معرفی روش های تصفیه فاضلاب شهری متداول در دنیا

اگر فاضلاب شهری تصفیه نشود، مشکلات زیادی برای محیط زیست و زندگی انسان ها به وجود می آورد. عدم سامان دهی سیستم فاضلاب به قدری می تواند مخرب باشد که برای رفع مشکلات آن، یک ساختمان باید کاملا تخریب و دوباره بازسازی شود. البته با تجهیزات موجود برای نظارت بر سیستم های فاضلاب مانند دریچه بازدید، کار مهندسین و تکنسین ها آسان تر شده و در صورت بروز مشکل، به راحتی عیب یابی و حل خواهد شد. اما با این حال نمی توان از قدرت ویرانگر فاضلاب چشم پوشی کرد.

با رشد جمعیت، روش های جلوگیری از تخریب ناشی از سیستم فاضلاب نیز روز به روز در حال پیشرفت هستند. مثلا بوی نامطبوع فاضلاب می تواند ساکنین یک ساختمان را اذیت کند که برای حل آن، از نصب دریچه فلزی یا پلاستیکی برای تهویه مطبوع هوای ساختمان استفاده می شود. اما در کنار این راهکارها، باید به دنبال راه حل اساسی برای از بین بردن مشکل پساب ‌ها بود.

آشنایی با رایج ترین روش های تصفیه فاضلاب شهری

یکی از راه های عالی برای از بین بردن مشکلات فاضلاب، تصفیه آن است. بیشتر کشورهای دنیا به 3 روش مختلف فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی تا حد زیادی آلاینده های موجود در فاضلاب را از بین می برند و آن را تصفیه می کنند. با تصفیه پساب می توان از آسیب های جدی آلاینده ها به محیط زیست یا سلامت انسان جلوگیری کرد.

در هر محیط شهری، تصفیه خانه هایی وجود دارد که فاضلاب را به وسیله کانال های زیرزمینی به آنجا منتقل می کنند. در این تصفیه خانه ها روش های مختلفی برای بازیافت پساب استفاده می شوند که در موردشان صحبت خواهیم کرد:

تصفیه فیزیکی فاضلاب شهری

تصفیه فیزیکی یکی از بهترین روش های بازیافت فاضلاب شهری است که هم اکنون از این روش در بسیاری از کشورهای دنیا استفاده می شود.

روش های تصفیه فیزیکی فاضلاب

در تصفیه خانه ها روش های متنوعی برای تصفیه فیزیکی فاضلاب وجود دارد که طی آن ها تمام ذرات و مواد آلوده کننده از پساب جدا می شوند.

 از جمله روش های تصفیه فاضلاب شهری به صورت فیزیکی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آشغالگیری
• ته نشینی
• سرد کردن
• تقطیر

6 ویژگی تصفیه فاضلاب شهری به شیوه فیزیکی

1. در روش فیزیکی ذرات اهمیت زیادی دارد، بنابراین هر چه اندازه ذرات بزرگتر باشد، جداسازی آنها راحت تر خواهد بود.
2. برای جدا کردن ذرات بسیار ریز، راهکارهایی وجود دارد. مثلا ذرات کلوئیدی که اندازه شان کمتر از 1 میکرون است، جمع آوری و بعد از بزرگ شدن ابعادشان، به شیوه صاف کردن یا ته نشینی تصفیه می شوند.
3. یکی از راهکارهای کاربردی برای تصفیه فیزیکی فاضلاب، هوادهی است که طی آن هوا داخل آب جریان پیدا می کند.
4. فیلترکردن نیز در روش فیزیکی کاربرد زیادی دارد. در این روش، برای تصفیه پساب از فیلترهای مخصوص استفاده می شود تا تمام آلاینده ها و ذرات به خوبی از پساب جدا شوند. مثلا با استفاده از فیلترهای شنی به راحتی می توان حتی روغن و چربی سطح فاضلاب را نیز تصفیه کرد که به منظور این کار از دستگاه ها و ابزارهای مخصوصی مثل چربی گیر فاضلاب استفاده می کنند.
5. در فاضلاب معمولا نمک های محلول نیز وجود دارند که در این حالت از تقطیر یا اسمز معکوس استفاده می شود تا این نمک ها تصفیه شوند.
6. در روش فیزیکی که یکی از بهترین روش های تصفیه فاضلاب شهری است، برای تصفیه فاضلاب به هیچ عنوان از مواد شیمیایی استفاده نمی شود.

تصفیه بیولوژیکی فاضلاب شهری

یکی دیگر از انواع روش های تصفیه فاضلاب شهری، روش بیولوژیکی است. در حذف آلایندگی پساب ها به روش بیولوژیکی، از میکروارگانیسم ها استفاده می شود. پساب با حجم زیادی از میکروارگانیسم ها تماس پیدا می کند و به مرور زمان تمام آلایندگی آن از بین می روند.

در تصفیه بیولوژیکی باید به رشد میکروب ها توجه ویژه ای داشت؛ در واقع باید به شرایط محیطی مثل اکسیژن، حرارت و … توجه کرد تا میکروب ها رشد مناسبی داشته باشد. بعد حذف مواد آلی، میکروب ها نیز از پساب حذف و وارد حوضچه می شوند.

فرآیند تصفیه بیولوژیکی به دو روش مختلف انجام می شود:

روش هوازی برای تصفیه بیولوژیکی فاضلاب

از جمله متداول ترین روش های تصفیه به سبک هوازی را می توان، لجن فعال دانست. طی این روش پساب ها را به همراه میکروب ها داخل یک تانک نگهداری می کنند. اکسیژن لازم نیز در تانک تامین می شود تا میکروب ها فرآیند تبدیل مواد آلی به دی اکسید کربن و آب را به درستی انجام دهند.

بعد از این فرآیند، پساب به همراه میکروارگانیسم ها وارد تانک ته نشینی خواهند شد تا میکروب ها از فاضلاب جدا شوند. میکروب ها در روش هوازی برای تکامل نیاز به اکسیژن دارند.

روش بی هوازی تصفیه فاضلاب شهری

در این روش از تغییرات پیچیده میکروبی برای تبدیل مواد آلی به اسید استیک و گاز متان استفاده می شود. برای انجام متابولیسم میکروب ها در این روش نیازی به اکسیژن نیست.

تصفیه شیمیایی فاضلاب شهری

تصفیه شیمیایی از روش های تصفیه فاضلاب شهری متداول در زمان گذشته بود، اما این شیوه هزینه های زیادی در پی داشت و به مرور منسوخ شد.

• در تصفیه شیمیایی از منعقد کننده هایی استفاده می کنند تا مواد به یکدیگر بچسبند و با بزرگتر شدن ذرات، فرآیند تصفیه راحت تر شود.
• از جمله منعقد کننده های لازم برای تصفیه شیمیایی فاضلاب شهری می توان به آلومینیوم، نمک های فریک، آهک و … اشاره کرد.
• بهترین راهکارها در تصفیه شیمیایی فاضلاب شهری شامل انعقاد شیمیایی، انعقاد الکتریکی و … می باشد.
• این روش کمتر برای فاضلاب شهری کاربرد دارد و معمولا در تصفیه پساب های صنعتی استفاده می شود.
• در روش تصفیه شیمیایی از تکنیک خنثی سازی نیز استفاده می شود که با افزودن اسید یا پایه، PH آب طبیعی می شود.
• علاوه بر هزینه بر بودن روش شیمیایی برای تصفیه فاضلاب شهری، فرآیند اجرای این روش نسبت به فیزیکی پیچیده تر است.
• طی این راهکار برای تصفیه باید فرآیند انعقاد، لخته سازی، تبدیل یونی و تنظیم PH انجام شود.
• هر چند در تصفیه شیمیایی فاضلاب، باکتری ها بازتولید نمی شوند و آب خالص خواهد شد؛ اما پس از انجام کار، لجن زیادی به وجود می آید.
• از بین بردن این لجن ها نیز دردسرها و هزینه های زیادی دارد، بنابراین بیشتر کشورها ترجیح می دهند که از روش شیمیایی برای تصفیه کردن آب فاضلاب استفاده نکنند.

حرف آخر، اهمیت روش های تصفیه فاضلاب شهری

تمام کشورهای دنیا به دنبال روش های کاربردی و موثر برای تصفیه پساب و فاضلاب هستند، چون می دانند در صورت عدم تصفیه فاضلاب، این مشکل می تواند تاثیرات نامطلوبی بر محیط زیست بگذارد. با تصفیه مناسب پساب، کمک بزرگی به حفظ محیط زیست خواهد شد و آلودگی کمتری به وجود می آید.

روش های تصفیه فاضلاب شهری باید بر اساس نوع پساب ها انتخاب شوند. مثلا هر چند روش شیمیایی تصفیه مناسب نیست، اما در برخی فاضلاب ها فقط این روش می تواند به خوبی آلوده کننده های آلی را از بین ببرد، بنابراین قبل از شروع فرآیند تصفیه، باید نوع پساب ها را بررسی کرد.