طراحی نورپردازی نمای ساختمان ، یکی از عوامل بسیار مهم و موثر بر جذابیت و زیبایی ساختمان ها، مخصوصا در هنگام شب و تاریکی است. اهمیت طرح نورپردازی ساختمان در شب آشکار می شود. زیرا وقتی شب فرا می رسد، ساختمان بدون چراغ های تزئینی نما، در تاریکی فرو رفته و بیننده چیزی جز دیوارهای سیاه نمی بیند. هدف اصلی از طراحی نورپردازی نمای ساختمان ، ارتقای شکوه و جلوه نمای ساختمان ها با استفاده از تجهیزات روشنایی پیشرفته و مناسب است. به جرئت می توان گفت که نمای ساختمان، معرف سبک و کیفیت ساختمان هست. با استفاده از تجهیزات نورپردازی، می توان معماری زیبای ساختمان های اداری، تجاری و حتی مسکونی را به زیبایی در شب به نمایش گذاشت.
این مقاله به بررسی انواع طرح نورپردازی نمای ساختمان و تکنیک های مورد استفاده در آن توسط طراحان نورپردازی و معماران می پردازد. پس از بررسی و آشنایی با طرح های مختلف و متنوع نورپردازی نمای ساختمان، بهتر می توان طرح متناسب با نمای ساختمان در دست اجرا را مشخص کرد.
انتخاب مناسب طرح نورپردازی نمای ساختمان ، برای هر نوع ساختمانی امری اساسی بوده که تاثیر بسزایی بر جلوه و زیبایی آن می گذارد. هنگام انتخاب طرح نورپردازی نمای ساختمان باید عواملی مانند محل قرارگیری ساختمان، نوع کاربری بنا، محیط اطراف و میزان مصرف انرژی، در نظر گرفته شوند. به این ترتیب، با انتخاب مناسب طرح نورپردازی نمای ساختمان ، می توان به بهترین شکل جلوه و زیبایی نمای ساختمان را عیان کرد. برای انتخاب بهترین طراحی نورپردازی نمای ساختمان ، به طور خلاصه باید به موارد زیر توجه نمود:
طراحی نورپردازی نمای ساختمان به سبک ها و شیوه های مختلفی صورت می گیرد. برای طرح نورپردازی نما، بهتری است به جای روشن کردن کل ساختمان، برخی از اجزا و جزئیات مانند ستون ها، بالکن ها و طاق ها را برای نمایش معماری بنا نورپردازی کرد. همچنین در انتخاب طرح نورپردازی نمای ساختمان ، بازتاب نور از سطح ساختمان، رنگ مصالح و میزان صیقلی بودن سطح حائز اهمیت است.
معماری و سبک نمای ساختمان اهمیت بسیاری دارد. چه ساختمان دارای معماری کلاسیک و چه مدرن باشد، باید با دقت و متناسب با ویژگی هایش، درباره طراحی نورپردازی نمای ساختمان تصمیم گیری کرد. به عنوان مثال برای نورپردازی ساختمان های دارای نمای مدرن، طرح های نورپردازی پویا و یا چراغ های LED خطی، می تواند جلوه زیبا و مدرنی به نمای آن ببخشد. از سوی دیگر، برای ساختمان های دارای نمای کلاسیک و سنتی، استفاده از نورپردازی نرم با رنگ های گرم می تواند به نمایش جلوه معماری آن کمک کند.
نورپردازی یکپارچه نما به معنای پخش یکنواخت نور بر روی نمای ساختمان است. این شیوه به عنوان روش پایه نورپردازی نما محسوب شده و حتی برای طراحی نورپردازی نمای ساختمان های بلند نیز انتخاب مناسبی است. امروزه برای طرح نورپردازی نمای ساختمان ها به شکل یکپارچه، به طور معمول از وال واشر و پروژکتورها استفاده می شود. زیرا وال واشر و پروژکتور، نور را به صورت متعادل بر روی نما پخش می کنند. با توجه به جزئیات طراحی نمای ساختمان و مقدار پخش نور مورد نیاز، می توان از وال واشر، چراغ خطی یا ریسه های LED استفاده کرد. با تنظیم زاویه تابش یا فاصله چراغ از سطح بنا، می توان ارتفاع پخش نور آن را تغییر داد.
وال واشر به صورت روکار بر روی نما نصب شده و بسته به قدرت لامپ های آن، نور را تا ارتفاع تقریبا ۳ متر پخش می کند. چراغ خطی ها یا ریسه های LED معمولا به صورت نور مخفی درون لبه ها و انحناهای نمای ساختمان نصب می شوند. ارتفاعی که چراغ خطی و ریسه می توانند روشن کنند، کم است و بیشتر برای عمق دادن یا تقسیم بندی نما به کار می روند.
در طراحی نورپردازی نمای ساختمان به شیوه نقطه ای، بر روی جزئیات خاص معماری و یا ساختار عمودی نما مانند ستون ها استفاده می شود. نورپردازی نقطه ای برای نماهای دارای جزئیات معماری فراوان، از جمله ساختمان های تاریخی، مراکز هنری و همچنین ساختمان های مرتفع و مدرن مناسب است. از جمله تجهیزاتی که برای طراحی نورپردازی نمای ساختمان به شیوه نقطه ای استفاده می شود، می توان به جت لایت ها و انواع لامپ های LED و COB اشاره کرد. جت لایت ها و لامپ های COB قابلیت پرتاب نور تا ارتفاع بالایی دارند.
یکی از زیباترین روش های طراحی نورپردازی نمای ساختمان ، نورپردازی مخفی است. در نورپردازی به شیوه نور مخفی، منبع نور در پشت سطوح و یا داخل لبه های نما نصب شده و خارج از دید عموم هستند. از ویژگی های استفاده از نور مخفی، ایجاد عمق در نما، تفکیک فضا و برجسته کردن طاق ها، پله ها و لبه های نمای ساختمان می باشد. از جمله تجهیزاتی که برای نورپردازی مخفی نمای ساختمان استفاده می شود، می توان به ریسه های LED چند رنگ یا تک رنگ، چراغ های خطی و چراغ های هالوژنی توکار اشاره کرد.
همانگونه که روشنایی و درخشش نمای خانه ها، مراکز خرید و آپارتمان ها در شب موجب زیبایی شهر می شود، طراحی نامناسب نورپردازی نما معایبی دارد. در صورت عدم انتخاب نور مناسب و هماهنگی آن با ساختمان موردنظر، طرح نورپردازی نمای ساختمان موجب آزار افراد شده و نتیجه ای عکس دارد. در برخی کشورها، قوانینی برای اجرا و طراحی نورپردازی نمای ساختمان ها و آلودگی نوری وجود دارد. بر طبق این قوانین، نورپردازی نباید بیش از حد استاندارد و ضرورت باشد. به عنوان مثال، به کار بردن لامپ های پرتوان با پخش نور گسترده، علاوه بر مصرف بالای انرژی، ممکن است موجب آلودگی نوری نیز بشود.
یکی دیگر از مسائل حساس و ضروری در هنگام طراحی نورپردازی نمای ساختمان ، پرهیز از تجاوز نور نما می باشد. پرهیز از تجاوز نوری به این معناست که نور، به داخل خود ساختمان و یا ساختمان های مجاور آن وارد نشده و موجب نارضایتی نگردد. به عنوان مثال، طرح نورپردازی اطراف پنجره های نمای ساختمان یکی از متداول ترین طراحی های روشنایی بنا می باشد. زاویه تابش نور به گونه ای باشد که نور وارد خانه و اتاق ها، مخصوصا اتاق خواب که محل استراحت افراد در شب است، نشود. این مسئله در شهرها و مناطق متراکم جمعیتی، اهمیت بسیاری دارد. بسیاری از مراکز تجاری و تفریحی برای بیشتر دیده شدن در شب، بدون توجه به آلودگی نوری، از منابع نور متعدد با شدت روشنایی بالا در نمای خود استفاده می کنند.
در حالت کلی تجاوز نور در طرح نورپردازی نمای ساختمان ، به دو دسته پخش نور و روشنایی بیش از حد منبع نور تقسیم می شود. تجاوز نور به علت پخش نور، هنگامی رخ می دهد که مقدار زیادی از نور بر روی ساختمان های مجاور و اتاق ها پخش می شود. روشنایی بیش از حد منبع نور نیز در صورتی که موجب خیرگی چشم شده و یا مستقیما از ساختمان های مجاور قابل رؤیت بوده و آزاردهنده باشد، تجاوز نور محسوب می شود.
برای مطالعه بیشتر:
در صنعت ساخت و ساز مدرن، انتخاب مصالح ساختمانی باکیفیت و اقتصادی از اهمیت بسیاری…
جوشکاری استاندارد و اصولی برای ایجاد اتصالات مقاوم و پایدار در ساخت اسکلت های فلزی،…
تمیز کردن وان جکوزی یکی از مراحل مهم در نگهداری و حفظ کیفیت آب و…
وزن بلوک پوکه ای سیمانی معمولاً در بازه ای بین ۵.۵ تا ۱۱.۵ کیلوگرم قرار…
ساختمان های اسکلت فلزی به دلیل مقاومت بالا، سرعت اجرای مناسب و انعطاف پذیری در…
آهن از اصلی ترین مصالح اسکلت های فلزی است که به طور مستقیم استحکام و…