ضوابط آسانسور از جمله موضوعاتی است که با رشد و گسترش شهرها و ساختمان ها و به دنبال آن افزایش آپارتمان نشینی و نیاز به نصب آسانسور ، باید مورد توجه قرار بگیرد. احداث ساختمان های بلند و متعدد، منجر به افزایش نیاز جمعیت میان سال به سیستم های مکانیزه حمل و نقل شده است. بنابراین طراحی و اجرای صحیح و قانونمند این سیستم ها نیازمند ضوابط مشخصی است که توسط نهادها تعیین می شود. استانداردهای تعیین شده علاوه بر داشتن جامعیت در تمامی طراحی ها، باید شفاف، قابل اجرا و بدون ابهام باشند. از این رو ضوابط آسانسور مقررات ملی تهیه و تدوین شده است.
آسانسورها از کابین، وزنه تعادل و اجزای دیگری تشکیل شده اند که با توجه به نوع استفاده و کاربری آن، می توانند از نوع کششی یا هیدرولیکی باشند. انواع آسانسور استفاده شده در مکان های مختلف مانند بیمارستان ها، آتش نشانی و … استانداردها و ضوابط آسانسور مقررات ملی مخصوص به خود را دارند.
با توجه به ضوابط آسانسور مقررات ملی ، ساختمان هایی با طول حرکت بیش از 7 متر (معمولا بیشتر از 3 طبقه) ملزم به نصب آسانسور هستند. در ساختمان های 8 طبقه با طول مسیر بیش از 28 متر نیز باید حداقل دو دستگاه آسانسور نصب گردد و یکی از آن ها، قابلیت حمل صندلی چرخ دار را نیز داشته باشد. همچنین در تمامی ساختمان های با طول حرکت بیش از 21 متر از کف ورودی اصلی، حداقل یک دستگاه آسانسور برانکارد بر نیز الزامی می باشد.
در مبحث 15 مقررات ملی ساختمان، ضوابط آسانسور برانکارد بر به صورت زیر تعیین شده است. توجه شود که نصب و اجرای آسانسور برانکارد بر در ساختمان های دسته چهارم (ساختمان های دارای ترافیک خاص شامل کاربری درمانی-مراقبتی مانند درمانگاه ها) و مکان های نگهداری سالمندان و معلولان با بیش از یک طبقه الزامی است، مگر اینکه سطح شیب دار مناسبی وجود داشته باشد.
همچنین در ضوابط آسانسور مقررات ملی ذکر شده است که اندازه چاه اسانسور، متناسب با ظرفیت کابین، نوع درب و سرعت اسانسور طراحی شود. در ضوابط اسانسور برانکارد بر ، ابعاد چاه با طول و عرض به ترتیب 200 و 180 سانتی متر و عمق 260 سانتی متر در نظر گرفته شده است. ابعاد درب کابین نیز می بایست حداقل 90 در 200 سانتی متر باشد.
در ضوابط آسانسور ماشین تاکید شده است که استفاده از آسانسور خودرو بر به عنوان تنها راه ورود و خروج ممنوع می باشد. در پارکینگ های طبقاتی، تعبیه آسانسور ماشین مجاز بوده و در این شرایط، تعداد آسانسور مورد نیاز بر اساس محاسبات ترافیکی تعیین می شود.
طبق ضوابط آسانسور ماشین ، تامین نیروی برق ثانویه (ژنراتور) به منظور سرویس دهی کامل آسانسور خودرو بر الزامی می باشد. به منظور تخلیه گاز و دودهای خروجی از اگزوزها، نصب فن های مکنده متناسب با ابعاد کابین در سقف و چاه اسانسور نیز اجباری است. تعداد شستی های احضار در دو سمت دیواره کابین باید حداقل دو عدد باشد و به صورتی قرار داده شود که راننده خودرو در هنگام ورود و خروج، امکان دسترسی به دکمه طبقات را داشته باشد.
بر اساس ضوابط آسانسور ماشین ، حداقل ابعاد کابین 550*270 سانتی متر است و ظرفیت کل آن نیز 2.5 الی 7 تن می باشد. در صورتی که ساختمان ارتفاع کمی داشته باشد (تا حداکثر 4 طبقه)، باید آسانسور را از نوع هیدرولیک انتخاب نمایید. در غیر این صورت باید از آسانسور کششی و یا گیرلس با سیستم 2 به 1 یا 4 به 1 استفاده شود.
طبق ضوابط آسانسور ، نصب و اجرای حداقل یک آسانسور آتش نشانی در ساختمان های با ارتفاع بیش از 23 متر الزامی است. همچنین در ساختمان های مرتفع با بیش از 40 متر ارتفاع نیز نصب حداقل دو دستگاه آسانسور آتش نشانی که یکی از آن ها قابلیت حمل برانکارد داشته باشد، ضروری است. رعایت کردن تمام ضوابط اسانسور آتش نشانی در این آسانسورها الزامی می باشد.
ضوابط آسانسور آتش نشانی کاربران را ملزم کرده است که از کابین با حداقل ابعاد 120 در 210 سانتی متر استفاده کنند و درب آن را نیز حداقل 90 سانتی متر در نظر بگیرند. ظرفیت قابل حمل کابین نیز در این مورد در حدود 1000 کیلوگرم می باشد. در صورتی که آسانسور آتش نشانی قابلیت حمل برانکارد نداشته باشد، لازم است که حداقل فضای لازم برای 8 نفر و همچنین تحمل وزن 630 کیلوگرم را دارا باشد.
با توجه به ضوابط آسانسور آتش نشانی ، چاه این اسانسور با اسانسورهای مسافربری عمومی جدا بوده و باید به امکانات تخلیه دود از چاه نیز مجهز شود. استفاده از مواد مقاوم در برابر آتش نیز در ساختار چاه ضروری می باشد. نورپردازی چاه باید به ازای هر 5 متر انجام شده و سیستم برق آن نیز به منبع برق اضطراری متصل شود.
ضوابط آسانسور وسط راه پله قواعدی را برای حفظ ایمنی تعیین کرده است که در ادامه به آن ها اشاره خواهد شد. اولین قدم در استاندارد سازی نصب آسانسور وسط راه پله، توجه به استحکام و مقاومت ساختمان است. پس از دریافت مجوزهای لازم از شهرداری و با داشتن گواهی پایان کار ساختمان، اقدام به نصب آسانسور کنید. درصورتی که ضوابط آسانسور وسط راه پله رعایت نشده و سرویس و نگهداری آسانسور به صورت منظم توسط تکنسین معتبر انجام نشود، بیمه هیچ هزینه ای را در صورت بروز حوادث پرداخت نخواهد کرد. بنابراین اسانسور وسط پله باید دارای بیمه و قرارداد تعمیر و نگهداری باشد و به طور مرتب بررسی شود.
طبق ضوابط آسانسور وسط راه پله ، کمترین فضا برای نصب آسانسور 145*145 سانتی متر می باشد. درصورتی که متراژ ساختمان بیش از 200 متر باشد، ابعاد کابین می بایست 200*160 سانتی متر باشد. اگر تعداد واحدهای هر طبقه بیش از 4 عدد باشد، تعبیه حداقل 2 آسانسور الزامی است. همچنین توجه داشته باشید که پیش از نصب، استانداردهای ایمنی و ضوابط آسانسور مقررات ملی مطالعه شود و سازه از نظر استقامت و امکان اجرای آسانسور مورد بررسی قرار بگیرد.
برای مطالعه بیشتر:
نیوجرسی پرشین بتن نوعی مانع بتنی است که به ویژه برای جداسازی مسیرهای ترافیکی، ایمنی…
با پیشرفت تکنولوژی در صنعت ساختمان سازی، استفاده از مصالح سنتی مانند بلوک سیمانی جای…
بلوک سیمانی یا آجر؟ این پرسشی است که اغلب سازندگان به آن برخورد کرده اند.…
تصور کنید در یک دفتر کار با پارتیشن شیشه ای فریم لس نشسته اید؛ آیا…