محاسبه وال پست به منظور برآورد مقدار متریال مورد نیاز برای اجرا حائز اهمیت است. همچنین متره وال پست و تعیین نقشه های اجرایی موجب نصب و اجرای درست آن می شود. وال پست با مهار حرکت خارج از صفحه دیوارها به استحکام و مقاومت سازه به هنگام وقوع زلزله و وقوع طوفان های شدید کمک شایانی می نماید. در واقع علاوه بر مهار و مقاومت اجزای سازه ای ساختمان، اعضای غیر باربر همچون دیوارها و تیغه ها نیز باید به شیوه مناسبی مهار گردند.
محاسبه وال پست و متره آن بر اساس آیین نامه 2800 و پیوست ششم آن انجام می شود. پس از زلزله سال 1396 سر پل ذهاب که خسارات جانی و مالی زیادی به دنبال داشت و غالب این خسارات نیز ناشی از ریزش اجزای غیرسازه ای و دیوارها در عین پایداری اسکلت سازه بود، بازنگری کلی در ضوابط متره وال پست و اجرای آن صورت پذیرفت.
ضوابط محاسبه وال پست
بر اساس پیوست ششم آیین نامه 2800، محاسبه وال پست برای دیوارهای با طول بیشتر از 4 متر و ارتفاع بیشتر از 3/5 متر الزامی است. برای دیوارهای با طول بیشتر از 4 متر از وال پست های عمودی و برای دیوارهای با ارتفاع بیشتر از 3/5 متر وال پست افقی طراحی می گردد. وال پست های عمودی با عنوان وادار و وال پست های افقی با عنوان تیرک نیز شناخته می شوند.
متره وال پست عمودی
برای دیوارهای غیرسازه ای، برای مهار خارج از صفحه دیوار در فاصله بین ستون ها، با توجه به نوع و طول دیوار ممکن است نیاز به محاسبه وال پست عمودی یا همان وادار باشد. در متره وال پست عمودی باید توجه داشت که وادار میانی باید به نحو مناسبی با اتصال مفصلی به کف سازه متصل شود، اما اتصال آن در زیر تراز سقف باید در راستای داخل صفحه به صورت کشویی باشد تا امکان جابجایی درون صفحه دیوار فراهم گردد. همچنین بر اساس ضوابط تعیین شده، برای دیوارهای خارجی لازم است که به منظور عایق بندی، روی سطح وادار به وسیله پشم سنگ ضد رطوبت پوشانده شود و بر روی آن یک لایه مش الیافی یا رابیتس برای جلوگیری از ترک خوردگی نازک کاری اجرا گردد.
در طراحی و متره وال پست باید توجه داشت که به منظور انتقال بار به وادار استفاده از اتصالات جوشی یا پیچی و نظایر آن به وادار مجاز است، اما نباید از مقاومت اصطکاکی ناشی از بارهای ثقلی استفاده شود. از دیگر مواردی که در محاسبه وال پست حائز اهمیت است این موضوع می باشد که دیوار باید با توجه به بارهای وارده و شرایط لبه های آن در زیر سقف، لبه های قائم دو طرف دیوار و همین طور شرایط مرزی روی کف کنترل شود. بر این اساس محاسبه وال پست از نظر حداقل طول دیوار که نیاز به مهار دارد، انجام می شود.
به منظور متره وال پست و محاسبه آن از نظر فاصله قطعات، باید ظرفیت خمشی پانل دیوار با فرض شرایط تکیه گاهی لبه ها و با اعمال بار وارد بر دیوار تعیین گردد. لازم به ذکر است که در محاسبه وال پست باید در نظر داشت که فاصله بین وادارها در دیوار بلوکی با میلگرد بستر یا تسمه فولادی مسلح می شود.
محاسبه وال پست از نظر اتصال به قاب سازه ای
باید توجه داشت که وادارها نباید به نبشی های تعبیه شده در تیرها جوش شوند. این نبشی ها باید تنها از حرکت خارج از صفحه دیوار جلوگیری نمایند و دیوار و وادار در جهت داخل صفحه باید از آزادی حرکتی برخوردار باشند. در صورت طراحی و محاسبه وال پست به صورت کشویی، دیگر نیازی به رعایت فاصله جداسازی دیوار در مجاورت وادارها نبوده و دیوارچینی می تواند از بر وادار آغاز شود.
در محاسبه وال پست باید در نظر داشت که وادارهای دو انتهای دیوارهای خارج قاب، باید با اتصال تلسکوپی در دو جهت مقید شوند و در عین حال در جهت Z به دیوار آزادی حرکت داده شود. همچنین فاصله جداسازی 1% بین وادار و دیوار باید رعایت گردد. لازم به ذکر است در هر دو حالت اتصال تلسکوپی و کشویی، نبشی نباید به وادار جوش گردد.
محاسبه وال پست افقی
همان طور که پیشتر نیز بیان شد اجرای وال پست افقی یا همان تیرک برای دیوارهای با ارتفاع بیشتر از 3/5 متر انجام می شود. در این حالت برای محاسبه و متره وال پست باید توجه داشت که برای جداسازی صحیح و درست دیوار از قاب سازه ای، نیاز به اجرای وادار انتهایی برای نگهداری والپست افقی می باشد. متره وال پست انتهایی باید به صورتی باشد که به منظور جلوگیری از ایجاد مانع برای تغییر شکل تیر در ناحیه مفصل پلاستیک، دارای حداقل فاصله یک متر از بر ستون باشد.
محاسبه وال پست افقی و اجرای آن باید به صورتی انجام شود که بار ثقلی دیوار فوقانی به تیرک منتقل نشود. همچنین تیرک باید به طور کامل بر روی دیوار بنشیند. اتصال انتهای تیرک به ستون هم باید به صورت نشیمن با قابلیت جابجایی در راستای دیوار باشد. فاصله بالای دیوار تا زیر سقف باید برابر با بیشترین دو مقدار 25 میلی متر و حداکثر خیز دراز مدت سقف در امتداد دیوار در نظر گرفته شود. فاصله بالای دیوار تا سقف باید در حدی باشد که تیر بتواند آزادانه خیز داده و اتصالی با دیوار پیدا نکند. نبشی ها به ترتیب ابتدا در یک سمت اجرا و پس از دیوارچینی و قرارگیری بالاترین بلوک دیوار، نبشی دوم متصل می گردد.
متره وال پست جدید
علاوه بر مقاطع فلزی، می توان با کمک شبکه الیاف یا FRP نیز دیوارها را مسلح نمود. شبکه الیاف می تواند از کربن یا شیشه باشد. متره وال پست الیافی می تواند به صورت نواری یا سرتاسری انجام شود که در این حالت با توجه به جنس الیاف و نحوه اجرا حداقل مقاومت تسلیم مورد نیاز و دانسیته آن متفاوت خواهد بود. در صورت استفاده از الیاف شیشه ای، مقاومت تسلیم آن باید بیشتر از 1000 مگاپاسکال و حداقل دانسیته آن در حالت نواری و سرتاسری به ترتیب 100 و 50 گرم بر متر مربع باشد. برای الیاف کربن، به مقاومت تسلیم بیشتر از 3000 مگاپاسکال نیاز بوده و حداقل دانسیته آن در حالت نواری و سرتاسری به ترتیب 50 و 25 گرم بر متر مربع باشد.
شبکه الیاف می تواند دارای ساختار یک جهته یا دو جهته باشد. ساختار یک جهته به این معنی است که نخ ها در یک راستا از مقاومت کششی مناسبی برخوردار هستند، اما در جهت دیگر مقاومت کمتری دارند. در هر صورت در محاسبه وال پست الیافی باید جهت قوی ملاک باربری در نظر گرفته شود.
فرمول محاسبه وزن نبشی برای وال پست
حداقل نبشی قابل استفاده برای متره وال پست ، نبشی شماره 5 است. نبشی ها به دو دسته بال مساوی و بال نامساوی تقسیم بندی می شوند که برای محاسبه وزن آن می توان به روش های زیر عمل نمود:
فرمول محاسبه وزن نبشی با استفاده از جدول اشتال:
طول نبشی بر حسب متر × وزن یک متر نبشی بر اساس جدول اشتال = وزن نبشی
فرمول محاسبه وزن نبشی بال مساوی بدون جدول اشتال:
1000/چگالی فولاد × طول بال × 2 × ضخامت × طول شاخه = وزن یک شاخه نبشی بال مساوی
فرمول محاسبه وزن نبشی بال نامساوی بدون جدول اشتال:
1000/چگالی فولاد × مجموع طول دو بال × ضخامت × طول شاخه = وزن یک شاخه نبشی بال نامساوی
لازم به ذکر است که به منظور دریافت اطلاعات بیشتر و استعلام قیمت انواع وال پست می توانید با کارشناسان عمران مدرن در ارتباط باشید.
برای مطالعه بیشتر:
دیدگاهتان را بنویسید