آسانسور از جمله پرکاربردترین سیستم ها برای جابجایی بین طبقات ساختمان است و امروزه به یک وسیله ضروری تبدیل شده است. با وجود تکنولوژی پیشرفته و استانداردهای سخت ایمنی، حوادث آسانسور هنوز هم اتفاق می افتند که جدی ترین آن ها، سقوط آسانسور است. پرسشی که در ذهن افراد به وجود می آید این است که آسانسور چگونه سقوط می کند ؟ در این مقاله، به بررسی عوامل و علل سقوط آسانسور، مکانیزم های ایمنی مورد استفاده در جلوگیری از این حادثه و روشهای بهبود ایمنی آسانسورها میپردازیم. این بررسی همچنین به ما کمک میکند تا درک بهتری از چگونگی عملکرد آسانسورها در شرایط مختلف به دست آوریم و اقدامات لازم برای افزایش ایمنی این وسیله حمل و نقل را بیشتر مورد توجه قرار دهیم.
علل سقوط آسانسور
با توجه به سیستم های ایمنی و ترمزهای اضطراری که در آسانسورها تعبیه شده اند، احتمال رخ دادن حادثه به شدت کاهش می یابد. در صورتی که وسایل و تجهیزات آسانسور سالم باشند و سرویس و نگهداری آسانسور به صورت دوره ای و توسط افراد متخصص انجام شود، سقوط آسانسور نیز پیش نمی آید.
اما عوامل مختلفی مانند مشکلات فنی، عملکرد نادرست و خطاهای انسانی می توانند منجر به وقوع حوادث شوند. برای مثال، خرابی قرقره یا نصب ناصحیح وزنه تعادل آسانسور می تواند عواقب جدی ای داشته باشد. در ادامه، برخی از عواملی که می توانند به سقوط آسانسور منجر شوند، شرح داده شده است.
پارگی کابل
در آسانسورهای کششی از 4 کابل فولادی برای نگهداری و حفط تعادل کابین استفاده می شود. این کابل های فولادی به تنهایی قابلیت نگه داشتن کابین را دارند. اما در صورتی که همه کابل ها دچار پارگی شوند، امکان سقوط آسانسور وجود خواهد داشت. البته توجه کنید که در این حالت نیز ترمز ریل وارد عمل می شود و از سقوط آسانسور جلوگیری می کند. برای حفظ ایمنی لازم است کابل های آسانسور به صورت دوره ای مورد بررسی قرار بگیرند و در صورت فرسودگی، خوردگی یا پارگی، نسبت به تعمیر و تعویض آن ها اقدام شود.
نقص در سیستم ترمز و پاراشوت
از مهم ترین تجهیزات به کار رفته در آسانسورها می توان به پاراشوت یا سیستم ترمز اضطراری اشاره کرد. پاراشوت به برق نیاز ندارد و در صورت قطعی برق ساختمان، فک های آن درگیر شده و آسانسور را متوقف می کند. همچنین با افزایش بیش از حد سرعت آسانسور، پاراشوت وارد مدار می شود و کابین را متوقف می کند. عواملی مانند تنظیم نبودن فاصله فک ها تا ریل و عدم هماهنگی فک چاه می توانند از عملکرد درست ترمز اضطراری جلوگیری کنند و در نتیجه احتمال سقوط آسانسور وجود خواهد داشت.
نوسانات برق
در صورتی که برق کشی آسانسور توسط افراد متخصص در زمینه نصب آسانسور صورت نگیرد، احتمال به وجود آمدن ایراد در تابلو فرمان و نوسانات ناگهانی برق افزایش می یابد. این نقص در سیستم برق می تواند روی عملکرد سیستم های الکتریکی و ترمز اثر منفی بگذارد و احتمال ایجاد حادثه را افزایش دهد.
چگونه از سقوط آسانسور جلوگیری کنیم؟
برای اینکه خطر سقوط آسانسور به حداقل برسد، لازم است که مالکان و نصابان آسانسور مواردی را مد نظر قرار دهند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
- سرویس و نگهداری آسانسور
سرویس و بازدید دوره ای آسانسور می بایست به صورت منظم و توسط افراد متخصص صورت بگیرد. در صورت نیاز به تعمیر یا تعویض، در اسرع وقت نسبت به بررسی و رفع مشکل اقدام نمایید.
- استفاده از تجهیزات با کیفیت مناسب
استفاده از تجهزات مرغوب و با کیفیت، عمر مفید آسانسور را افزایش می دهد و احتمال بروز نقص فنی کاهش می یابد. کیفیت قطعات می بایست مطابق با استانداردهای بین المللی باشد که همین موضوع استفاده از برندهای معتبر و دارای گارانتی را الزامی می کند.
- رعایت ظرفیت مجاز آسانسور
هر آسانسور ظرفیت مجاز مخصوص به خود را دارد و ابعاد کابین نیز مطابق با ظرفیت اسانسور ساخته می شود. اضافه بار می تواند به موتور و سیم بکسل ها آسیب برساند و احتمال سقوط را افزایش دهد.
چه اجزایی مانع سقوط آسانسور می شوند؟
وجود برخی تجهیزات و قطعات برای حفظ ایمنی و جلوگیری از سقوط آسانسور بسیار مهم و ضروری می باشد. از جمله این تجهیزات می توان به پاراشوت، ترمز، کابل و ضربه گیرها اشاره کرد. وجود ترمز قدرتمند می تواند کابین اسانسور را متوقف کند اما درصورتی که سرعت کابین بیش از حد مجاز شود، پاراشوت وارد مدار می شود و اسانسور را نگه می دارد. پیش تر اشاره شد که تعداد کابل های آسانسورهای کششی 4 عدد می باشد در صورتی که برای حمل و نقل، یک کابل نیز کافی است. در واقع استفاده از 4 کابل برای افزایش ایمنی می باشد. وجود ضربه گیرها نیز از اجزای بسیار مهم برای کاهش شدت ضربه و جلوگیری از آسیب فیزیکی شدید می باشد. در انتهای چاه اسانسور ضربه گیرهایی تعبیه می شوند که بخش زیادی از انرژی جنبشی را به خود جذب می کنند و شدت ضربه را کاهش می دهند.
در هنگام سقوط آسانسور چه کار کنیم؟
در مواقع بروز حادثه اولین و مهم ترین قدم، حفظ آرامش و تمرکز است. استرس قدرت تصمیم گیری شما را مختل می کند بنابراین سعی کنید ذهنتان را روی اقداماتی متمرکز کنید که می توانید برای نجات جان خود و دیگران انجام دهید.
در قدم بعد سعی کنید کف اسانسور دراز بکشید. در صورتی که اسانسور سقوط کند، ضربه ناگهانی هنگام برخورد در حالت دراز کش روی بدن شما پخش می شود در حالی که اگر سرپا ایستاده باشید تمام فشار به پاها و ستون فقرات شما وارد می شود. بنابراین سعی کنید به کمر دراز بکشید و دست یا کیف خود را زیر سرتان قرار دهید. در صورتی که فضای کافی برای دراز کشیدن به کمر وجود نداشته باشد، در اسانسور بنشینید و سر و گردن خود را بغل کنید. می توانید از وسایل نرم مانند کاپشن نیز در زیر خود استفاده کنید تا شدت ضربه کمتر شود.
باور اشتباه بین برخی افراد این است که تصور می کنند پریدن در آسانسور هنگام سقوط می تواند جلوی شدت ضربه را بگیرد. این عمل نه تنها ضربه و نیروی وارده را کاهش نمی دهد، بلکه باعث ناپایداری بیشتر کابین و افزایش جراحات وارده می شود. همچنین ممکن است در هنگام برخورد با ضربه گیرها، سقف کابین به سر شما برخورد کند.
جمع بندی
در این مقاله به این پرسش که آسانسور چگونه سقوط می کند پاسخ داده شد و برخی از عوامل این اتفاق تشریح شد. در حالت کلی استفاده از قطعات نامرغوب، عدم سرویس دوره ای به موقع، رعایت نکردن حداکثر ظرفیت اسانسور و انجام برخی فعالیت های اشتباه مانند تکان دادن شدید کابین می توانند باعث سقوط آسانسور شوند. هنگام وقوع چنین حوادثی، حفظ آرامش و انجام اقدامات ایمنی مناسب می تواند به حفظ سلامتی و ایمنی افراد در آسانسور کمک کند.
برای مطالعه بیشتر:
ممنون از مطلب عالیتون. می خواستم بپرسم آیا بررسی های دوره ای آسانسورها می تونه به پیشگیری از سقوط آنها کمک کنه؟