابر آتش می باشد. هسته می تواند از موادی مانند پشم سنگ با دانسیته بالا، ورمیکولیت، پرلیت، تخته سیمانی یا کامپوزیت های نسوز تشکیل شود. در درهای با عملکرد بالاتر، گاهی لایه هایی از عایق سرامیکی و پارچه نسوز نیز به کار می رود. طراحی این لنگه باید به گونه ای باشد که در برابر آتش تا ۳۰، ۶۰، ۹۰ یا ۱۲۰ دقیقه دوام بیاورد و دچار گسیختگی یا تغییر شکل نشود.

چهارچوب عضو ثابت و نگهدارنده لنگه درب است که باید پایداری سازه ای بالایی داشته باشد. این چهارچوب معمولا از جنس فولاد است. طراحی آن نیز باید به گونه ای باشد که محل قرارگیری نوارهای درزگیر حرارتی و دودبند به درستی در آن پیش بینی شده باشد و در برابر حرارت، تاب برندارد یا ذوب نشود.

نوار درزگیر حرارتی و لاستیک درزگیر نسوز

یکی از موثرترین اجزای ایمنی درب های ضد حریق ، نوارهای درزگیر حرارتی هستند که در شیارهای اطراف چهارچوب یا لنگه در قرار می گیرند. این نوارها از موادی ساخته می شوند که در دمای بالای ۱۸۰ درجه سانتی گراد منبسط شده و با پر کردن کامل درزهای اطراف در، از عبور شعله و گازهای داغ جلوگیری می کنند. استفاده از نوار درزگیر حرارتی، به خصوص در کنار آرام بند و یراق آلات مناسب، موجب می شود که درب تا مدت مشخص شده مانع عبور آتش شود.

علاوه بر نوار حرارتی، استفاده از لاستیک درزگیر نسوز برای جلوگیری از عبور دود سرد و گازهای سمی در مراحل اولیه آتش سوزی حیاتی است. این لاستیک ها معمولا از جنس EPDM، سیلیکون یا PVC نسوز تولید شده و در قسمت کناری و فوقانی چهارچوب نصب می گردند. نقش این درزگیرها به ویژه در مسیرهای فرار مانند راه پله ها یا درب های خروج اضطراری بسیار مهم است. چرا که بسیاری از مرگ ها در آتش سوزی ناشی از استنشاق دود سمی است و نه حرارت مستقیم. بنابراین استفاده از این درزگیرها به عنوان اولین لایه در مقابل دود اهمیت زیادی دارد.

یراق آلات مقاوم به حرارت

در ساخت و نصب دربهای ضد حریق ، استفاده از یراق آلات خاص با عملکرد مقاوم در دمای بالا الزامی است. لولاهای بلبرینگی فولادی، قفل های نسوز، دستگیره های ضد حریق، آرام بندهای هیدرولیکی و گاهی مگنت های نگهدارنده از جمله این یراق آلات هستند. این تجهیزات نه تنها باید تحمل مکانیکی مناسبی داشته باشند، بلکه در شرایط دمایی بحرانی نیز باید عملکرد صحیحی نشان دهند. تمامی این قطعات باید دارای گواهینامه معتبر از مراجع تایید شده باشند.

شیشه ضد حریق

در برخی درب های ضد حریق ، به ویژه در فضاهای اداری، بیمارستان ها یا مناطق نیازمند دید مستقیم، از شیشه های مقاوم به حرارت استفاده می شود. این شیشه ها معمولا از چندین لایه لمینیت با ژل مقاوم در برابر حرارت یا شیشه های بورورسیلیکات خاص تشکیل شده اند. عملکرد آن ها در برابر شعله، انفجار حرارتی و نفوذ گازهای داغ آزمایش شده و تا ۶۰ یا ۹۰ دقیقه مقاومت دارند. طراحی این شیشه ها باید به گونه ای باشد که یکپارچگی سازه ای درب ضد آتش را مختل نکند و قاب آن نیز از متریال نسوز ساخته شده باشد.

برچسب فنی و شناسنامه در ضد حریق

بر روی لبه لنگه یا چهارچوب درب ضدحریق ، یک برچسب فلزی یا سرامیکی نسوز نصب می شود که حاوی اطلاعات فنی درب است. این برچسب معمولا شامل نام سازنده، شماره سریال، مدت زمان مقاومت در برابر آتش، نوع استاندارد تست شده و تاریخ تولید می باشد. وجود این برچسب برای دریافت تاییدیه نهایی از سازمان آتش نشانی و انجام بازرسی های دوره ای الزامی است و حذف یا مخدوش شدن آن ممکن است منجر به ابطال گواهی عملکرد درب ضد حریق گردد.