از موضوعات مهم در دنیای مهندسی سازه علی الخصوص در اجرای اسکلت فلزی، می توان به دقت و کیفیت هنگام اجرای پروژه اشاره کرد. یکی از عوامل کلیدی در دستیابی به این اهداف، رعایت رواداری سازه های فلزی یا همان تلرانس های تعیین شده در طراحی و اجرای سازه های فولادی است. رواداری سازه های فلزی به محدوده ای مجاز برای انحرافات ابعادی و موقعیتی گفته می شود که این رواداری ها، نه تنها بر ایمنی و عملکرد سازه تاثیرگذار است، بلکه نقش مهمی در کاهش هزینه ها و بهبود کارایی فرآیند ساخت و نصب ایفا می کند. بدون درنظرگیری رواداری ها، پروژه های ساختمانی با مشکلاتی نظیر عدم تطابق قطعات، نقص در اتصالات و افزایش هزینه ها به دلیل دوباره کاری مواجه می شوند. با این مقاله از عمران مدرن همراه شوید تا اطلاعات بیشتری در خصوص رواداری سازه های فلزی کسب نمایید.
رواداری (Tolerance) در سازه های فلزی به معنای میزان انحراف مجاز در ابعاد، موقعیت و ویژگی های سازه از مقادیر طراحی شده است. رعایت رواداری ها به خصوص در پروژه های صنعتی و ساختمانی اهمیت ویژه ای دارد، زیرا دقت در ابعاد و نصب صحیح اعضا تأثیر مستقیمی بر استحکام، ایمنی و عملکرد کلی سازه دارد. بنابراین باید گفت آگاهی از استانداردهای معتبر و استفاده از روش های پیشرفته کنترل کیفیت برای مهندسان و پیمانکاران ضروری است.
رعایت رواداری در سازه های فلزی با مزایایی همراه است که در این قسمت به آن ها می پردازیم.
ایمنی سازه یکی از مهم ترین مواردی است که در صورت رعایت رواداری در سازه های فلزی حاصل می گردد. عدم رعایت رواداری ها باعث عدم تطابق قطعات و ضعف در اتصال ها می شود که این امر در نهایت ایمنی سازه را به خطر می اندازد. با رعایت رواداری در سازه های فلزی، کارایی و عملکرد سازه افزایش می یابد. چرا که انحراف های زیاد از مقادیر طراحی شده بر عملکرد سازه های فولادی تأثیر منفی گذاشته و از بهره وری سازه موردنظر می کاهد. از آنجایی که انحراف از استانداردها ممکن است منجر به دوباره کاری، تاخیر در پروژه و افزایش هزینه ها شود؛ با رعایت رواداری ها از پرداخت هزینه های اضافی در امان خواهید ماند. طبق آمار، دوباره کاری ناشی از عدم تطابق قطعات می تواند تا ۱۵٪ هزینه های ساخت را افزایش دهد.
برای تعیین رواداری های مجاز در سازه های فلزی، استانداردهای متعددی وجود دارد که به صورت بین المللی یا ملی تعریف شده اند. برخی از استانداردهای رایج و مرسوم در بین مهندسان عمران و سازه عبارتند از:
رواداری سازه های فلزی معمولاً برای موارد زیر تعریف می شوند:
طول و عرض قطعات فولادی با رواداری ۲ ± تا ۵ ± میلی متر بسته به اندازه قطعه و ضخامت ورق ها با رواداری ۰.۲ ± میلی متر برای ورق های نازک و ۰.۵ ± میلی متر برای ورق های ضخیم در نظر گرفته می شود.
انحراف زاویه های برش یا خم کاری نیز طبق رواداری های تعیین شده در استانداردها لحاظ می گردد و مقدار انحراف زاویه های برش یا خم کاری تا ۰.۵ ± درجه است.
محل سوراخ ها پیچ ها با توجه به رواداری های مجاز تعیین می شود. برای مثال محل سوراخ ها برای پیچ ها با رواداری ۱ ± میلی متر در نظر گرفته می شود.
فاصله بین اعضا پس از نصب حداکثر ۳ ± میلی متر و عدم تطابق ارتفاع یا تراز در سازه حداکثر ۵ ± میلی متر در ۱۰ متر طول تعیین شده است.
کنترل رواداری ها نیازمند ابزارها و روش های دقیقی است که از مرحله طراحی تا اجرای اسکلت فلزی اعمال می شود. برخی از روش های متداول کنترل رواداری ها شامل موارد زیر می باشند:
طبق مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان، قطعاتی که باید به وسیله جوش گوشه به یکدیگر جوش شوند، باید تا حد امکان در تماس نزدیک به یکدیگر باشند. فاصله ریشه (بازشدگی درز) نباید از ۵ میلی متر بزرگ تر شود. اگر فاصله ریشه جوش گوشه از ۲ میلی متر بزرگ تر شود، اندازه ساق های جوش مندرج در نقشه باید به اندازه آن افزایش یابد و یا مهندس طراح باید تایید نماید که ضخامت موثر گلوی موردنظر طراحی حاصل شده است. بازشدگی بین سطوح در تماس جوش های انگشتانه و کام و همچنین فاصله بین تسمه پشت بند با ورق در درز های لب به لب نباید از ۲ میلی متر بزرگ تر شود. استفاده از مصالح پر کننده مجاز نیست، مگر اینکه استفاده از آن در نقشه ها تصریح شده باشد یا به تایید مهندس طراح برسد.
قطعاتی که با جوش شیاری به صورت لب به لب به یکدیگر متصل می شوند، باید با دقت با یکدیگر هم باد و تراز شوند. حداکثر نا هم ترازی بین دو قطعه مساوی ۱۰ درصد ضخامت قطعه نازک تر و حداکثر ۳ میلی متر است. برای اصلاح ناهم ترازی نباید شیبی بزرگ تر از ۴ درصد در جوش به وجود آورد. نا هم ترازی باید بر مبنای میان تار قطعات در نظر گرفته شود مگر اینکه در مشخصات فنی خصوصی به نحوی دیگر مشخص شده باشد. طبق مبحث دهم مقررات ملی ساختمان قطعاتی که توسط جوش شیاری با نفوذ نسبی در امتداد طولی به یکدیگر متصل می شوند باید تا حد امکان در تماس با یکدیگر قرار گیرند. فاصله ریشه بین دو قطعه نباید از ۵ میلی متر بزرگ تر شود.
رعایت رواداری سازه های فلزی ، یکی از عوامل کلیدی در تضمین کیفیت و ایمنی پروژه تلقی می شود. به کار گیری استانداردها، ابزارهای دقیق اندازه گیری و روش های مناسب کنترل کیفیت می تواند از وقوع مشکلات جدی در مراحل ساخت و نصب جلوگیری کند و عمر مفید سازه را افزایش دهد. جهت اجرای اسکلت فلزی با درنظر گرفتن رواداری های مجاز هم اکنون با کارشناسان عمران مدرن تماس بگیرید.
برای مطالعه بیشتر:
بازسازی فروشگاه یکی از مراحل کلیدی برای بهبود تجربه مشتری و افزایش فروش است. طراحی…
پارتیشن شیشه ای دیوار جداکننده ای است که از جنس شیشه و با طراحی ها…
بلوک های هبلکس به عنوان یکی از مصالح ساختمانی نوین در صنعت ساخت و ساز…
اسکلت فلزی یکی از رایج ترین و محبوب ترین روش های ساختمان سازی در جهان…
هر روزه افراد بسیاری برای اطلاع از قیمت و یا خرید کالای مورد نیاز خود،…
سقف عرشه فولادی نوعی سقف مرکب است که از ورق های فولادی گالوانیزه ذوزنقه ای…