ضوابط طراحی مهد کودک علاوه بر رعایت ابعاد و اندازه های استاندارد و طراحی اصولی باید به گونه ای باشد که احساس امنیت و آرامش را به کودکان منتقل کند. از مهم ترین اهداف طراحی برای کودک، ایجاد فضایی برای بروز خلاقیت و شناخت بهتر مهارت ها و توانایی های کودک می باشد. اهداف کلی ضوابط طراحی مهد کودک شامل بروز خلاقیت، یافتن استعداد کودکان، یادگیری مهارت های اجتماعی، آشنایی با جامعه و دنیای بیرون، بازی و تفریح، پیدا کردن دوست و … می باشد. جدای از بحث کیفیت و ایجاد یک فضا با پتانسل شکوفاکردن استعداد کودکان، باید به ضوابط طراحی مهد کودک از لحاظ ابعاد و اندازه های استاندارد نیز توجه داشت. ابتدا به بررسی اصول ایمنی در ضوابط طراحی مهد کودک که از اهمیت ویژه ای برخودار است، پرداخته شده و سپس ریز فضاهای مختلف در مهد کودی مورد بررسی قرار می گیرند.
فاصله بازشو ها تا زمین باید به گونه ای باشد که کودکان نتوانند با آن دسترسی داشته باشند. هم چنین همه پنجره ها و بازشو ها باید حفاظ مناسب داشته باشند.
مهد کودک باید در طبقه همکف واقع شود. در واقع رفت و آمد کودکان بین پله ها و یا استفاده آن ها از آسانسور به هیچ عنوان مورد قبول نیست.
راهرو هایی که بین فضاهای مختلف و یا کلاس ها طراحی و اجرا می شود باید عرض زیاد و روشنایی مناسبی داشته باشد.
نورپردازی طبیعی در ضوابط طراحی مهد کودک از اهمیت بالایی برخوردار است. البته توجه داشته باشید نور طبیعی نیز باید کنترل شود و از ورود نورهای مزاحم مثل نور تند تابستان و نور غرب به داخل فضا به کمک سایبان ها و دیگر روش ها، جلوگیری نمود.
اجرای تاسیسات در ضوابط طراحی مهد کودک از اهمیت بالایی برخوردار است. فن کوئل ها، رادیاتور ها و هر نوع تجهیزات دیگری باید به صورت تماما توکار تعبیه شده و دسترسی کودکان به آن ها حداقل باشد.
دیوار پوش هایی که در طراحی فضاهای مخصوص کودکان به کار می روند تا ارتفاع ۱/۲۰ از کف باید از متریال نرم باشند تا در صورت برخورد شدید کودک به دیوار، آسیب جدی به آن ها وارد نشود.
نکته دیگر در ضوابط طراحی مهد کودک ، طراحی اصولی کفپوش ها است. استفاده از متریالی مانند سرامیک، سنگ یا حتی چوب برای فضای مهد کودک، مناسب نبوده و طبق ضوابط طراحی مهد کودک باید از متریال نرم و منعطف به عنوان کفپوش استفاده نمود.
فضاهای مختلف مهد کودک
یک مهد کودک طبق ضوابط طراحی مهد کودک شامل فضاهای مختلف و گوناگونی است که در ادامه مورد بررسی قرار می گیرند.
کلاس های مهد کودک به صورت گروهی هستند و در این کلاس ها بیشتر روی تعامل کودکان با یکدیگر تمرکز می کنند. طبق ضوابط طراحی مهد کودک باید در هر کلاس و فضای بسته تهویه مطبوع وجود داشته باشد. هر ۶ ماه یک بار دکوراسیون کلاس ها باید تغییر کند. این کار در بهبود روحیه کودکان بسیار موثر است. تزئینات روی دیوار کلاس ها از ارتفاع یک متر و نیم به بالا باشد. هر کودک در کلاس به ۱/۵ متر مربع فضای سطح و ۴ متر مکعب فضا نیاز دارد.
فضای مسئولین در ضوابط طراحی مهد کودک
فضای مسئولین شامل اتاق مدیر، اتاق مصاحبه و ملاقات با والدین، اتاق مربیان، اتاق استراحت، فضاهای خدماتی مانند آشپزخانه و اتاق سرایدار می باشد.
ضوابط طراحی فضاهای ارتباطی مهد کودک
منظور از فضاهای ارتباطی بیشتر راهرو ها و فضاهای ورودی می باشد. طبق ضوابط طراحی مهد کودک باید از طراحی و اجرای راهرو های باریک و طولانی جلوگیری کرد.
ضوابط طراحی محوطه بازی مهد کودک
از مهم ترین نکات در طراحی محوطه، رعایت نکات ایمنی است. کفسازی در فضای محوطه باید از جنس نرم باشد. وجود فضای سبز کافی در محوطه از دیگر الزامات است. همچنین طراحی سایبان در ابعاد مناسب برای جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب به کودکان از دیگر ضوابط طراحی مهد کودک است. علاوه بر محوطه باز ، باید یک سالن سرپوشیده نیز به عنوان فضای بازی و تفریح کودک نیز در نظر گرفته شود.
نکات ضوابط طراحی مهد کودک
بعد از آشنایی با استاندارد ها و ضوابط طراحی مهد کودک ، لازم است نکاتی در خصوص بهتر کردن کیفیت فضا مورد بررسی قرار بگیرد.
خوانایی فضا: برای کودکان خوانایی فضا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. محیط باید منظم و روان باشد و هیچ مانعی برای حرکت کودک وجود نداشته باشد. احساس آشفتگی، گمگشتی، خفگی یا مانند آن به هیچ عنوان نباید در محیط القا گردد.
دسترسی ها: یکی از نکاتی که هنگام طراحی مهد کودک باید در نظر داشت، دسترسی های فضا می باشد. علاوه بر آن که مسیر رسیدن به ورودی ها و خروجی ها باید به ساده ترین شکل ممکن و در دیدرس باشد، همچنین کنترل این فضا نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. محل دسترسی ها باید همیشه در دید بوده و در کنج ها و یا نقاط کور واقع نشود.
انعطاف پذیری: همان طور که پیش تر نیز گفته شد، رشد خلاقیت و استعداد های کودک در محیط مهد از جمله فاکتور هایی است که هنگام طراحی باید در نظر داشت. انعطاف پذیری محیط شامل قابلیت کنترل مبلمان و جابه جایی آن ها است که باعث رشد خلاقیت کودک شده و فضای جذاب تری برای آن ها به وجود می آورد.
زیبایی و جذابیت: برای افزایش جذابیت بصری فضا، می توان از رنگ های شاد و متنوع استفاده نمود. استفاده از فرم های متنوع در طراحی فضاها و هم چنین تزئینات جذاب و رنگی برای کودکان بسیار مناسب است.
المان های طبیعت و گیاهان: کودکان ارتباط خوبی با طبیعت و گیاهان دارند؛ از همین رو استفاه از المان های طبیعی مانند گلدان های گیاه طبیعی (درصورتی که کاملا بی خطر باشند) و کاشت درختچه ها و بوته های گل و گیاه در فضای محوطه به رشد کودک کمک زیادی می کند.
رنگ ها: دانستن روانشناسی رنگ ها طبق ضوابط طراحی مهد کودک ، به طراحی بهتر و اصولی تر مهد کودک کمک زیادی می کند. رنگ های ملایم مانند آبی کمرنگ، صورتی، سبز روشن و زرد گزینه های خوبی برای فضاهای داخلی مهد کودک می باشند.