آسانسور در پلان ، شامل تعیین ابعاد و طراحی و جاگیری آسانسور طبق نقشه می باشد. تعیین ابعاد آسانسور در پلان از جمله مهم ترین مواردی است که پیش از طراحی تفصیلی آسانسور مورد بررسی طراحان قرار می گیرد. مواردی مانند تعیین تعداد آسانسور، ظرفیت، سرعت و جانمایی آسانسور نیز بر عهده مهندس طراح می باشد. طراحی آسانسور در پلان می بایست مطابق با قوانین و مقررات ملی ساختمان باشد و ابعاد در محدوده های مجاز قرار بگیرد.
با توجه به مقررات ملی ساختمان، در ساختمان های با ارتفاع بیش از 7 متر (سه طبقه) نصب آسانسور الزامی می باشد. همچنین در ساختمان های 8 طبقه یا طول مسیر بیش از 28 متر نیز نصب حداقل دو آسانسور الزامی می باشد. در ساختمان های با طول حرکت بیش از 21 متر نیز حداقل نصب یک دستگاه آسانسور برانکارد بر الزامی است. در ادامه این مقاله، به تشریح ابعاد آسانسور در پلان برای آسانسورهای با کاربری های متفاوت پرداخته شده است.
تعداد مسافران | ظرفیت جرمی (Kg) | مساحت (m2) | ابعاد پیشنهادی کابین (Cm) | ابعاد چاه (Cm) |
4 نفر | 300 | 0.79 تا 0.9 | 96*96 | 125*160 |
6 نفر | 450 | 1.17 تا 1.31 | 112*112 | 140*175 |
8 نفر | 600 | 1.45 تا 1.59 | 124*124 | 150*190 |
10 نفر | 750 | 1.75 تا 1.9 | 136*136 | 165*200 |
در طراحی و جاگیری آسانسور در پلان ، مواردی مانند سهولت دسترسی و رفت آمد مورد توجه قرار می گیرند. آسانسور به گونه ای جانمایی می شود که در مرکز حرکتی و ترافیکی ساختمان قرار گرفته باشد و مسافر با کمترین حرکت و جابجایی بتواند به آن دسترسی پیدا کند. بنابراین می بایست حداکثر مسافت از در ورودی ساختمان تا در آسانسور در هر طبقه، 40 متر باشد.
در صورتی که تعداد آسانسورها سه عدد یا کمتر باشد، می توان یک چاه برای آنها حفر کرد و اگر تعداد آسانسورها 4 عدد باشد به حداقل دو چاه نیاز است. اگر تعداد آسانسورها بیش از 4 عدد باشد نیز در هر چاه می توان حداکثر 4 آسانسور جانمایی کرد.
عوامل مختلفی بر جانمایی راه پله و آسانسور در پلان تاثیر می گذارند که از جمله این موارد می توان به ارتفاع ساختمان، تعداد طبقات، نوع ساختمان و نیازهای ساکنین اشاره کرد. آسانسور و راه پله باید در محلی قرار گیرد که برای کاربران مزاحمت ایجاد نکند و دسترسی به آن نیز آسان باشد.
با توجه به اینکه در ساختمان های مسکونی آسانسور و راه پله در قسمت ورودی اجرا می شوند، دسترسی به آن ها معمولا آسان است. در ساختمان های تجاری، آسانسور و راه پله در بخش های مختلف ساختمان به گونه ای اجرا می شوند که برای مشتریان و کاربران مزاحمت ایجاد نکند. در ساختمان های اداری نیز جاگیری راه پله و اسانسور معمولا در قسمت مرکزی ساختمان می باشد.
طبق مقررات ملی ساختمان، ابعاد راهروی مقابل ورودی کابین برای آسانسور در پلان با توجه به نوع کاربری متفاوت است. در ادامه عمق راهرو برای کاربری های متفاوت به صورت جداگانه شرح داده شده است.
عمق راهرو مقابل ورودی های آسانسور
عمق راهرو مقابل ورودی های کابین | جانمایی آسانسور | نوع ساختمان |
برابر یا بزرگ تر از عمق کابین | تکی | مسکونی |
برابر یا بزرگ تر از 1.5 متر یا بزرگ ترین عمق کابین در گروه (هر کدام که بزرگ تر باشند) | گروهی در کنار هم | |
برابر یا بزرگ تر از 2.1 متر یا مجموع بزرگ ترین عمق آسانسورهای رو به روی هم | گروهی رو به روی هم | |
برابر یا بزرگ تر از 1.5 برابر عمق کابین | تکی | غیرمسکونی به استثنای آسانسور تخت بر |
برابر یا بزرگ تر از 2.4 متر یا 1.5 برابر بزرگ ترین عمق کابین در گروه (هر کدام که بزرگ تر باشند) | گروهی در کنار هم | |
برابر یا بزرگ تر از مجموع بزرگ ترین عمق کابین های رو به روی هم، حداکثر 4.5 متر | گروهی رو به روی هم | |
برابر یا بزرگ تر از 1.5 برابر عمق کابین | تکی | غیرمسکونی بیمارستان و … دارای آسانسور تخت بر |
برابر یا بزرگ تر از 1.5 برابر عمق بزرگ ترین کابین در گروه | گروهی در کنار هم | |
برابر یا بزرگ تر از مجموع بزرگ ترین عمق کابین های رو به روی هم | گروهی رو به روی هم |
تعیین ابعاد درست و متناسب با ظرفیت از جمله مهم ترین فاکتورها در طراحی پلان آسانسور می باشد. در جدول زیر ابعاد و ظرفیت آسانسور در پلان برای ساختمان های مسکونی ذکر شده است.
ابعاد مفید آسانسورهای مسافربر در پلان
1000 | 600 | 450 | 375 | 300 | ظرفیت به کیلوگرم | |
13 نفره | 8 نفره | 6 نفره | 5 نفره | 4 نفره | ظرفیت به نفر | |
1100 | 900 | عرض b1 (میلی متر) | کابین | |||
2100 | 1400 | 1100 | 1000 | عمق d1 (میلی متر) | ||
2200 | ارتفاع (میلی متر) | |||||
800 | 700 | عرض b2 (میلی متر) | ابعاد و نوع درب طبقات و کابین | |||
2000 | ارتفاع h3 (میلی متر) | |||||
نیمه اتوماتیک، اتوماتیک کشویی، اتوماتیک از وسط بازشو | نوع باز شو | |||||
1600 | 1400 | عرض b3 (میلی متر) | ابعاد چاله (میلی متر) | |||
1800 | عرض b3 (میلی متر) | |||||
2600 | 1900 | 1700 | 1600 | عمق d2 (میلی متر) |
آسانسور در پلان برای ساختمان های غیر مسکونی مطابق جدول زیر می باشد. ساختمان های غیر مسکونی شامل هتل ها، فروشگاه ها، سالن های همایش و … می باشد.
1600 | 1200 | 1000 | 750 | 600 | ظرفیت به کیلوگرم | |
21 نفره | 16 نفره | 13 نفره | 10 نفره | 8 نفره | ظرفیت به نفر | |
1950 | 1600 | 1350 | 1100 | عرض b1 (میلی متر) | کابین | |
1750 | 1400 | عمق d1 (میلی متر) | ||||
2300 | 2200 | ارتفاع (میلی متر) | ||||
1100 | 800 | عرض b2 (میلی متر) | ابعاد و نوع درب طبقات و کابین | |||
2100 | 2000 | ارتفاع h3 (میلی متر) | ||||
تلسکوپی، از وسط باز شو | نوع باز شو | |||||
2400 | 2100 | 1800 | 1600 | عرض b3 (میلی متر) | ابعاد چاله (سانتیمتر) | |
2600 | 2400 | 1900 | 1800 | عرض b3 (میلی متر) | ||
2400 | 2100 | 1900 | عمق d2 (میلی متر) |
آسانسورهای بیمارستانی با توجه به شرایط خاصی که دارند، می بایست امکان جابجایی تخت بیمار، برانکارد و ویلچر را فراهم کنند. حداقل ابعاد آسانسور تخت بر 1400*2400 میلی متر می باشد. حداقل ابعاد آسانسور برانکارد بر نیز 1100*2100 می باشد. در ادامه مطابق جدول ابعاد آسانسور در پلان ، اندازه کابین و درب طبقات نیز مشخص شده است.
ابعاد آسانسور بیمارستانی در پلان
آسانسورهای بیمارستانی | |||||
برانکارد بر – تخت بر | |||||
2500 | 2000 | 1600 | 1000 | ظرفیت به کیلوگرم | |
1800 | 1500 | 1400 | 1100 | عرض b1 | کابین |
2700 | 2400 | 2100 | عمق b1 | ||
2300 | 2200 | ارتفاع | |||
1300 | 900 | عرض b2 | ابعاد و نوع درب طبقات | ||
2100 | 2000 | ارتفاع h3 | |||
تلسکوپی – از وسط بازشو | نوع بازشو |
بر اساس استاندارد مقررات ملی ساختمان، علامت آسانسور در پلان مطابق شکل زیر نمایش داده می شود. در تصویر می توانید اندازه دیواره چاه، کابین و درب ورودی را مشاهده کنید. در ادامه علامت آسانسور در پلان در ساختمان های بیمارستانی، مسکونی و غیر مسکونی نمایش داده شده است.
آسانسورهای ساختمان های مسکونی تا سرعت 2.5 متر بر ثانیه مناسب هستند و انتخاب سری (الف) یا (ب) که در شکل زیر ارائه شده است، به نوع طراحی بستگی دارد. بخش هایی که علامت آسانسور در پلان با نماد ویلچر نمایش داده شده است، برای افراد ناتوان با صندلی چرخ دار نیز مناسب می باشد که می توان بازشوی درب را با عرض 900 میلی متر یا 800 میلی متر بسته به اندازه های طراحی انتخاب کرد. توجه داشته باشید که برای افراد ناتوان و معلولین، اندازه 900 میلی متر اولویت دارد.
در آسانسورهای بیمارستانی ارتفاع کابین باید 2300 میلی متر و ارتفاع بازشو باید 2100 میلی متر باشد. حداکثر سرعت این آسانسورها 2.5 متر بر ثانیه است. اندازه هایی که در تصویر داخل پرانتز مشخص شده اند برای آسانسورهای هیدرولیک با جک از پهلو به کار می روند. علامت ویلچر نیز نشان دهنده قابلیت استفاده برای معلولین و مانور صندلی می باشد.
آسانسورها با کاربری عمومی نیز برای سرعت حداکثر 2.5 متر بر ثانیه مناسب هستند و برای سرعت های بیشتر باید 100 میلی متر به عرض و عمق چاه اضافه شود. نماد * در کنار ویلچر برای علامت آسانسور در پلان نشان دهنده قابلیت مانور صندلی چرخ دار (سه نقطه چرخش) می باشد.
برای مطالعه بیشتر:
نمونه فرم سرویس و نگهداری آسانسور
نیوجرسی پرشین بتن نوعی مانع بتنی است که به ویژه برای جداسازی مسیرهای ترافیکی، ایمنی…
با پیشرفت تکنولوژی در صنعت ساختمان سازی، استفاده از مصالح سنتی مانند بلوک سیمانی جای…
بلوک سیمانی یا آجر؟ این پرسشی است که اغلب سازندگان به آن برخورد کرده اند.…
تصور کنید در یک دفتر کار با پارتیشن شیشه ای فریم لس نشسته اید؛ آیا…