سیستم اعلام حریق یکی از مهم ترین تجهیزات ایمنی هر ساختمان و سازه می باشد. این سیستم به صورت مستقیم با جان افراد در ارتباط می باشد، بنابراین برای اجرای آن، استانداردهای مختلفی توسعه داده شده اند و پیمانکاران موظف به پیروی از استاندارد اعلام حریق تدوین شده و یا مورد تایید آن کشور هستند. یکی از معتبرترین استانداردهای اعلام حریق، استاندارد NFPA می باشد که در این مقاله به معرفی و شرح آن پرداخته شده است.
انواع استاندارد اعلام حریق
استانداردهای زیادی برای اجرای سیستم اعلام حریق توسعه داده شده اند که از معتبرترین آن ها می توان به استانداردهای NFPA 72، BS5839 و BS-EN54، EVPU، UL و LPCB اشاره کرد. هر یک از این استانداردها جزو استاندارد اعلام حریق معتبر بوده و هر کشوری، یک یا مجموعه ای از استانداردها را تایید کرده و یا استاندارد مختص به خود را توسعه می دهد.
معرفی استاندارد اعلام حریق NFPA
استاندارد سیستم اعلام حریق NFPA توسط انجم ملی حفاظت از آتش آمریکا تدوین شده است. NFPA 72 به اعلام حریق مربوط می باشد که حداقل استانداردها را برای نصب، عملکرد، آزمایش، بازرسی و نگهداری از تجهیزات اعلام حریق را شرح داده است.
در این استاندارد اعلام حریق تمامی نکات مربوط به نصب تجهیزات اعلام حریق مانند دتکتور، آژیر، فلاشر و سایر تجهیزات به همراه نکات مربوط به نگهداری، زون بندی و مواردی از این دست، بیان شده است. در ادامه به تشریح ضوابط اعلام حریق NFPA 72 خواهیم پرداخت.
استاندارد اعلام حریق برای زون بندی
بر اساس استاندارد اعلام حریق NFPA هر زون حریق در ساختمان نباید مساحتی بیش از 2000 متر مربع داشته باشد. هدف از زون بندی اعلام حریق، پیدا شدن سریع محل حریق در سیستم های متعارف می باشد. بنابراین با افزایش مساحت زون، سرعت یافتن محل حریق کاهش پیدا کرده و شانس اطفاء سریع حریق نیز کمتر خواهد شد. طول مسیر هر زون نیز باید از 80 متر کمتر باشد.
مطابق با ضوابط اعلام حریق هر طبقه از ساختمان باید یک زون مجزا در نظر گرفته شود و نمی توان دو طبقه را در یک زون قرار داد. هر زون نیز می تواند حداکثر دارای 24 تجهیز باشد که توصیه می شود در هر زون از 20 المان استفاده شود.
چاه و موتورخانه آسانسور باید یک زون مجزا در نظر گرفته شود. همچنین راهروها را نیز طبق استاندارد سیستم اعلام حریق باید در یک زون مجزا قرار گیرد.
با توجه به موارد بالا می توان استاندارد سیستم اعلام حریق را به نکات زیر خلاصه نمود.
- مساحت هر زون حداکثر 2000 متر مربع باشد.
- طول هر زون از 80 متر بیشتر نشود.
- هر طبقه یک زون مجزا در نظر گرفته شود.
- تعداد المان های هر زون بیش از 24 تجهیز نشود.
- هر موتورخانه و چاه آسانسور یک زون جداگانه در نظر گرفته شود.
- راهرو و خروجی اضطراری یک زون مجزا باشد.
ضوابط اعلام حریق برای دتکتورها
طبق استاندارد اعلام حریق برای کف ها و سقف های کاذب با ارتفاع بیش از 80 سانتی متر باید از دتکتور استفاده شود. در سقف هایی که گچ بری آن ها بیش از 50 سانتی متر ارتفاع دارد باید از دتکتورهای جداگانه برای هر فضا استفاده کرد. حداکثر برد موثر دتکتور دودی 100 متر مربع و برد موثر دتکتور حرارتی 60 متر مربع در نظر گرفته می شود. دتکتورهای دودی باید در ارتفاعی کمتر از 12 متر و دتکتورهای حرارتی در ارتفاع کمتر از 8 متر نصب شوند.
برد شعاعی دتکتورهای دودی برابر با 6.5 متر در نظر گرفته می شود و فاصله بین دو دتکتور بسته به آرایش دتکتورها باید بین 10.6 تا 15 متر باشد. در دتکتورهای حرارتی، برد شعاعی در مناطق با ریسک بالا، 5.3 متر و در مناطق با ریسک پایین، 6.5 متر در نظر گرفته می شود. بنابراین فاصله بین دتکتورهای حرارتی بر اساس استاندارد سیستم اعلام حریق باید در بازه 7.5 تا 10.6 متر باشد.
ضوابط اعلام حریق بالا را می توان به موارد ذیل خلاصه کرد.
- در کف ها و سقف های کاذب با ارتفاع بیش از 80 سانتی متر از دتکتور استفاده شود.
- از دتکتورهای جداگانه برای سقف هایی که گچ بری آن ها بیش از 50 سانتی متر ارتفاع دارد، استفاده شود.
- برد موثر دتکتور دودی، 100 متر مربع و برد شعاعی آن 6.5 متر در نظر گرفته شود.
- برد موثر دتکتور حرارتی، 60 متر مربع و برد شعاعی آن بین 5.3 الی 6.5 متر در نظر گرفته شود.
- حداکثر فاصله دتکتور دودی از سطح زمین برابر با 12 متر و برای دتکتور حرارتی، 8 متر می باشد.
- فاصله بین دتکتورهای دود در بازه 10.6 الی 15 متر و برای دتکتورهای حرارتی، 7.5 الی 10.6 متر باشد.
سایر نکات استاندارد سیستم اعلام حریق
استاندارد اعلام حریق توصیه می کند پنل مرکزی سیستم اعلام حریق در اتاق نگهبانی نصب شود تا امکان دستکاری آن به حداقل رسیده و یافتن آن توسط آتش نشانان راحت باشد. در صورت امکان برای هر طبقه آژیر اعلام حریق مجزا در نظر گرفته شود و یا برای هر دو طبقه، یک آژیر اعلام حریق نصب شود. حداقل صدای آژیر اعلام حریق باید 65 دسی بل باشد. همچنین در صورت بالا بودن صدای محیط، صدای آژیر باید حداقل 15 دسی بل بیشتر از صدای محیط باشد.
در محیط هایی که صدای محیط بالاتر از 90 دسی بل می باشد باید از فلاشر برای اعلان حریق استفاده نمود. همچنین در ساختمان های عمومی نیز جهت اعلان حریق به افراد ناشنوا باید از فلاشر اعلام حریق استفاده شود. استفاده از فلاشر در محوطه استخرها، سالن های اجتماعات، کریدورها، پارکینگ، ورودی های اصلی و موتورخانه مرکزی بر اساس استاندارد سیستم اعلام حریق ضرورت دارد.
طبق ضوابط اعلام حریق باید دسترسی به شستی ها ساده بوده و شستی ها در فاصله 120 الی 140 سانتی متری از سطح زمین قرار گیرند. در راهروهای کم تردد و پهن، فاصله شستی ها بین 30 الی 40 سانتی متر و در راهروهای باریک و پر تردد، فاصله شستی ها بین 15 الی 20 سانتی متر باشد. در ابتدا و انتهای راه پله ها و کنار هر درب نیز باید یک شستی نصب گردد.
برای مطالعه بیشتر:
دیدگاهتان را بنویسید