ساخت وال پست به کمک مقاطع ناودانی، نبشی، H شکل و … انجام می شود. همچنین انواع الیافی والپست از جدیدترین روش های مقاوم سازی ساختمان می باشند. به طور کلی، اجرا و ساخت وال پست به منظور افزایش استحکام و مقاومت سازه در برابر بارهای جانبی ناشی از زلزله، طوفان و … انجام می شود. علاوه بر اجزای سازه ای ساختمان، اعضای غیرسازه ای و غیرباربر ساختمان، همچون تیغه ها، نیز باید به روش مناسب مهار شوند. این تصور که تنها پایداری اجزای اصلی سازه کافی بوده و با مستحکم سازی این اعضا دیگر ساختمان دچار خسارت نمی شود کاملا اشتباه است. زلزله اخیر کرمانشاه گواهی بر نادرستی این دیدگاه می باشد. در این زلزله مشاهده گردید که با وجود اینکه اسکلت اصلی سازه پابرجا باقی مانده بود، غالب خسارات جانی و مالی وارده ناشی از فرو ریزش اجزای غیرسازه و تیغه های ساختمان بوده است.
پس از این زلزله در قوانین ساخت وال پست بازنگری انجام شد و در قالب پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ ارائه گردید. این آیین نامه ارائه دهنده ضوابط و مقررات اجرای وال پست عمودی، افقی و … می باشد.
هزینه ساخت وال پست
همانطور که پیشتر نیز بیان شد برای ساخت وال پست می توان از مقاطع فلزی یا الیافی استفاده نمود که قیمت هر یک از آنها با هم متفاوت است. مقاطع فلزی مورد استفاده در ساخت والپست از نظر جنس به دو دسته ورق سیاه و گالوانیزه دسته بندی می گردند که مقاطع ورق سیاه از قیمت کمتری برخوردار هستند. بنابراین به منظور کاهش هزینه ها و چنانچه الزامی به اجرای والپست گالوانیزه وجود ندارد، پیشنهاد می گردد که از والپست های ورق سیاه استفاده شود. البته لازم به ذکر است که در این صورت باید سطح آن را حتما با ضدزنگ پوشش داد تا از زنگ زدگی و خوردگی مقاطع ورق سیاه جلوگیری شود. در مقابل انواع گالوانیزه والپست دارای مزایایی همچون سبک تر بودن و مقاومت در برابر رطوبت، زنگ زدگی و خوردگی می باشند. برای مناطق با میزان رطوبت بالا، ساخت وال پست گالوانیزه گزینه مناسب تری است.
ابعاد و ضخامت مقاطع بر روی قیمت والپست تاثیرگذار است. هزینه ساخت وال پست به متراژ کار وابسته است. برای ساختمان های با تعداد طبقات زیاد به متریال اولیه بیشتری نیاز بوده و هزینه کلی پرداختی برای خرید این مصالح در مقایسه با پروژه های کوچک کمتر خواهد بود. قیمت روز آهن آلات نیز تعیین کننده هزینه اجرا و ساخت والپست می باشد. در برآورد هزینه ها باید هزینه مربوط به دستمزد استادکار را نیز مدنظر قرار داد. به طور کلی با توجه به مزایای متعدد والپست قیمت وال پست آماده در اصفهان ، تهران و سایر شهرها مقرون بصرفه بوده و هزینه آن در مقایسه با هزینه های کلی ساخت و ساز ناچیز است.
ساخت وال پست عمودی
بر اساس پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰ برای دیوارهای با طول بیشتر از 4 متر نیاز به اجرای وال پست های عمودی می باشد. والپست های عمودی با نام وادار شناخته می شوند که به دو دسته وادار میانی و کناری تقسیم بندی می گردند. ساخت وال پست های عمودی به صورت موازی با اجزای عمود سازه همچون ستون ها صورت می پذیرد. برای وادارهای میانی غالبا از مقاطع H شکل استفاده می گردد که به کمک دو نبشی یا چهار ناودانی قابل اجرا می باشند. به کمک این وادارها، دیوار در جهت خارج از صفحه مهار می شود. وادارهای کناری در نزدیکی اعضای قائم سازه و با فاصله مشخصی که ضوابط آن تعیین گردیده، اجرا می گردند.
یکی از مواردی که در ساخت وال پست عمودی حائز اهمیت بوده و متفاوت با ضوابط گذشته است، محل قرارگیری یونولیت ها می باشد. در گذشته یونولیت را بین ستون و وال پست (پشت وال پست) قرار می دادند که عملا کارایی نداشت. اما بر اساس قوانین جدید ساخت والپست ، یونولیت باید درون والپست قرار گیرد.
ساخت وال پست افقی
از دیگر انواع وال پست که با عنوان تیرک نیز شناخته می شود، وال پست های افقی می باشند. اجرای این وال پست ها برای دیوارهای با ارتفاع بیشتر از ۳/۵ متر الزامی است. برای ساخت وال پست افقی می توان از مقاطع ناودانی منقطع استفاده نمود. این وال پست ها به صورت عمود بر اجزایی همچون ستون ساختمان، اجرا می گردند. به طور کلی رعایت تمامی ضوابط در اجرا و ساخت وال پست از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا عدم اجرای صحیح علاوه بر هدر رفت هزینه به افزایش استحکام سازه کمکی نخواهد کرد.
اتصالات در ساخت وال پست
اتصالات کشویی و تلسکوپی از انواع اتصالاتی هستند که در اجرا و ساخت وال پست مورد استفاده قرار می گیرند. برای وادارهای دو انتهای دیوار اتصالات تلسکوپی اجرا می شوند. بر اساس پیوست ششم آیین نامه ۲۸۰۰، در دیوارهای واقع در خارج قاب، وادارهای دو انتهای دیوار باید در برابر حرکت جانبی در هر دو جهت، به کمک اتصال تلسکوپی مقید شوند و به دیوار اجازه حرکت داده شود. در واقع دیوار در دو جهت X و Y مقید شده اما در جهت Z آزادی حرکتی دارد.
ساخت وال پست کشویی به صورت U شکل انجام می شود. بدین منظور می توان از مقاطع ناودانی، دو عدد نبشی و … استفاده نمود. این نوع اتصال، حرکت خارج از صفحه دیوار را مهار نموده اما به آن اجازه حرکت در داخل صفحه را می دهد. برای ساخت والپست کشویی، اتصال قسمت پایین به صورت مفصلی بوده و اتصال آن در زیر تراز سقف در راستای داخل صفحه به صورت کشویی می باشد. همچنین در قسمت بالا نباید عملیات جوشکاری انجام شود.
عوامل موثر بر طراحی و ساخت والپست
به منظور طراحی و ساخت والپست پارامترهای متعددی مدنظر قرار می گیرد. از این پارامترها می توان به میزان ریسک پذیری منطقه در برابر زلزله و همین طور سرعت باد اشاره نمود. ارتفاع و طول دیوار هم در طراحی و تعیین تعداد والپست های اجرایی موثر هستند. علاوه بر موارد ذکر شده، تعداد طبقات ساختمان و نوع مصالح ساختمانی هم در نظر گرفته می شوند. به طور مثال برای دیوارهای ساخته شده با بلوک هبلکس می توان از بست های رادیکالی و تخت استفاده نمود. برای خرید مقاطع فلزی به منظور ساخت وال پست حتما باید ضخامت دیوار را هم در نظر گرفت. حداقل نبشی قابل استفاده برای اجرای وال پست نبشی ۵ است. همچنین در صورت استفاده از نبشی برای ساخت وال پست توصیه می گردد که به منظور قرارگیری کامل تیغه درون والپست، اندازه نبشی یک سانتی متر بیشتر از ضخامت دیوار باشد.
برای مطالعه بیشتر:
دیدگاهتان را بنویسید