سنگ گچ به طور طبیعی دارای ۲ مولکول آب تبلور می باشد، که فرمول شیمیایی آن به صورت CaSo4,2H2O می باشد. گچ ساختمانی باید ۰.۵ مولکول آب تبلور در ساختار خود داشته باشد. برای رسیدن از ۲ مولکول H2O به ۰.۵ مولکول گچ باید حرارت دیده و آب خود را از دست دهد. به این فرآیند گچ پزی می گویند. گچ پزی در کوره صورت می گیرد و در گذر زمان کوره ها اشکال متفاوتی به خود گرفته اند. کوره های چاهی از قدیمی ترین کوره گچ پزی در ایران بوده و امروزه کوره های افقی دوار رایج ترین نوع کوره ها می باشند.
عملیات گچ پزی باید به صورت دقیق انجام شود. اگر آب بیشتری از سنگ گچ گرفته شود، میل ترکیبی گچ با آب به شدت افزایش می یابد و حتی با رطوبت هوا نیز واکنش می دهد. به این گچ که دارای ۰.۳ مولکول آب تبلور است، گچ تشنه می گویند. در اثر حرارت بیشتر گچ تمام آب گچ خارج می شود و به اصطلاح می سوزد. درنتیجه میل ترکیبی با آب ندارد و این امر مطلوب گچ کاری در ساختمان نمی باشد. هرچند که با افزودن موادی مانند زاج یا سولفات روی می توان میل ترکیبی آن را با آب برگرداند، اما با توجه به هزینه های بالا، مقرون به صرفه نیست.
با ادامه حرارت دیدن گچ ، گچ سوخته به آهک زنده یا اکسید کلسیم و گاز SO3 تجزیه می شود. وجود آهک زنده در پودر گچ باعث کاهش مرغوبیت گچ سفیدکاری خواهد شد. واکنش آهک با آب در هنگام گچکاری و افزایش حجم آن باعث مواج شدن سطح تمام شده و ایجاد آلوئک خواهد شد.
سنگ گچ به وفور در طبیعت یافت می شود. برای استخراج سنگ گچ از معدن از عملیات انفجار و یا برش استفاده می کنند. سنگ گچ جداشده به وسیله سنگ شکن تبدیل به کلوخ های کوچکتر شده و به سیلوهای نگهداری منتقل می شوند. هرکارخانه بسته به ظرفیت خود، سیلوی با ابعاد و ظرفیت مشخصی دارد. اما معمولا خوراک کوره به اندازه یک هفته در سیلو ذخیره می شود. کلوخه های گچ باتوجه به نوع کوره ، به کوره انتقال داده شده و خروجی آن پودر گچ ساختمانی خواهد بود.
عملیات گچ پزی در ایران از گذشته های دور در کوره گچ پزی چاهی و به صورت تمام دستی و امروز در کارخانه های گچ با کوره های بزرگ و اتوماتیک انجام می شود. کوره های چاهی هزینه اولیه چندانی ندارند اما مرغوبیت گچ خروجی از آن ها بسیار پایین بوده و بیشتر برای زیرکار و کارهایی با حساسیت پایین استفاده می شوند. کوره های گچ پزی تاوه ای به دلیل توانایی در کنترل حرارت و همزنی مداوم خروجی بهتری دارند. کوره های دوار افقی در حال حاضر مرغوبترین نوع گچ را به بازار ارائه می دهند. تقریبا تمامی کارخانه های بزرگ گچ از این سیستم بهره گرفته اند.
کوره های گچ پزی چاهی یا تنوره ای از دیرباز در ایران رایج بوده و در حال حاضر نیز در برخی استان ها فعال هستند. این کوره ها عملکرد ساده ای دارند. سنگ گچ خورد شده را در دیواره های این کوره می چینند و حرارت را با چوب یا ذغال سنگ و امثالهم اعمال می کنند تا گچ بپزد. در حین حرارت دیدن سنگ گچ در محل خود ثابت است و میزان حرارت کوره نیز قابل تنظیم نیست. در نتیجه به دلیل عدم حرارت یکنواخت، محصول خروجی نیز یکنواخت نخواهد بود.
محصول خروجی شامل گچ ساختمانی ، گچ سوخته و گچ تشنه خواهد بود. حضور آهک زنده در گچ نیز قابل پیش بینی است و در نتیجه گچ مرغوبی حاصل نخواهد شد. راندمان این کوره ها بسیار پایین و در حدود ۲۰ درصد می باشد. از نگاهی دیگر می توان گفت این کوره ها منابع طبیعی سنگ گچ را هدر می دهند.
خوراک کوره های تاوه ای سنگ گچ آسیاب شده می باشد. عملکرد این کوره ها مشابه تاوه های تخمه بوداده یا ذرت است و به همین دلیل به کوره تاوه ای معروف شده اند. این کوره ها مدام در حال چرخش می باشند و میزان حرارت آن قابل تنظیم است. به همین دلیل محصول به مراتب یکنواخت تری نسبت به کوره های چاهی ارائه می دهند.
کوره های افقی دوار یا گردنده خفته در حال حاضر رایج ترین و صنعتی ترین نوع کوره برای تولید گچ ساختمانی می باشد. این کوره های عظیم به صورت لوله های استوانه ای فولادی افقی با شیب کم (حدود ۴ درصد)، سنگ گچ را حرارت می دهند و با حرکت چرخشی آن را به جلو هدایت می کنند تا به صورت پیوسته خوراک وارد کوره شود. سنگ گچ به آرامی و به صورت کاملا یکنواخت پخته شده و پس از سرد شدن به آسیاب منتقل می شود. عملکرد این کوره ها علی رغم دو نوع قبلی به صورت پیوسته می باشد. حرارت دهی کاملا یکنواخت و تحت کنترل می باشد. در نتیجه در حال حاضر بهترین گچ ساختمانی ، خروجی از این کوره ها می باشد.
برای اطلاع از قیمت انواع گچ ساختمانی به وبسایت عمران مدرن مراجعه نمایید و از آخرین قیمت مصالح ساختمانی همراه با هزینه حمل و نقل به محل پروژه خود آگاه شوید.
برای مطالعه بیشتر:
گچ پاششی (جت گیپس)
ساختمان های اسکلت فلزی به دلیل مقاومت بالا، سرعت اجرای مناسب و انعطاف پذیری در…
آهن از اصلی ترین مصالح اسکلت های فلزی است که به طور مستقیم استحکام و…
اگر به دنبال یک گزینه منحصر به فرد برای پوشش کف و دیوار ها هستید…
کارخانه بلوک سبک نقش کلیدی در تامین مصالح مدرن برای پروژه های ساخت و ساز…
ساندویچ پانل ها به عنوان یکی از مصالح مدرن و پرکاربرد در صنعت ساخت و…
مشاهده نظرات
سلام
دو تا کوره گچ پزی سنتی در مجاور روستامون داریم که بیش از سی سال هست تعطیل شده،بیشتر هم بعلت کارخانه گچ جنوب هست که تاسیس شد.دوست دارم مجددا راه اندازی و باعث اشتغال بشه،آلودگی چندانی نسبت نمونه های جدید ندارن
سلام ، ساخت کوره های گچ پزی باید در چه فاصله ای از مناطق مسکونی انجام بشه و برای جلوگیری از آلودگی های هوایی و تخلیه نخاله های کوره های گچ پزی چه اقداماتی باید توسط مالکان و مجریان این کوره ها صورت بگیره ؟؟
سلام . من یە کورەی گچ پزی اتوماتیک تهیە کردم و الان برای کار باهاش دچار مشکل شدم .میشە راهنمایی کنین
سلام مجوز ساخت کوره های گچ پزی در شهرک صنعتی صادر می کنند؟!
کوره گچ پزی هنوز به شکل سنتی وجود داره یا همه صنعتی شده ؟
سلام ، گچ معمولا حالت پودری داره یعنی این گچی که در بازار عرضه میشه از سنگ گچی که توی کوره گچ پزی قرار میگیره درست میشه.
سوخت کوره گچ پزی چیست؟ آیا کوره گچ پزی تهدیدی برای محیط زیست محسوب میشود؟
چقدر جالب من اصلا نمیدونستم گچ پزی در کوره انجام میشه
ممنون از مطلب مفیدتون.