از موضوعات مهم در طراحی کلینیک فیزیوتراپی ، توجه همزمان به بعد عملکردی و زیبایی شناختی فضا می باشد. بر خلاف گذشته و تصور عمده ی افراد، حتی کامل بودن خدمات کلینیک و مراکز درمانی، برای محبوبیت و برند شدن آن کافی نیست. با گذشت زمان، افراد فعال در حیطه درمان دریافتند که توجه به طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی ، در کنار عملکرد درست و صحیح پزشکی، می تواند به رشد سریع تر و ایجاد فضایی مطلوب و مناسب برای مراجعه کننده، کمک کند. موارد بسیاری در طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی مورد توجه قرار می گیرند که از میان آن ها می توان به روانشناسی رنگ، انتخاب متریال مناسب، تصمیم گیری درباره ی سبک طراحی داخلی، نورپردازی و چیدمان مبلمان، اشاره کرد.
عوامل بسیاری همچون متراژ، متریال استفاده شده، سبک مورد نظر، تعداد و نوع فضاهای در نظر گرفته شده برای کلینیک و تجهیزات به کار رفته در آن، بر قیمت طراحی کلینیک فیزیوتراپی موثر هستند. بر اساس خواسته و نیاز کارفرما، هزینه طراحی کلینیک فیزیوتراپی از حالت اقتصادی تا لوکس، متغیر است. طبیعی است که با افزایش متراژ و ارتقای کیفیت مصالح مصرفی، هزینه ی تمام شده ی طراحی کلینیک بالا می رود.
از اصلی ترین دلایلی که سبب شده، طراحان و صاحبان کلینیک، به طراحی کلینیک فیزیوتراپی خود توجه بیشتری کنند، دستیابی به محیطی آرام و راحت برای کارمندان و مراجعین می باشد. با به کارگیری تمهیداتی در طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی که در ادامه به آن ها اشاره خواهد شد، محیطی مطلوب برای پاسخ به نیاز کادر درمان، به دست می آید. کار در چنین فضایی، با ایجاد حس خوب در پرسنل، سبب افزایش راندمان افراد می شود.
طراحی کلینیک فیزیوتراپی ، علاوه بر کارمندان، برای مراجعین و بیماران نیز اهمیت دارد. حضور در محیط آرام، زیبا، خلاقانه و درعین حال شیک، مزایای بسیاری به همراه دارد. از میان این موارد می توان به کاهش اضطراب بیمار در مدت انتطار و درمان، احتمال انتخاب دوباره ی کلینیک توسط مراجعه کننده به دلیل حس رضایت و در نتیجه کمک به برندیگ کلینیک، اشاره کرد.
رنگ ها به طور مستقیم بر ذهن و روان مخاطب اثرگذار می باشند. در نتیجه انتخاب رنگ مناسب محیط درمان، از اهمیت بالایی در طراحی کلینیک فیزیوتراپی برخوردار می باشد. کاربرد رنگ به پوشش عناصر سازه ای مانند دیوار، سقف و کف محدود نمی شود، بلکه انتخاب آنها در تمام عناصر فضا، حائز اهمیت می باشد. یکی از موارد کاربرد رنگ در طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی، استفاده از آن برای کدگذاری کمدها و فضاهاست. می توان از رنگ های مختلف برای تمایز بخش یا کابینت های گوناگون استفاده کرد.
رنگ های روشن، سریع تر از سایر رنگ ها آلودگی را نشان می دهند. لذا استفاده از این رنگ ها برای طراحی کلینیک فیزیوتراپی و سایر فضاهای درمانی، انتخاب مناسبی است. همچنین، طبق علم روانشناسی، رنگ های روشن، در القای حس آرامش در مخاطب موثر هستند و یکی از اهداف اصلی در طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی، ایجاد حس آرامش در محیط می باشد. در نتیجه توصیه می شود از رنگ های روشن و خنثی مانند سفید، آبی، سبز و طوسی در بخش های پذیرش، سالن انتظار و درمان استفاده کرد. البته در صورت استفاده ی بیش از حد از رنگ سفید، فضایی یکنواخت و بی روح حاصل می شود. رنگ های شاد و تند مانند قرمز و نارنجی، برای اتاق های ورزش گزینه ی مناسب تری می باشند. لذا از عوامل موثر در انتخاب رنگ مناسب هر بخش، توجه به عملکرد و کاربری فضا می باشد.
متریال های مختلف، دارای بافت، رنگ و ویژگی های منحصر به فردی هستند که می تواند در انتخاب آن ها برای پوشش دیوار، کف و سقف موثر باشد. از آنجا که بهداشتی بودن محیط های درمانی، از اهمیت بالایی برخوردار می باشد، استفاده از متریال قابل شستشو و آنتی باکتریال، به ویژه برای کفسازی، در طراحی کلینیک فیزیوتراپی توصیه می شود. مصالحی همچون سنگ، کاشی و سرامیک، به منظور تمیز شدن راحت، گزینه ی مناسبی برای پوشش دیوارها می باشند. طبق تحقیقات صورت گرفته، استفاده از مصالح طبیعی مانند چوب، در بین افراد طرفداران بیشتری دارد. از دیگر نکات حائز اهمیت در انتخاب کفپوش، توجه به لغزنده نبودن متریال استفاده شده است.
نورپردازی فضاهای درمانی، از نکات مهم در طراحی کلینیک فیزیوتراپی می باشد که رعایت اصول مربوط به آن، کیفیت بالایی در فضا ایجاد می کند. استفاده حداکثری از نور طبیعی به جای نورهای مصنوعی، انتخاب مناسب تری است. اما در صورت لزوم به استفاده از نور مصنوعی، باید نورپردازی به نحوی صورت گیرد که نور یکنواخت و کافی در سرتاسر فضا ایجاد شود. همچنین در اتاق های درمانی که فرد ملزم به دراز کشیدن بر روی تخت است، نورپردازی باید به گونه ای باشد که از خیرگی جلوگیری شود. لذا استفاده از نورهای غیر مستقیم برای این فضاها، می تواند گزینه ی مناسبی باشد.
از آنجا که کلینیک های فیزیوتراپی، در ساعات طولانی ای از روز، فعال هستند، کنترل نور مصنوعی در فضاهای داخلی آن ها، از مسائل مهم هنگام طراحی کلینیک فیزیوتراپی می باشد. برای این منظور می توان از حسگرهای حساس به نور و حرکت استفاده کرد. استفاده از سنسورهایی که به حرکت حساس هستند، در راهروها و فضاهایی که رفت و آمد به صورت دائمی در آن صورت نمی گیرد ولی بخشی از فضاهای اصلی حرکت هستند، مفید می باشد. برخی حسگرهای دیگر، با توجه به نور محیط، روشن و خاموش می شوند. این حسگرها را می توان برای کنترل نور مصنوعی در طول روز و روشن شدن چراغ ها در شب، استفاده کرد.
به دلیل تنوع بالای فعالیت های کلینیک فیزیوتراپی و شامل شدن طیف گسترده ی افراد، اعم از کودکان و سالمندان، با ویژگی های جسمانی متفاوت، فراهم کردن شرایط مناسب برای حضور همه ی افراد، اهمیت بالایی دارد. لذا رعایت اصولی که به محقق شدن این مهم، در طراحی کلینیک فیزیوتراپی کمک می کنند، ضروری است. با رعایت مواردی که در ادامه آورده شده، می توان به نتایج خوبی در طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی ، دست یافت.
اغلب افرادی که به کلینیک های فیزیوتراپی مراجعه می کنند، دچار مشکلات جسمی و حرکتی هستند. در نتیجه فراهم کردن شرایط برای راحتی این افراد، از اولویت های طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی می باشد. در این راستا بهتر است برای حل اختلاف سطح در فضای داخلی کلینیک، از رمپ و بالابرهای مناسب استفاده کرد. دقت کنید که استفاده از نرده کمکی برای همه ی رمپ ها الزامی است. علاوه بر تمهیدات لازم برای حرکت افراد با ناتوانی جسمی، در سایر بخش های طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی نیز باید به ویژگی های این افراد توجه شود. برای مثال، ارتفاع پیشخوان و صندلی پشت آن، باید به گونه ای تنظیم شود که کارمند کلینیک بتواند به راحتی با فرد نشسته روی ویلچر، ارتباط چشمی برقرار کند. طراحی سرویس بهداشتی مناسب سازی شده برای معلولین نیز، از دیگر موارد ضروری برای طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی می باشد.
موارد متعددی بر ایجاد فضایی آرامش بخش در طراحی کلینیک فیزیوتراپی تاثیر دارند. از مهم ترین آن ها، توجه در انتخاب متریال، رنگ و سبک طراحی می باشد. علاوه بر موارد ذکر شده، با استفاده از دیوار سبز، گیاهان طبیعی و مصنوعی، و حتی پخش موسیقی آرام، می توان تا حدی اضطراب ناشی از حضور در محیط درمانی را کاهش داد.
طراحی فضای مناسب برای کودکان، به علت ویژگی ها و روحیات خاص این گروه سنی، متفاوت از حالت متداول طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی می باشد. همچنین علاوه بر در نظر شرایط جسمی معلولین، توجه به ویژگی هایی همچون قد کودکان، در طراحی المان های مختلف کلینیک فیزیوتراپی، ضروری است. بهتر است فضایی مخصوص بازی و سرگرمی کودک در فضای داخلی کلینیک فیزیوتراپی در نظر گرفته شود تا محیطی دلپذیرتر برای این افراد، ایجاد شود.
مساحت داخلی هر اتاق درمان باید به نحوی باشد که علاوه بر وجود فضای کافی برای قرار دادن تجهیزات پزشکی لازم، درمانگر و بیمار نیز در استفاده از فضا و امکانات آن، مشکلی نداشته باشند. همچنین بهتر است آینه و جالباسی مجزا برای هر کابین تعبیه شود. نکته ی مهم در تعیین متراژ لازم برای هر اتاق، توجه به نوع فعالیت انجام شده در آن است. بعضی از اتاق ها درمان مانند اتاق ورزش، نیازمند فضای بیشتر هستند که در طراحی کلینیک فیزیوتراپی ، باید به این موارد دقت کرد.
استفاده از سیستم تهویه و سرمایش و گرمایش مناسب برای تمامی فضاها در طراحی کلینیک فیزیوتراپی ، ضروری است. همچنین بهتر است هر بخش به سیستم مجزا مجهز شود تا در صورت نیاز، امکان قطع و وصل کردن آن وجود داشته باشد.
یکی دیگر از موارد مهم در طراحی کلینیک فیزیوتراپی ، چیدمان وسایل و مبلمان می باشد. انتخاب مبلمان، به ویژه در سالن انتظار و پذیرش، نباید به نحوی باشد که فضای زیادی را اشغال کند. همچنین تجهیزات پزشکی و درمانی مورد استفاده در کلینیک های فیزیوتراپی، باید به گونه ای انتخاب شوند که علاوه بر حفظ زیبایی ظاهری مطب، در دسترس و کارآمد باشند.
طراحیی هوشمندانه پلان، مسئله ای بسیار مهم در روند طراحی کلینیک فیزیوتراپی می باشد. زیرا تغییر آن نیازمند صرف زمان و هزینه خواهد بود. در کنار اندازه و ابعاد مورد نیاز برای طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی ، پلان مورد نظر باید شامل کیفیات مشخصی باشد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهد شد.
طراحی فضای پذیرش بزرگ که بتواند همزمان پاسخگوی تعداد بالایی از افراد مراجعه کننده باشد، راهکاری موثر بر راندمان کاری پرسنل و ایجاد حس رضایت در اولین برخورد بیمار با کلینیک می باشد. اغلب افرادی که به کلینیک فیزیوتراپی مراجعه می کنند، دچار مشکلات جسمی و دردهای عضلانی هستند. لذا تعبیه ی فضای نشستن کافی در کنار پذیرش، ضروری است. توصیه می شود در طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی ، بخش پذیرش کاملا چسبیده به سالن انتظار قرار نگیرد. زیرا حفظ حریم شخصی بیماران هنگام صحبت با پذیرش و شرح وضعیت جسمی خود، الزامی است.
رختکن پرسنل و بیماران، از فضاهای اصلی در طراحی کلینیک فیزیوتراپی می باشد که بهتر است از یکدیگر جدا شوند. همچنین ضروری است که برای بانوان و آقایان نیز رختکن مجزا در نظر گرفته شود.
بهتر است فضاهای درمانی اعم از الکتروتراپی، مکانوتراپی و هیدروتراپی را از فضاهای غیردرمانی و خدماتی مانند سالن انتظار، پذیرش، اتاق معاینه، بخش استقرار فیزیوتراپیست ها و انبار، جدا کرد تا علاوه بر دسترسی راحت تر افراد و پرسنل، حریم شخصی افراد در اتاق های درمانی نیز حفظ شود. برای تفکیک این بخش ها در طراحی کلینیک فیزیوتراپی ، می توان از راهرو های مرکزی استفاده کرد.
توصیه می شود که موقعیت قرارگیری انبار در طراحی کلینیک فیزیوتراپی ، بین اتاق های درمان و بخش خدماتی باشد. برای انتقال وسایل و تجهیزات پزشکی و درمانی از انبار به اتاق های درمان نیز نباید از وسط سالن انتظار عبور کرد. همچنین بهتر است سالن انتظار در نزدیکی درب ورودی و پذیرش قرار بگیرد.
در نظر گرفتن سرویس بهداشتی کافی اعم از توالت فرنگی و ایرانی در طراحی کلینیک فیزیوتراپی ضروری است و به طور معمول برای هر ۵۰ نفر مراجعه کننده در روز، ۲ عدد سرویس بهداشتی نیاز است. در صورت داشتن فضای کافی، تعبیه ی کابین دوش در هر اتاق یا کابین درمان، توصیه می شود. موقعیت قرارگیری سرویس های بهداشتی باید با فاصله ی مناسبی از سالن انتظار و ورودی کلینیک باشد. همچنین ایجاد حریم با قرار دادن پارتیشن غیر شفاف یا دیوار، تا حس اعتماد و آرامش خاطر در بیماران به وجود آید.
از آنجا که کاربر اصلی در طراحی کلینیک فیزیوتراپی ، افراد با ویژگی های جسمی خاص می باشند، عرض راهرو ها و درب فضاهای مختلف باید به گونه ای در نظر گرفته شوند که امکان استفاده ی همه ی افراد با شرایط مختلف (با ویلچر، واکر، تخت، عصا و غیره) فراهم باشد. عرض سه متری برای راهرو ها و پهنای ۲/۱ متری برای درب اتاق ها، توصیه می شود.
در کنار استانداردها و اصول طراحی داخلی کلینیک فیزیوتراپی ، رعایت برخی نکات کلیدی، به خلق فضایی ایده آل، کمک شایانی می کند.
همان طور که پیش تر ذکر شد، ساعت فعالیت این مراکز، به خصوص اگر در بیمارستان واقع شده باشند، طولانی است. در نتیجه بهتر است فضایی نیز برای استراحت پرسنل در طراحی کلینیک فیزیوتراپی در نظر بگیرید.
برای مطالعه بیشتر:
دکوراسیون مطب دندانپزشکی لاکچری
در صنعت ساخت و ساز مدرن، انتخاب مصالح ساختمانی باکیفیت و اقتصادی از اهمیت بسیاری…
جوشکاری استاندارد و اصولی برای ایجاد اتصالات مقاوم و پایدار در ساخت اسکلت های فلزی،…
تمیز کردن وان جکوزی یکی از مراحل مهم در نگهداری و حفظ کیفیت آب و…
وزن بلوک پوکه ای سیمانی معمولاً در بازه ای بین ۵.۵ تا ۱۱.۵ کیلوگرم قرار…
ساختمان های اسکلت فلزی به دلیل مقاومت بالا، سرعت اجرای مناسب و انعطاف پذیری در…
آهن از اصلی ترین مصالح اسکلت های فلزی است که به طور مستقیم استحکام و…