تولید و ساخت تیر برق یکی از مراحل مهم در اجرای زیرساختهای انتقال و توزیع برق است. این تیرها وظیفه حمل خطوط انتقال برق را بر عهده دارند و نقش مهمی در تأمین انرژی پایدار و ایمن دارند. ساخت تیر برق باید با توجه به معیارهای فنی و مهندسی انجام گردد تا تیر برق بتواند در برابر شرایط مختلف محیطی و مکانیکی مقاومت کند. برای این منظور مهندسان با توجه به ضوابط و استانداردها، از طریق نرم افزارهای پیشرفته مانند SAP۲۰۰۰ نسبت به طراحی دقیق اقدام می نمایند.
در این مقاله از عمران مدرن قصد داریم مراحل تولید و ساخت تیر برق را بررسی کنیم و به سایر موارد مهم از جمله قیمت تیر برق بتنی بپردازیم.
قیمت تیر برق بتنی
در حال حاضر قیمت تیر برق بتنی با مقطع گرد ۲۰۰-۹ از ۷,۴۲۵,۰۰۰ تومان و قیمت تیر برق بتنی با مقطع H شکل ۴۰۰-۹ از ۶,۳۵۰,۰۰۰ تومان شروع می شود و به مراتب با تغییر مشخصات تیر برق، افزایش می یابد. به طور کلی، قیمت تیر برق بتنی به عوامل متعددی از جمله ابعاد و ارتفاع، مقاومت و کیفیت بتن، تقویتکنندههای فولادی، تعداد و حجم سفارش و البته شرایط بازار بستگی دارد. ابعاد و ارتفاع تیرها یکی از عوامل اصلی در تعیین قیمت تیر برق بتنی محسوب می شوند. هرچه ابعاد و ارتفاع تیر، بزرگتر و بیشتر باشد، قیمت تیر برق بتنی گرانتر است. نوع و کیفیت بتن مورد استفاده نیز در تعیین قیمت نهایی دخیل است. قیمت تیر برق که از بتن با مقاومت بالا ساخته شده باشد، گران خواهد بود. نوع و میزان استفاده از تقویت کنندههای فولادی، مانند میلگردها، بر قیمت تیرها تأثیر می گذارند.
حجم سفارش نیز بر قیمت نهایی تاثیر گذار است. در صورتی که تعداد زیادی تیر سفارش دهید، به عنوان یک فاکتور تخفیفدهنده در نظر گرفته می شود. اما لازم به ذکر است که سفارش تیر برق های خاص منجر به افزایش قیمت خواهدشد. البته تغییرات در قیمت مواد اولیه، عرضه و تقاضا در بازار بر قیمت تیرها تاثیر می گذارد.
برای استعلام قیمت، بهتر است با کارشناسان عمران مدرن تماس بگیرید تا از قیمت تیر برق بتنی با توجه به شرایط خاص پروژه خود مطلع شوید.
انواع تیر های برق
تیرهای برق بر اساس کاربرد و مواد تشیکل دهنده، به چند دسته تقسیم می شوند. در ساخت تیر برق از بتن، فولاد و چوب استفاده می شود که هر یک از این تیرهای برق کاربردهای متفاوتی دارند.
تیر برق بتنی
تیرهای برق بتنی به دلیل قیمت مناسب و عمر طولانی، به عنوان یکی از پرکاربرد ترین انواع تیرها در شبکه های توزیع و انتقال برق مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از بتن به دلیل مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی سخت مانند گرما، سرما و رطوبت، برای ساخت تیر برق بسیار کاربردی است. برای تقویت تیر بتنی در برابر کشش، از میلگردهای فولادی درون ساختار آن استفاده می شود. معمولا تیر های برق بتنی پیش ساخته در کارخانه تولید شده و پس از حمل به مکان موردنظر، نصب می شوند.
تیر برق فلزی (فولادی)
اصولا از تیرهای برق فلزی در پروژه های عظیم که تحت بارهای سنگین قرار میگیرند، استفاده می شود. این تیرهای برق در برابر فشارهای مکانیکی و شرایط سخت محیطی مانند بادهای شدید و زلزله مقاوم هستند. از این رو انتخاب مناسبی جهت انتقال برق با ولتاژ بالا می باشند.
تیر برق چوبی
استفاده از تیرهای برق چوبی در مناطقی که دسترسی به مواد اولیه دیگر سخت است و هزینه حمل و نقل بالاست، رایج است. برای مثال در مناطق روستایی و کم جمعیت، از تیرهای چوبی استفاده می شود. چوب هایی که برای ساخت تیر برق انتخاب می شوند باید دارای مقاومت بالا در برابر پوسیدگی، حشرات و عوامل محیطی باشند. در استفاده از تیر های چوبی رعایت این نکته ضروری ست که باید با مواد شیمیایی مقاوم سازی شوند تا عمر مفید بالایی داشته باشند.
نکته: لازم به ذکر است که ما در این مقاله، به بررسی تولید و ساخت تیر برق بتنی می پردازیم و در مقالات دیگر به سایر انواع تیر برق خواهیم پرداخت.
طراحی تیر برق بتنی
تیر برق بتنی یکی از مرسوم ترین و پرکاربرد ترین نوع تیرهای برق هستند که به دلیل استحکام، دوام طولانی و مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت، باد و زلزله مورد استفاده قرار میگیرند. طراحی این تیرها باید به نحوی باشد که علاوه بر فراهم نمودن استحکام کافی جهت تحمل بارهای الکتریکی و مکانیکی، طول عمر بالایی نیز داشته باشند. در ادامه به مهم ترین مراحل و البته اصول طراحی تیر برق بتنی اشاره می کنیم.
نرم افزارهای مخصوص جهت طراحی تیر برق بتنی
مهندسان سازه جهت طراحی دقیق تیرهای برق بتنی، از نرم افزارهای تخصصی استفاده می نمایند. به کمک این نرمافزارها می توان بارهای مختلف را شبیهسازی کرده و بهترین طراحی را پیشنهاد داد. برخی از این نرمافزارهای تخصصی عبارتند از:
- نرم افزار SAP۲۰۰۰ که جهت تحلیل سازه ها و بارهای وارده به تیر کاربردی است.
- نرم افزار ETABS که استفاده از برای طراحی و تحلیل تیرهای برق در برابر نیروهای زلزله و باد رایج است.
- نرم افزار AutoCAD که به کمک آن نقشه های دقیق تیر برق و تجهیزات مربوطه تهیه می شود.
معیارهای اصلی در طراحی تیر برق بتنی
مصالح مورد استفاده در تیرهای بتنی باید از مقاومت لازم در برابر فشار و کشش برخوردار باشند. بتن باید به گونهای طراحی شود که دارای مقاومت فشاری بالا و دوام مناسب در برابر عوامل محیطی باشد. همچنین جهت تقویت بتن و تحمل بارهای کششی، باید از میلگردهای فولادی استفاده شود. ارتفاع تیر برق با توجه به نیازهای پروژه و شرایط جغرافیایی تعیین میشود و معمولاً بین ۹، ۱۲ و ۱۵ متر متغیر است. در شبکه های توزیع برق ولتاژ پایین، تیرهای برق کوتاهتر و در خطوط انتقال ولتاژ بالا، تیرهای برق بلندتر و مقاومتر طراحی میشوند. یکی دیگر از نکات مهم در طراحی تیر برق بتنی ، شناسایی و محاسبه بارهای مختلفی ست که بر تیر برق اعمال می شوند. این بارها شامل موارد زیر می باشند.
- بارهای الکتریکی که شامل وزن سیم های برق، عایق ها و تجهیزات جانبی نصب شده روی تیر می باشند.
- بارهای مکانیکی که شامل نیروهای ناشی از باد، برف و یخ که بر سیم ها و خود تیر اعمال میشوند.
- بارهای دینامیکی مانند بارهای ناشی از زلزله که باید در مناطق لرزه خیز مدنظر قرار گیرند.
روند طراحی تیر برق بتنی
اولین مرحله در طراحی تیر برق بتنی، تعیین ابعاد مقطع تیر است. مقطع تیر باید طوری باشد که بتواند بارهای وارده تحمل کند. به طور معمول، مقاطع تیرها مربع شکل یا مستطیل شکل طراحی و ضخامت آنها بر اساس نیازهای پروژه و نیروهای وارده تعیین می شود.
در دومین مرحله از طراحی تیر برق بتنی، مقطع مورد نظر با میلگردهای فولادی برای افزایش مقاومت در برابر بارهای کششی تقویت می شود. نحوه چیدمان (قرارگیری) و تعداد میلگردها بر اساس ابعاد تیر و بارهای اعمال شده، متفاوت است. نحوه قرارگیری میلگردها در بتن باید به گونهای باشد که نیروی کششی به طور مساوی در تمام مقطع تیر توزیع شود.
سومین مرحله از فرآیند طراحی تیر برق بتنی، طراحی شالوده یا همان پایه تیر است. شالوده تیر برق باید به نحوی طراحی شود که تیر به خوبی در زمین مستقر شود و علاوه بر آن، در برابر جابجایی و نشست نیز مقاوم باشد. عمق و ابعاد شالوده به نوع خاک و بارهای وارده بستگی دارد. همچنین در مناطقی که احتمال نشست زمین وجود دارد، باید شالوده بیشتر تقویت شود.
در آخرین مرحله از طراحی تیر برق ، نوبت به طراحی محل قرارگیری تجهیزات می رسد. در طراحی تیر برق بتنی باید محل قرارگیری تجهیزات مانند مقره ها، عایقها و سیم های برق به دقت مشخص شود. طراحی تیر برق باید به نحوی باشد که علاوه بر توزیع متعادل تجهیزات، وزن و نیروهای وارده به طور یکنواخت به تیر منتقل شوند.
عوامل تاثیرگذار در طراحی تیر برق بتنی
یکی از اصلی ترین عوامل تاثیرگذار در طراحی تیر برق بتنی، شرایط محیطی منطقه است. عواملی مانند رطوبت، بادهای شدید، دمای محیط و شرایط خاک با طراحی و انتخاب مصالح رابطه مستقیم دارند. در طراحی تیر برق برای مناطق مرطوب، باید استفاده از بتن با مقاومت بالا در برابر نفوذ آب و فرسایش مدنظر قرار گیرد.
دومین مورد که بر طراحی تیر برق تاثیر می گذارد، لرزه خیز بودن منطقه است. در مناطق لرزه خیر، تیرهای برق باید به گونهای طراحی شوند که بتوانند نیروهای دینامیکی ناشی از زلزله را تحمل کنند. این تیرها نیاز به تقویت بیشتری دارند و طراحی آن ها باید مطابق با استانداردهای مقاومسازی در برابر زلزله انجام شود.
از دیگر عوامل حائز اهمیت در طراحی تیر برق، می توان به چگونگی حمل و نقل و نصب آن اشاره کرد. به عنوان مثال، تیر برق بتنی باید طوری طراحی شود که حمل و نقل و نصب آن، آسان باشد. ابعاد و وزن تیر نباید بیش از حد سنگین باشد تا بتوان آن را به سادگی جابجا کرد. برای نصب تیرها از جرثقیل های مخصوص استفاده می شود و به همین دلیل باید به پایداری تیرها در هنگام نصب توجه کرد.
ساخت تیر برق بتنی
پس از طراحی، نوبت به ساخت تیر برق بتنی می رسد. اصولا برای ساخت تیر برق بتنی از دو روش پیش ساخته و درجا استفاده می شود. تیرهای بتنی پیشساخته در کارخانه تولید و سپس به محل نصب، منتقل میشوند. مزیت این تیرها در دقت بالای تولید و سرعت نصب است. استفاده از تیرهای بتنی پیشساخته معمولاً در خطوط توزیع برق شهری و روستایی رایج است.
اما در خصوص تیرهای بتنی درجا باید گفت که این تیرها به صورت درجا در محل پروژه ساخته میشوند. روش تولید و ساخت تیر برق درجا، معمولاً در پروژه های بزرگ که نیاز به تیرهای خاص با ابعاد غیر استاندارد دارند، کاربردی است. در این روش، قالبها و تجهیزات در محل نصب شده و سپس بتنریزی و عملآوری در همان مکان انجام میشود.
مراحل ساخت تیر برق بتنی
برای تولید و ساخت تیر برق ، رعایت مراحل زیر الزامیست تا بتوان به مطلوب ترین نتیجه دست یافت.
تهیه قالب ها
پس از طراحی تیر برق بر اساس نیازهای پروژه و شرایط محیطی، نوبت به تهیه قالب می رسد. قالبها ابزارهایی هستند که بتن تازه در آنها ریخته شده تا به شکل تیر درآید. این قالب ها معمولاً از جنس فلز یا چوب هستند و باید به دقت طراحی و ساخته شوند تا سطح تیر صاف و همگنی به دست آید. البته سطح قالبها باید به گونهای باشد که پس از سخت شدن بتن، به راحتی قابل جدا شدن باشند.
آمادهسازی بتن
بتن از ترکیب سیمان، آب، شن و ماسه به دست می آید. برای رسیدن به بتن با مقاومت و دوام بالا، باید کیفیت و نسبت ترکیب مواد به دقت کنترل شود. استفاده از افزودنیهای شیمیایی برای بهبود ویژگیهای بتن مانند کاهش نفوذپذیری و افزایش مقاومت در برابر یخزدگی نیز در تولید و ساخت تیر برق موثر است.
آرماتوربندی
اکنون میلگردهایی که در مرحله طراحی تیر برق جهت افزایش مقاومت کششی تعیین شدند، باید به دقت در قالب تیر جایگذاری شوند. چیدمان میلگردها مهم است؛ چراکه تیر باید بتواند تنشهای کششی را به خوبی تحمل کند. آرایش میلگردها در صورتی که صحیح باشد، منجر به توزیع یکنواخت تمام بارهای وارده در طول تیر خواهد شد.
ریختن بتن در قالب
در این مرحله از تولید و ساخت تیر برق ، بتن تازه درون قالب ها ریخته میشود. این مرحله باید با دقت انجام شود تا حبابهای هوا از داخل بتن خارج و قالب به صورت یکنواخت پر شود. برای فشرده سازی بتن و خروج هوا از آن، می توان از ویبراتورها استفاده کرد.
عمل آوری بتن
پس از آمادهسازی قالب، آرماتورها و ریختن بتن، نوبت به فرآیند عملآوری یا کیورینگ بتن می رسد. عملآوری به نگهداری بتن در شرایط مرطوب گفته می شود و به این منظور انجام می شود که بتن به مرور زمان سخت شده تا بتواند مقاومت نهایی خود را به دست آورد. این مرحله بین چند روز تا چند هفته طول می کشد و در طول این مدت باید مراقبتهای لازم برای جلوگیری از ترک خوردگی یا خشک شدن زودرس بتن انجام شود.
برداشتن قالب ها
پس از رسیدن بتن به مقاومت کافی، قالب ها برداشته میشوند. این مرحله باید با دقت انجام شود تا سطح تیر دچار آسیب نشود. پس از برداشتن قالب ها، تیر بتنی آماده مراحل بعدی مانند نصب مقره ها و تجهیزات برقی است.
جمع بندی
تولید و ساخت تیر برق که یکی از اساسیترین بخش های زیرساخت های انرژی است، باید با دقت و به کمک فناوری های پیشرفته انجام شود. انتخاب صحیح مواد و اجرای دقیق مراحل ساخت، نقش مهمی در افزایش عمر و کاهش هزینه های نگهداری دارد. از آنجایی که تیر برق بتنی مورد بحث ما بود، باید گفت که طراحی تیر برق بتنی یک فرآیند حساس و پیچیده است که باید با توجه به معیارهای متعددی مانند بارهای اعمال شده، شرایط محیطی و مصالح انجام شود. البته استفاده از نرم افزارهای پیشرفته و رعایت استانداردهای بینالمللی به بهبود کارایی و دوام تیرها کمک می کند. در نهایت، با انتخاب مصالح مناسب و اجرای صحیح مراحل طراحی، شاهد پایداری و عمر طولانی این سازههای مهم زیرساختی خواهیم بود.
این نکته را باید خاطر نشان کرد که با پیشرفتهای اخیر در زمینه مهندسی و تکنولوژی، می توان انتظار داشت که آینده ای روشن برای ساخت تیرهای برق با بازدهی بالاتر و هزینه های کمتر فراهم شود.
برای مطالعه بیشتر:
دیدگاهتان را بنویسید