عمل آوری بتن در هوای سرد

بتن‌ ریزی در شرایط هوای سرد چالش ‌های خاصی را به همراه دارد و نیاز به توجه ویژه‌ ای در فرآیند عمل‌ آوری (کیورینگ) خواهد داشت. بلافاصله پس از اتمام عملیات بتن ‌ریزی، مرحله کیورینگ بتن در هوای سرد آغاز می‌ شود و هدف اصلی آن حفظ دما و رطوبت بتن در سطوح مناسب تا پیش از گیرش اولیه است. در شرایط سرد، حفظ دمای مناسب بتن از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا یخ ‌زدگی سطح بتن می‌ تواند منجر به کاهش کیفیت و مقاومت نهایی آن شود. در این مقاله، به بررسی روش های عمل آوری بتن در هوای سرد ، برای جلوگیری از یخ ‌زدگی و حفظ کیفیت بتن خواهیم پرداخت و دما های مناسب بتن ریزی در زمستان را هم مرور خواهیم کرد.

استعلام قیمت
ثبت درخواست

اهمیت کیورینگ بتن در هوای سرد

عمل آوری بتن در هوای سرد از اهمیت ویژه ‌ای برخوردار است، چرا که دمای پایین می‌ تواند تأثیر منفی روی فرایند سخت‌ شدن و مقاومت نهایی بتن بگذارد. در شرایطی که دما به کمتر از 5 درجه سلسیوس می‌ رسد، خطر یخ زدن بتن افزایش می‌ یابد. یخ زدن بتن در مراحل اولیه می ‌تواند به تشکیل بلور های یخ درون ساختار آن منجر شود که در نهایت موجب کاهش قدرت انسجام و مقاومت بتن می‌ شود.

برای اطمینان از پایداری و تحمل بتن در چنین شرایطی، رعایت اصول عمل آوری بتن در هوای سرد ضروری است. اگر دما به مدت سه روز متوالی بالای 10 درجه نباشد و یا میانگین حداقل و حداکثر دما در سه روز متوالی زیر 5 درجه باشد، توصیه می ‌شود اقداماتی برای نگهداری دما در بالای 5 درجه سلسیوس به ‌عمل آید. انجام کیورینگ بتن در هوای سرد به مدت حداقل 7 روز می ‌تواند شکست‌ های احتمالی و افت مقاومت را کاهش دهد.

روش‌ های مختلفی وجود دارد که می ‌توان از آن استفاده کرد که عبارتند از:

• استفاده از پوشش‌ های عایق
• سیستم ‌های گرم‌ کننده
• مواد افزودنی بتن (که افزایش مقاومت در برابر سرما را تامین کنند)

به این ترتیب، عمل آوری بتن در هوای سرد نه ‌تنها از خطر یخ زدن جلوگیری می‌ کند، بلکه به حفظ کیفیت و دوام بتن در برابر شرایط جوی نا مساعد کمک خواهد کرد.

روش های عمل آوری بتن در هوای سرد

کیورینگ بتن در هوای سرد با استفاده از دور بند یکی از متداول ترین روش ها است. شاید در سطح شهر مشاهده کرده باشید که برخی ساختمان‌ ها در فصل زمستان با استفاده از دور بند هایی پوشیده می‌ شوند. این روش تا حدی مانع ورود هوای سرد به داخل ساختمان، به ویژه در مناطق باد خیز می‌ شود. ضمن اینکه، یکی از ساده ‌ترین روش ‌ها برای عمل آوری بتن در هوای سرد به شمار می‌ رود (به ویژه در ساختمان‌ های بلند).

دور بند ها معمولا از مواد مختلفی نظیر برزنت و نایلون پلی ‌اتیلن ساخته می‌ شوند. با استفاده از این دور بند ها، تمامی فضای ساختمان پوشانده می ‌شود تا از نفوذ هوای سرد جلوگیری شود. البته در شرایطی که دما به شدت پایین است، این روش به تنهایی برای کیورینگ بتن در هوای سرد کافی نیست.

روش دیگری که برای عمل آوری بتن در هوای سرد مورد استفاده قرار می‌ گیرد، استفاده از بخار آب تحت فشار است. این روش بیشتر در فضا های بسته به کار می ‌رود و معمولا به دو صورت عمل آوری بتن با بخار در فشار متعارف و یا عمل آوردن بتن با بخار تحت فشار زیاد قابل انجام است. به این ترتیب، بتن در طول فرآیند کیورینگ در دمای مناسب نگه‌ داشته می‌ شود. با این حال، لازم به ذکر است که دمای سطح بتن نباید از 65 درجه سلسیوس بیشتر شود. همچنین، به خاطر استفاده از بخار آب، فرآیند عمل ‌آوری رطوبتی بتن به خوبی انجام می ‌شود.

دو روش دیگر عمل آوری بتن در هوای سرد هم عبارتند از:

کیورینگ بتن در هوای سرد با استفاده از بخاری

یکی از روش ‌های سنتی برای عمل آوری بتن در هوای سرد ، حرارت‌ دهی مستقیم بوده است. در گذشته، برای جلوگیری از کاهش دمای بتن غالبا آتش روشن می‌ کردند. اگر چه این روش در حفظ دمای بتن مؤثر است، اما می ‌تواند منجر به کاهش رطوبت آن شود. امروزه استفاده از بخاری ‌ها مرسوم‌ تر شده است.

وقتی از بخاری ‌هایی که مستقیما با سوخت‌ های فسیلی کار می‌ کنند استفاده می‌ کنید، مهم است که حتما یک هواکش مناسب برای تخلیه گاز های آلاینده در نظر بگیرید. زیرا این گاز ها می ‌توانند به کاهش رطوبت بتن منجر شوند. همچنین می‌ توان از المنت ‌های برقی برای عمل آوری بتن در هوای سرد استفاده کرد. البته با اینکه این روش در حفظ دما مؤثر است، ممکن است در برخی نقاط سطح بتن باعث خشک شدن زیاد از حد شود.

بهترین سیستم‌ های گرمایشی برای عمل آوری بتن در هوای سرد ، رادیاتور ها هستند که از طریق انتقال حرارت همرفت عمل می ‌کنند. در این سیستم‌ ها، خطوط لوله آب روی سطح بتن نصب می‌ شود و آب گرم با دمای بالا در این لوله ‌ها جریان می‌ یابد. این کار باعث انتقال حرارت همرفتی به بتن شده و دمای سطح آن را حفظ می‌ کند، در حالی که تأثیر منفی هم روی رطوبت بتن ندارند.

عمل آوری بتن در هوای سرد با استفاده از عایق‌ بندی

عایق ‌بندی همیشه به‌ عنوان یک روش مؤثر برای جلوگیری از اتلاف حرارت و عمل آوری بتن در هوای سرد شناخته شده است. در شرایط دمای پایین، می‌ توان سطح بتن را با مواد عایق پوشاند تا از تماس مستقیم آن با هوای آزاد جلوگیری شود. در این روش خود بتن با استفاده از پشم شیشه، پلی استایرن، پشم سنگ، الیاف سلولزی، لاستیک اسفنجی و فوم وینیل عایق بندی می شود نه کل ساختمان.

این روش عمل آوری بتن در هوای سرد باعث کاهش قابل ‌توجه نرخ انتقال حرارت بین بتن و هوا می‌ شود. مواد معرفی شده معمولا به صورت ورق ‌های با ضخامت مشخص تولید می‌ شوند. ابتدا یک لایه از این ورق‌ ها روی سطح بتن قرار داده می ‌شود و سپس یک لایه حصیر برای حفظ رطوبت روی آن گذاشته خواهد شد. در مرحله بعد، لایه دیگری از ورق عایق روی حصیر قرار خواهد گرفت تا کیورینگ بتن در هوای سرد به بهترین شکل ممکن انجام شود.

حداقل دماهای مجاز برای بتن در شرایط زمستانی

بررسی دما های مجاز برای بتن‌ ریزی و عمل آوری بتن اهمیت به سزایی دارد. بر اساس آیین‌ نامه بتن ایران (آبا) و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، لازم است که حداقل دو بار در طول مدت بتن‌ ریزی و عمل ‌آوری دما اندازه ‌گیری و ثبت شود. جدول زیر به حداقل دما های مجاز برای استفاده از بتن در زمستان اشاره می‌ کند تا دید بهتری به این مسئله پیدا کنید:

حداقل بعد عضو (میلی ‌متر)	دمای محیط (درجه سانتی گراد)	حداقل دما هنگام اختلاط (درجه سانتی ‌گراد)	حداقل دما هنگام ریختن و نگهداری (درجه سانتی ‌گراد)
کمتر از 300	بیش از 1-	16	13
	بین 1- و 18-	18
	کمتر از 18-	21
300 تا 900	بیش از 1-	13	10
	بین 1- و 18-	16
	کمتر از 18-	18
900 تا 1800	بیش از 1-	10	7
	بین 1- و 18-	13
	کمتر از 18-	16
بیش از 1800	بیش از 1-	7	5
	بین 1- و 18-	10
	کمتر از 18-	13

حداقل دمای مجاز بتن باید هنگام اختلاط، ریختن و مراقبت از بتن مورد توجه باشد. گفته شده طی دوره عمل آوری بتن در هوای سرد ، تست هایی باید تا زمان رسیدن به 70% مقاومت 28 روزه مورد بررسی باشند.

لازم به ذکر است که برای بهبود فرایند بتن ریزی در هوای سرد می توان نسبت به خرید ضد یخ بتن اقدام نمود. سایر افزودنی های بتن همچون حباب ساز بتن ، آب بند کننده بتن ، روان کننده های بتن ، دیرگیر بتن و … را می توانید از سایت عمران مدرن خریداری نمایید.

برای مطالعه بیشتر: